قرآن کریم امکان معاد و قیامت را چگونه اثبات می کند؟

قرآن کریم امکان معاد و قیامت را چگونه اثبات می کند؟

قرآن، براى اثبات امکان قیامت، از سه شیوه بهره گرفته است:
1. در برخى آیات، از طریق آفرینش نخستین و قدرت بى حد خداوند، براى اثبات امکان قیامت، سخن می گوید:
(کَمَا بَدَأَکُمْ تَعُودُونَ)[23]؛ همان گونه که شما را پدید آورد[ به سوى او] برمی گردید. (وَ ضَرَبَ لَنَا مَثَلاً وَ نَسِىَ خَلْقَهُ قَالَ مَن یحْىِ الْعِظَـمَ وَ هِىَ رَمِیم؟!* قُلْ یحْییهَا الَّذِى أَنشَأَهَآ أَوَّلَ مَرَّه وَ هُوَ بِکُلِّ خَلْق عَلِیمٌ)[24]؛ و براى ما مثالى آورد و آفرینش خود را فراموش کرد؛ گفت: چه کسى این استخوان ها را زنده می کند در حالى که پوسیده است؟! بگو: همان کسى آن را زنده می کند که نخستین بار آن را آفرید و او به هر آفرینشى داناست.
در بخشى از این آیات، با اشاره به قدرت خداوند آمده است که خداوند قدرت دارد آسمان و ستارگان و زمین و … را با آن همه عظمت بیافریند و خداوند متعال، با چنین قدرتى می تواند بعد از مرگ، دوباره زنده کند و قیامت را برپا نماید.[25]
2. نداشتن دلیل و بى حجت بودن منکران معاد:
(وَ قَالُوا مَا هِىَ إِلاَّ حَیاتُنَا الدُّنْیا نَمُوتُ وَ نَحْیا وَ مَا یهْلِکُنَآ إِلاَّ الدَّهْرُ وَ مَا لَهُم بِذَ لِکَ مِنْ عِلْم إِنْ هُمْ إِلاَّ یظُنُّونَ)[26]؛ و گفتند: «غیر از زندگانى دنیاى ما[ چیز دیگرى] نیست؛ می میریم و زنده می شویم، و ما را جز طبیعت هلاک نمی کند. ولى به این[ مطلب]هیچ دانشى ندارند [و] جز [طریق]گمان نمی سپرند. منکران معاد، کسانى هستند که: (وَ إِذَا تُتْلَى عَلَیهِمْ ءَایـتُنَا بَینَـت مَّا کَانَ حُجَّتَهُمْ إِلاَّ أَن قَالُوا ائْتُوا بِـَابَآئِنَآ إِن کُنتُمْ صَـدِقِینَ)[27]؛ و هنگامی که آیات روشن ما بر آنها خوانده شود، دلیل شان جز این نیست که می گویند: «اگر راست می گویید پدران ما را [زنده کنید و] بیاورید [تا گواهى دهند]!» آن گاه خداوند متعال، می فرماید: (قُلِ اللَّهُ یحْییکُمْ ثُمَّ یمِیتُکُمْ ثُمَّ یجْمَعُکُمْ إِلَى یوْمِ الْقِیـمَهِ لاَ رَیبَ فِیهِ وَلَـکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لاَ یعْلَمُونَ)[28]؛ بگو: خداوند شما را زنده می کند، سپس می میراند، بار دیگر در روز قیامت که در آن تردیدى نیست، گردآورى می کند، ولى بیشتر مردم نمی دانند. و در ادامه می فرماید: و مالکیت و حاکمیت آسمان ها و زمین براى خداست و آن روز که قیامت برپا شود، اهل باطل زیان می بیند.[29]
3. و در بخش دیگرى از این دسته آیات، با ذکر نمونه هایى از زنده شدن دوباره، در همین دنیا [از قبیل: داستان گاو بنى اسرائیل، عُزیر پیامبر، زنده کردن چهار پرنده براى حضرت ابراهیم(ع)، زنده شدن مردگان به دست حضرت مسیح(ع) به اذن خداوند، مرگ طبیعت در پاییز و زمستان و زنده شدن دوباره آن در بهار و تابستان و …] به منکران می فهماند که وقوع رستاخیز محال نیست.[30]
—————
[23] اعراف، آیه 29.
[24] یس، آیه 78 ـ 79.
[25] ر.ک: ق، آیه 6 ـ 11؛ سجده، آیه 10؛ اعراف، آیه 57؛ حج، آیه 5؛ روم، آیه 19 و 50؛ فاطر، آیه 9؛ فصلت، آیه 39؛ زخرف، آیه 11؛ اسراء، آیه 51؛ عنکبوت، آیه 19 و 20؛ واقعه، آیه 62؛ قیامت، آیه 30 ـ 40؛ مؤمنون، آیه 115؛ مرسلات، آیه 20؛ عبس، آیه 17 ـ 19؛ غافر، آیه 57؛ نازعات، آیه 27؛ اسراء، آیه 99؛ یس، آیه 81؛ صافات، آیه 11؛ احقاف، آیه 33 و … .
[26] جاثیه، آیه 24.
[27] همان، آیه 25.
[28] همان، آیه 26.
[29] ر.ک: همان، آیه 27؛ ص، آیه 27؛ انشقاق، آیه 14؛ دخان، آیه 34 ـ 36؛ صافات، آیه 16 و 53؛ ق، آیه 3؛ واقعه، آیه 47 ـ 48؛ احقاف، آیه 17؛ مطففین، آیه 12 ـ 13؛ نازعات، آیه 10 ـ 11؛ یس، آیه 78؛ هود، آیه 7.
[30] ر.ک: کهف، آیه 21؛ بقره، آیه 67 ـ 73 و 259 ـ 260 و 244؛ آل عمران، آیه 49؛ مائده، آیه 110 و … .