حسین بن على علیه السلام سخنورى توانا بود. او در خانه وحى که فرشتگان آسمان و پیشاپیش آنان پیام آور وحى در آمد و شد بودند پرورده شد. روزى که دیده به جهان گشود نخستین سخن را از زبان رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم شنید که در گوش وى اذان گفت.
آموزگار او مادرش، فاطمه دختر پیامبر صلى الله علیه و آله و سلم، بود. استادش، على بن ابىطالب، پدر بزرگوارش بود که گوى سخنورى را از جهانیان ربوده است. از حضرت سیدالشهدا علیه السلام سخنان حکمت آمیز بسیارى به یادگار مانده است.
زیباترین بخش گفته هاى وى سخنانى است که در حماسه باشکوه عاشورا بیان فرموده است؛ و ما در اینجا تنها به نقل یکى از خطابه هاى آن حضرت بسنده می کنیم.
بامداد روز عاشورا، حضرت در برابر انبوه سپاه دشمن ایستاد و چنین فرمود:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذى خَلَقَ الدُّنیا فَجَعَلَها دارَ فَناءٍ وَزَوالٍ، مُتَصَرِّفَهً بِأَهْلِها حالًا بَعْدَ حالٍ، فَالْمَغْرُورُ مَنْ غَرَّتْهُ وَالشَّقِىُّ مَنْ فَتِنَتْهُ، فَلا تَغُرَّنَّکُمْ هذِهِ الدُّنْیا، فَإِنَّها تَقْطَعُ رَجاءَ مَنْ رَکَنَ إِلَیْها وَتُخَیِّبُ طَمَعَ مَنْ طَمِعَ فیها وَأَراکُمْ قَدْ اجْتَمَعْتُمْ عَلى أَمْرٍ قَدْ أَسْخَطْتُمُ اللَّهَ فیهِ عَلَیْکُمْ. فأَعْرَضَ بِوَجْهِهِ الْکَریمِ عَنْکُمْ وَأَحَلَّ بِکُمْ نِقْمَتَهُ وَجَنَّبَکُمْ رَحْمَتَهُ فَنِعْمَ الرَّبُّ رَبُّنا وَبِئْسَ الْعَبْدُ أَنْتُمْ، أَقْرَرْتُمْ بِالطَّاعَهِ وَآمَنْتُمْ بِالرَّسُولِ مُحَمَّدٍ- صَلىَّ اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ- ثُمَّ إنَّکُمْ زَحَفْتُمْ إِلى ذُرِّیَّتِهِ وَتُریدُونَ قَتْلَهُمْ، لَقَدِ اسْتَحْوَذَ عَلَیْکُمُ الشَّیْطانُ فَأَنْساکُمْ ذِکْرَ اللَّهِ الْعَظیمِ. فَتَبّاً لَکُمْ وَما تُرِیدُونَ، إنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ، هؤُلاءِ قَوْمٌ کَفَرُوا بَعْدَ إیمانِهِمْ فَبُعْداً لِلْقَوْمِ الظَّالِمینَ». «1»
سپاس خداى را که دنیا را آفرید و آن را سراى نیستى و نابودى قرار داد. دنیا هر دم ساکنانش را دیگرگون سازد. فریب خورده کسى است که دنیا بفریبدش و بدبخت کسى است که دنیا گمراهش سازد. مبادا فریب دنیا را بخورید! زیرا که دنیا از اعتمادکنندگانِ به خود می بُرد و هر کس را که در آن طمع بندد نومید می سازد.می بینم بر کارى گرد آمده اید که خداى را بر خود به خشم آورده اید و آن کریمِ مهربان، روى از شما برتافته به عذاب خویش گرفتارتان ساخته است و از رحمت خود دور گردانیده است. پروردگار ما چه خوب پروردگارى است و شما چه بد بندگانى هستید. شما پذیرفتید که خداى را فرمان ببرید و به پیامبر خدا، محمد صلى الله علیه و آله و سلم، ایمان آوردید، ولى اینک به جنگ فرزندانش آمده اید و آهنگ کشتن آنان دارید. به راستى که شیطان بر شما چیره گشته و ذکر خداى بزرگ را از یادتان برده است. مرگ بر شما و آنچه می خواهید. ما از خداییم و به سوى او باز می گردیم. اینان مردمی هستند که پس از ایمان به کفر گرویدند. نابود باد ستمکاران!
( 1). اعیان الشیعه، ج 1، ص 602؛ فرهنگ جامع سخنان امام حسین علیه السلام، مؤیدى، على، ص 466 و 467.