آیا منظور از بهشتى که آدم از آن خارج شد همان بهشت موعود است؟
به نظر بیشتر دانشمندانِ مسلمان، بهشت و دوزخ هم اکنون موجودند و براى تأیید این نظر، از قرآن و روایات نیز شاهد می آورند، امّا بهشتى که آدم و حوّا از آن بیرون رانده شدند، همان بهشت موعود نیست، چرا که بهشت آدم از بهشت هاى دنیایى بوده که در مقابل بهشتِ موعود(خُلد) قرار دارد. بهشتِ خلد، جایگاه ابدى نیکوکاران و صالحان است و هرگز از آن خارج نمی شوند، امّا خروج از بهشت دنیایى هیچ مانعى ندارد.
شخصى، از امام صادق(ع) در مورد بهشت آدم پرسید که آیا از بهشت دنیا بوده و یا از بهشتِ آخرت؟ امام(ع) در پاسخ فرمود: از بهشتِ دنیا بوده است. آفتاب و ماه در آن طلوع می کردند و اگر از بهشتِ آخرت بود، آدم تا ابد از آن بیرون نمی شد.[107]
—————
[107] براى آگاهى بیشتر ر.ک: ترجمه المیزان، ج 1، ص 207 ـ 212؛ تفسیر نمونه، ج 3، ص 92 و 93.