آثار تربیتى ایمان به معاد چیست؟
برخى از آثار و نتایج تربیتى اعتقاد به معاد عبارت است از:
1. باریابى به مقام ابرار (نیکان)
(لَّیسَ الْبِرَّ أَن تُوَلُّوا وُجُوهَکُمْ قِبَلَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ وَ لَـکِنَّ الْبِرَّ مَنْ ءَامَنَ بِاللَّهِ وَ الْیوْمِ الاَْخِر …)[9]؛ نیکى [تنها] این نیست صورت خود را به سوى مشرق و [یا] مغرب کنید، بلکه نیکى آن است که به خدا و روز رستاخیز و … ایمان آورند.
2. پیش گیرى از غرور علمی و انحراف اندیشه
راسخان در علم می گویند: (رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَهً إِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّاب * رَبَّنَآ إِنَّکَ جَامِعُ النَّاسِ لِیوْم لاَّ رَیبَ فِیهِ إِنَّ اللَّهَ لاَ یخْلِفُ الْمِیعَادَ)[10]؛ پروردگارا! دل هاى ما را ـ بعد از آن که ما را هدایت کردى ـ [از راه حق] منحرف مگردان و از سوى خود رحمتى بر ما ببخش، زیرا تو بخشنده اى. پروردگارا! تو مردم را در روزى که تردیدى در آن نیست جمع خواهى کرد، قطعاً خداوند از وعده [خود] سرپیچى نمی کند.
3. رهایى از بى خبرى و گریز از آتش جهنم
(إِنَّ الَّذِینَ لاَ یرْجُونَ لِقَآءَنَا وَ رَضُوا بِالْحَیوهِ الدُّنْیا وَ اطْمَأَنُّوا بِهَا وَ الَّذِینَ هُمْ عَنْ ءَایـتِنَا غَـفِلُون * أُولَـئِکَ مَأْوَهُمُ النَّارُ بِمَا کَانُوا یکْسِبُونَ)[11]؛ کسانى که امید به دیدار ما ندارند و به زندگى دنیا خشنود شدند و بر آن تکیه کردند و کسانى که از آیات ما غافلند؛ [همه]آنها جایگاهشان آتش است، به [کیفر] آن چه به دست می آورند.
4. گرایش به خوبى ها
(فَمَن کَانَ یرْجُوا لِقَآءَ رَبِّهِ فَلْیعْمَلْ عَمَلاً صَــلِحًا وَ لاَ یشْرِکْ بِعِبَادَهِ رَبِّهِ أَحَدَ)[12]؛ پس هر کس به لقاى پروردگارش امید دارد باید به کار شایسته بپردازد و کسى را در عبادت پروردگارش شریک نکند.
5. مقاومت در میدان جهاد
(قَالَ الَّذِینَ یظُنُّونَ أَنَّهُم مُّلَـقُوا اللَّهِ کَم مِّن فِئَه قَلِیلَه غَلَبَتْ فِئَهً کَثِیرَهَم بِإِذْنِ اللَّهِ وَاللَّهُ مَعَ الصَّـبِرِینَ)[13]؛ کسانى که به دیدار خداوند یقین داشتند، گفتند: بسا گروهى اندک که بر گروهى بسیار، به اذن خدا پیروز شدند و خداوند با بردباران است.[14]
6. پیش گیرى از مفاسد اجتماعى و اقتصادى
(ویلٌ لِلمُطَفِّفین * اَلَّذینَ اِذَا اکتالوا عَلَى النّاسِ یستَوفون * واِذا کالوهُم اَو وزَنوهُم یخسِرون * اَلا یظُنُّ اُولـئِکَ اَنَّهُم مَبعوثون * لِیوم عَظیم * یومَ یقومُ النّاسُ لِرَبِّ العــلَمین)[15]؛ واى بر کم فروشان؛ آنان که وقتى براى خود پیمانه می کنند، حق خود را به طور کامل می گیرند، امّا هنگامی که می خواهند براى دیگران پیمانه یا وزن کنند، کم می گذارند آیا آنان گمان نمی کنند که برانگیخته می شوند در روزى بزرگ؛ روزى که مردم در پیشگاه پروردگار جهانیان می ایستند.
—————
[9] بقره، آیه 177.
[10] آل عمران، آیه 8 ـ 9.
[11] یونس، آیه 7 ـ 8.
[12] کهف، آیه 110.
[13] بقره، آیه 249.
[14] ر.ک: ناصر ناصر مکارم شیرازى و همکاران، پیام قرآن، ج 5، ص 389 ـ 388 و ص 388 ـ 392 و ص 411 ـ 413؛ تفسیر نمونه، ج 1، ص 596 ـ 601، ج 2، ص 330 ـ 331، ج 18، ص 478 و ج 8، ص 231 ـ 233.
[15] مطففین، آیه 1 ـ 6.