چگونه می شود از احوال مردگان خود آگاه شویم؟
خداوند متعال در برخى آیات در مورد احوال مردگان در عالم برزخ سخن می گوید؛ مثلاً در مورد شهدا می گوید: به خاطرنعمت هاى فراوانى که خداوند از فضل خود به آنها بخشیده خوشحالند،[37] و گناه کاران خطاب به خداوند می گویند: پروردگار من! مرا بازگردان شاید در آن چه ترک کردم [و کوتاهى نمودم] عمل صالحى انجام دهم؛[38] و روایات بسیارى در مورد احوال مردگان پس از مرگ آمده است: امام صادق(ع) در این باره می فرماید: ارواح مؤمنان در خانه هایى از بهشتند. از غذاى آن جا می خورند و از نوشیدنى هاى آن جا می نوشند و پیوسته می گویند پروردگارا قیامت را بر پا کن و وعده هاى خود را درباره ما محقق ساز و ارواح مشرکان در آتش معذبند و پیوسته می گویند قیامت را برپا مساز و وعده هاى خود را درباره ما محقق ننما.[39] هم چنین می فرمایند: میت به خاطر طلب رحمت و استغفار براى او خوشحال می شود؛ همان گونه که افراد زنده با هدایا خوشحال می شوند.[40] مرحوم محدث قمی می فرمایند: هر که بخواهد در خواب یکى از مردگان یا پدر و مادر خود را ببیند، سوره هاى شمس، لیل، قدر، کافرون، توحید، فلق و ناس را بخواند، پس از آن صد مرتبه سوره توحید را خوانده و صد مرتبه صلوات بفرستد و با وضو به طرف راست بخوابد، انشاءالله هر که اراده کرده خواهد دید و هر چه بخواهد با او سخن گوید.[41]
—————
[37] آل عمران، آیه 170.
[38] مؤمنون، آیه 99.
[39] ر.ک: بحارالأنوار، ج 6، باب احوال برزخ ص 269 ـ 270 حدیث 122، 125 و 126.
[40] ر.ک: فیض کاشانى، محجه البیضاء، ج 8، ص 292؛ ناصر مکارم شیرازى و همکاران، پیام قرآن، ج 5، ص 475 ـ 443؛ جعفر سبحانى، منشور جاوید، ج 9، ص 232 ـ 241.
[41] ر.ک: مفاتیح الجنان، ص 823.