شفاعت چند قسم است؟
با توجه به معناى «شفاعت» آن را می توان به «شفاعت» تکوینى و تشریعى تقسیم کرد، زیرا با نگاهى فراگیر می یابیم که شفاعت از نظر مصداق هاى خارجى، آن قدر گسترده است که تمام عالم هستى و جهان اسباب را در بر می گیرد، زیرا کمک موجودات قوى تر به پرورش و نجات موجودات ضعیف تر در جاى جاى جهان تکوین به چشم می خورد. به عنوان مثال هنگامی که بذر گیاه شکافته می شود و جوانه ضعیف و ناتوان از آن سر بر می آورد، زمین، با در اختیار قرار دادن مواد غذایى، آفتاب با در اختیار قرار دادن حرارت و گرمی و نیروى مرموز خود، ابرهاى پربار با فرستادن دانه هاى حیات بخش خود و … دست به دست هم می دهند، تا این موجود ضعیف و ناتوان قدرت گیرد و از لابه لاى موانع بگذرد و سرانجام به درختى تنومند که شاخه هایش پر از میوه است مبدل گردد. این یک صحنه روشن از شفاعت تکوینى است.
هر گاه این الگوى روشن را از جهان تکوین به عالم تشریع یعنى شفاعت هاى انبیا و اولیا براى گنه کاران ببریم، مفهوم واقعى شفاعت قرآنى آشکار می شود.
و معناى تربیتى خود را کاملا نشان می دهد. امیرمؤمنان على(ع) می فرماید: الشَّفیعُ جَناحُ الطّالِبِ؛[9] شفاعت کننده بال و پر طلب کننده است.[10]
—————
[9] نهج البلاغه، کلمه 63 .
[10] المیزان، ج 1، ص 218 ـ 214؛ ناصر مکارم شیرازى و همکاران، پیام قرآن، ج 6، ص 522 ـ 523.