اهمیت انگیزه و نیت در قرآن

فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِینِ ﴿۱۰۳﴾ وَنَادَیْنَاهُ أَنْ یَا إِبْرَاهِیمُ ﴿۱۰۴﴾ قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْیَا إِنَّا کَذَلِکَ نَجْزِی الْمُحْسِنِینَ ﴿۱۰۵﴾

پس چون هر دو (ابراهیم و اسماعیل) تسلیم (فرمان ما) شدند و ابراهیم، گونه ی فرزند را بر خاک نهاد (تا ذبحش کند)، او را ندا دادیم که ای ابراهیم! حقا که رؤیایت را تحقق بخشیدی (و امر ما را اطاعت کردی)، همانا ما نیکو کاران را این گونه پاداش می‌دهیم (و نیت خیر آنان را به جای عمل قبول می‌کنیم)

صافات(۱۰۳-۱۰۵)

در فرهنگ قرآن و فرهنگ اهل بیت(علیهم السلام) به انگیزه و نیّت عمل بهای اصلی داده شده است. تا آنجا که نیت مؤمن برای انجام کار خیر با ارزش تر از عمل او شمرده شده است. «نیه المؤمن خیر من عمله»۱ از بسیاری از کارهای انجام نشده، به خاطر انگیزه های مثبت ستایش شده و از بسیاری از کارهای انجام گرفته، به خاطر انگیزه های منفی انتقاد شده است. اکنون چند نمونه از کارهایی که انجام نگرفته امّا مورد ستایبش و پاداش واقع شده است را ذکر می‌کنیم:

از اقدام حضرت ابراهیمبرای قربانی کردن فرزند (قد صدقت االرؤیا)
اویس قرنی برای دیدار پیامبر(ص) به مدینه رفت و با آن که به دیدار حضرت موفق نشد امّا زیارتش قبول شد، در مقابل، افرادی که در کنار حضرت بودند و او را آزار می‌دادند.
گروهی از یاران پیامبر وسیله رفتن به جبهه نداشتند، لذا ناراحت و گریان بودند.۲
افرادی که خدا بدی های آنان را به خوبی تبدیل می‌کند (یبدّل الله سیّئاتهم حسنات)۳
کسانی که چون با محبّت اهل بیت (علیهم السّلام) از دنیا رفتند پاداش شهید دریافت می‌کنند. (من مات علی حبّ آل محمّد مات شهیداً)۴
گروهی که پاداش چند برابر به آنها عطا می‌شود. (اضعافا مضاعفه)

۱. کافی، ج۲، ص۸۴.
۲. توبه، ۹۲.
۳. فرقان، ۷۰.
۴. بحار الانوار، ج۲۳، ص۲۳۳.

منبع نوشته: کتاب دقایقی با قرآن

خروج از نسخه موبایل