قرآن و جواب منکران قیامت
در سوره قیامت، قصد سوال کنندگان از زمان آمدن قیامت واقعی نبود و آنها در پی انکار قیامت بودند.
شبهه:
در آیات 6 تا 10 قیامت آمده که : «از این رو می پرسد قیامت کی خواهد بود؟ بگو در آن هنگام که چشمها از شدت وحشت به گردش درآید. و ماه بی نور گردد. و خورشید و ماه جمع شوند. آن هنگام انسان گوید راه فرار کجاست؟ هرگز چنین نیست؛ پناهگاهی وجود ندارد.» این پرسش و پاسخ به این می ماند که یکی بپرسد کی زلزله میاید؟ طرف مقابل جواب بدهد وقتی زمین به شدت لرزید و ساختمانها خراب شد.
اولا: شبهه کننده غرض ورز توجهی به آیات قبل ندارد. در آیات 3 تا 5 قیامت می خوانیم : «آیا آدمی میپندارد که ما استخوانهایش را گرد نخواهیم آورد؟* بلکه ما قادریم بندهاى انگشتان او را درست کنیم.* بلکه آدمی میخواهد که در آینده نیز به کارهاى ناشایست پردازد.» و سپس بدنبال آن در آیه 6 می فرماید «میپرسد: روز قیامت چه وقت خواهد بود؟» بنابراین قصد سوال کننده یا سوال کنندگان از وقت قیامت «نه به این معنى است که اصل آن را قبول داشتند و از وقت آن سؤال میکردند، بلکه این سؤال مقدمه اى است براى انکار اصل قیامت، درست مثل اینکه کسى میگوید” فلان شخص از سفر میآید” و هنگامی که طول کشید، دیگرى که منکر آمدن آن مسافر است میگوید: این مسافر کی میآید؟»[1] یعنی نمیآید.
دوما: دلیل دیگری که مدعای ما را ثابت می کند(غرض ورز بودن سوال کننده) اینکه، آنها چه بسا از پیامبر شنیده بودند که زمان قیامت بدست خداست(اعراف/187) ولی برای به چالش کشیدن قیامت و انکار آن، باز از آمدن قیامت سوال می کردند.، و قرآن نیز مطابق با قصد آنان، جوابشان را داده است.برای تقریب به ذهن مثالی میزنیم؛ پدری به فرزندش می گوید که با این دوستان ناباب نگرد، و پسر میگوید من که تا الان مشکلی برایم پیش نیامده است؛ پدر میگوید؛ من الان هر چه برای تو بگویم فایده ندارد اما وقتی متوجه خواهی شد که گرفتار مشکلات شده باشی. قرآن نیز به منکران معاد اینگونه جوابی داده است که شما موقعی قیامت را باور می کنید که با آن روبرو شده باشید و هول و هراس آن روز، شما را احاطه کرده باشد.
پی نوشت
[1]. تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، دارالکتب الاسلامیه، 1374ش، ج25، ص280.