کدام یک از آیات، به شرایط قبولی نماز اشاره دارد؟
* عبادتها، به طور اعم، غیر از شرایط صحت، شرایط «قبول» و «کمال» هم دارد؛ یعنی وقتی از شرایط صحت فقهی برخوردار است موجب رفع عقاب خواهد شد، امّا همین عبادت صحیح آنگاه موجب رشد معنوی و قرب الهی میشود که دارای شرایط قبولی نیز باشد. بنابراین یک عبادت گاهی صحیح است، اما رشدآور نیست؛ یعنی میتواند ما را از کیفر برهاند، ولی ما را محبوب خدا نمیسازد. اساس شرایط قبول نماز توجه قلبی به نماز و حضور قلب هنگام نماز است که توجه قلبی روح برای اعمال خارجی است. هر مقدار که نمازگزار حضور قلب داشته باشد، نمازش را خداوند میپذیرد، لذا گفته شده با نوافل نماز خودتان را کامل کنید.
تقوا و پرهیزکاری یکی دیگر از شرایط قبولی نماز و اعمال دیگر است؛ خداوند میفرماید: (قُلْ أَنفِقُواْ طَوْعًا أَوْ کَرْهًا لَّن یتَقَبَّلَ مِنکُمْ إِنَّکُمْ کُنتُمْ قَوْمًا فَـسِقِینَ) (1) ؛ بگو انفاق کنید؛ خواه از روی میل باشد یا اکراه، هرگز از شما پذیرفته نمیشود، زیرا شما قوم فاسقی بودید. و نیز میفرماید: (…إِنَّمَا یتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ) (2) ؛ … خدا تنها از پرهیزکاران میپذیرد(3). برخی از چیزها مانع قبولی نماز است؛ مانند: ندادن زکات و حقوق واجب، حسد، کبر، غیبت کردن، خوردن مال حرام، شراب خواری و… .
—————————————————————
1. توبه،آیه53.
2. مائده،آیه27.
3. سید محمدکاظم یزدی، عروه الوثقی، ج1، ص612ـ613.