چرا زنان در نماز باید پوشش و حجاب داشته باشند؟ آیا در قرآن به این موضوع اشارهای شده است؟
نخست لازم به یادآوری است که قرآن به مسئله پوشش زن در نماز اشارهای به صراحت ندارد، لکن روایاتی که به تفسیر آیاتی همچون آیات 26 و 31 سوره اعراف پرداختهاند به این مسئله اشاره کردهاند (1). اما فقها به استفاده از روایاتی که در این زمینه وارد شده به مسئله پرداختهاند.
درباره پوشش در نماز باید گفت: مسئله محرم و نامحرم مربوط به انسانهاست و خداوند منزّه از آن است، ولی فلسفه پوشش انسان تنها مربوط به مسئله محرم و نامحرمی نیست، چون بر هر نمازگزاری (زن باشد یا مرد) واجب است خود را در نماز به مقداری که در شرع مقدس واجب شده بپوشاند؛ اگرچه تنها باشد و در خلوت نماز بخواند و هیچ کس او را نبیند.
پوشش برای انسان، اعم از زن و مرد، نوعی کرامت الهی است. تنها آدمیان لباس میپوشند، امّا هیچ حیوانی لباس نمیپوشد؛ بنابراین پوشش نشانهای برای شخصیت و احترام انسان محسوب میشود (2)؛ افزون بر این، در نماز علاوه بر خشوع قلبی، خشوع ظاهری و احترام در مقابل ذات حق تعالی هم لازم است و آنچه خداوند برای بانوان در خضوع و احترام بندگی میخواهد، مسئله رعایت حجاب هنگام نماز است. قرآن کریم میفرماید: (وَ نَحنُ أَقرَبُ إِلَیهِ مِن حَبلِ الورِید) (3)؛ و ما از شاهرگ [او](انسان) به او نزدیکتریم.
از اینکه خداوند، رعایت حجاب را هنگام نماز واجب کرده، میفهمیم که حجاب، بهترین و تنها لباسِ حضور نزد پروردگار است. حجاب برای زنان مؤمن، مقدمه قرب و نزدیکی به حق تعالی است و بهترین تمرین برای حفظ و رعایت آن برای بانوان در برابر نامحرم به شمار میرود، زیرا خانمیکه پنج نوبت در شبانه روز در آنجا که نامحرمی نیست این گونه خود را بپوشاند، بیگمان خود را در برابر نامحرم بهتر میپوشاند؛ البته مسئله لزوم رعایت حجاب برای بانوان در نماز، ممکن است حکمتهای دیگری هم داشته باشد که برای ما معلوم نیست، چون فلسفه و حکمت همه احکام برای ما بیان نشده و آنچه بیان شده نیز به طور کامل به دست ما نرسیده است (4).
برای آگاهی بیشتر چند کتاب درباره حجاب معرفی میکنیم (5).
—————————————————————
1. ر.ک: بحارالانوار، ج 80، ص 164ـ168ـ173ـ185 / ترجمه المیزان، ج 8، ص 86.
2. ر.ک: ترجمه المیزان، ج 8، ص 86.
3. ق، آیه16.
4. اقتباس از: محمد وحیدی، احکام بانوان، ص17؛ علی محمدی، فلسفه حجاب، ص17.
5- 1.شهریار تهرانی؛ آیا حجاب ضرورت دارد؟، 2. محسن قرائتی و محمد محمدیاشتهاردی؛ پوشش زن در اسلام، 3. مهدی مهریزی؛ حجاب، 4. علی محمدی آشنایی؛ حجاب در ادیان الهی، 5. محمدرضا اکبری؛ حجاب در عصر ما، 6. مقالات کنگره اسلام و زن؛ حجاب و آزادی، 7. محمد مهدی شمسالدین؛ حدود پوشش و نگاه در اسلام، 8. رسول جعفریان؛ رسائل حجابیه، 9. مرتضی مطهری، مسئله حجاب.