قوم فرعون
قرآن از کسانی که برگِرد فرعون جمع شده و کارگزار و هم رأی وی بوده اند، با تعابیر آل، ملأ، رکن، جُند و جنود یاد کرده است. سوء ادب، انکار و عناد، خودپسندی، کاخ سازی و خوش نشینی، اختناق و مبارزه با توحید، بت پرستی، استضعاف و استکبار، شکنجه و نسل کشی، پیمان شکنی، تهمت، استهزاء و تکذیب و دعوت به آتش از ویژگی های این قوم است که در آیات قرآن بیان شده است.(1) کسانی نیز هرچند از قوم فرعون نبوده اند، اما به آنان در سرکشی و انکار یاری می رساندند؛ از جمله ساحرانی که در حساس ترین لحظه ها، متوجه خطای خود شده و به خدا ایمان آوردند و نیز قارون. استمرار تبه کاری آل فرعون، موسی علیه السلام را واداشت که برای آنان آرزوی نابودی کند. حضرت موسی علیه السلام نخست، بنی اسرائیل را امیدوار به نابودی فرعونیان و جانشینی آنان کرد و پس از ناامیدی از هدایت آنان، نفرینشان کرد. نفرین موسی و برادرش هارون علیهما السلام که دعای وی را آمین می گفت، در حق فرعونیان مستجاب شد. خداوند، موسی علیه السلام را به بیرون بردن شبانه بنی اسرائیل از مصر فرمان داد. فرعون و لشکریانش بامدادان به تعقیب آنان پرداختند و این، مقدمه نابودی آنان بود. خداوند قوم فرعون را در سه مرحله عذاب نمود: عذاب در دنیا مانند اینکه ملخ محصولات آن ها را می خورد و یا کنه ریز خون آن ها را می آشامید و یا آب که برای آنان به رنگ خون می شد؛ عذاب در برزخ و عذاب در آخرت.(2)
__________________
1. بقره: 49؛ اعراف: 109 و 127 و 131 و 134 و 135و 137 و 141؛ ابراهیم: 14؛ زخرف: 47 و 49؛ قصص 41؛غافر: 28 و 47 و 48.
2. طبری، جامع البیان، مج1، ج1، ص385؛ ابن عاشور، التحریر و التنویر، ج3، ص175؛ میبدی، کشف الاسرار، ج3، ص710؛ التفسیر الکبیر، ج1، ص68؛ طبرسی، مجمع البیان، ج8، ص811.