چرا کسانى که در راه خدا کشته می شوند، شهید نامیده شده و به بهشت می روند؟
الف) شهید به معناى جان باخته (جان داده) در راه خدا، یکى از مقدس ترین واژه هاى دینى مسلمانان است. اهل لغت گفته اند: کشته شدگان در راه خدا را از آن جهت شهید گویند که فرشتگان رحمت بر محل شهادت او حاضر می شوند. نیز گفته اند: براى آن است که خداوند متعال و فرشتگان بر رستگارى او گواه هستند و در روز قیامت از او گواهى می خواهند.[100]
ب) در قرآن کریم ویژگى هایى ازشهیدان آمده است که به چند مورد اشاره می شود:
الف) زنده بودن شهیدان در نزد خداوند: (وَلاَ تَقُولُواْ لِمَن یقْتَلُ فِى سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَ تُمبَلْ أَحْیآءٌ وَ لَـکِن لاَّ تَشْعُرُون)[101]؛ و کسانى را که در راه خدا کشته می شوند، مرده نخوانید، بلکه زنده اند؛ ولى شما نمی دانید.
ب) شهیدان روزى داده می شوند: (وَلاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُواْ فِى سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَ تَام بَلْ أَحْیآءٌ عِندَ رَبِّهِمْ یرْزَقُون)[102]؛ هرگز کسانى را که در راه خدا کشته شده اند، مرده مپندار، بلکه زنده اند که نزد پروردگارشان روزى داده می شوند.
ج) شهیدان مورد مغفرت و رحمت قرار می گیرند: (وَلَئِن قُتِلْتُمْ فِى سَبِیلِ اللَّهِ أَوْمُتُّمْ لَمَغْفِرَهٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَحْمَهٌ خَیرٌ مِّمَّا یجْمَعُون)[103]؛ و اگر در راه خدا کشته شوید یا بمیرید، قطعاً آمرزش خدا و رحمت او از [همه] آنچه [آنان] جمع می کنند بهتر است.
د) شهادت، کفاره گناهان و ضمانت بهشت است: (فَاسْتَجَابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ أَنِّى لاَ أُضِیعُ عَمَلَ عَـمِل مِّنکُم …. وَاللَّهُ عِندَهُو حُسْنُ الثَّوَاب)[104]؛ پس، پروردگارشان دعاى آنان را اجابت کرد[ و فرمود که:] من عمل هیچ صاحب عملى از شما را تباه نمی کنم … این پاداشى است از جانب خدا و پاداش نیکو نزد خداست.
هـ) منزلت شهیدان: شهیدان از چنان منزلتى برخوردارند که خداوند متعال به مطیعان خدا و رسول وعده می دهد که اگر در عهد خویش راستین باشند، با شهیدان خواهند بود: (وَمَن یطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُوْلَـئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیهِم مِّنَ النَّبِیینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَآءِ وَالصَّــلِحِینَ وَحَسُنَ أُوْلَـئِکَ رَفِیقًا)[105]؛ و کسانى که از خدا و پیامبر اطاعت کنند، در زمره کسانى خواهند بود که خدا ایشان را گرامی داشته [یعنى] با پیامبران و راستان و شهیدان و شایستگانند و آنان چه نیکو همدمانند.
و) شهیدان پاداشى بزرگ دارند: (… وَمَن یقَـتِلْ فِى سَبِیلِ اللَّهِ فَیقْتَلْ أَوْ یغْلِبْ فَسَوْفَ نُؤْتِیهِ أَجْرًا عَظِیمًا)[106]؛ و هر کس در راه خدا بجنگد و کشته یا پیروز شود، به زودى پاداشى بزرگ به او خواهیم داد.
—————
[100] راغب اصفهانى، مفردات، ص 276.
[101] بقره، آیه 154.
[102] آل عمران، آیه 169.
[103] همان، آیه 157.
[104] همان، آیه 195.
[105] نساء، آیه 69 .
[106] همان، آیه 74.