در آیین هندو کتب مختلفی به چشم می‌خورد که ظهور منجی را بشارت داده است و حتی باید ذکر کرد که بعضی از نشانه‌هایی که این کتب می‌دهند، با همان نشانه هایی که برخی از ادیان ابراهیمی درباره ظهور منجی ذکر می کنند،تا حدودی منطبق است .
در این نوشتار برآنیم تا ماهیت حقیقی کلکی و مختصات پادشاهی وی درآخرالزمان را در کتب مقدس هندویان بررسی نموده، و توضیح دهیم .
متون کهن هندوئیزم و نوید ظهور منجی:
1) مردم هند وکیش و همه کسانی که به آئین هندو معتقدند، بر اساس متون کهن دینی خود، منتظر ظهور منجی آخرالزمان می‌باشند آنها معتقدند که ظهور مظهر آخر ویشنو به تمامی نابسامانیهای جهان پایان داده و دنیا را از هرگونه آلودگی پاک می سازد، که در نتیجه آن صلح و آرامش و پاکی، تمام جهان را فرا می گیرد یکی از کتابهای مقدس هندویان اوپانیشاد(به معناى کتاب نزدیک نشستن) می باشد، این نام به کنایه از آشنایی با اسرار و رموز دین بر این کتاب نهاده شده که برای نخستین بار، ترجمه این اثر در سال 1067 ه .ق . به زبان فارسى برگردانده شد و با عنوان «سر اکبر» در اختیار فارسی زبانان قرار گرفت. اوپانیشاد به نام ودانتا (Vedanta) به معناى پایان وداها (ادعیه و آئینهای هندو) نیز خوانده مى شود. این کتاب بطون وداها را مى شکافد و توجه مردم را از آداب و رسوم ظاهرى به اسرار درونى و مفاهیم باطنى جلب مى کند. بخشهایی از این کتاب به پیشگوئی هایی از آخرالزمان و ظهور منجی اختصاص یافته است. بر این اساس: «کلکی، آخرین مظهر ویشنو، در زمان انقضای کلی یا به پایان رسیدن عصرآهن، به صورت جنگجویی سوار بر اسب سفیدی که شمشیر برهنه درخشانی به صورت ستاره دنباله‌دار در دست دارد، ظاهر می‌شود، ظهور وی آغازگر نبردی است که شریران را تماماً هلاک ساخته خلقتی دوباره را شروع نموده و پاکی را دوباره به جهان باز خواهد گرداند. بر این اساس دوران دنیا به پادشاه عادلی در آخرالزمان که پیشوای ملائکه و پریان و آدمیان باشد، تمام می شود ».(1). در نتیجه در روزهای واپسین تاریخ، پادشاه عادلی که پیشوای ملائکه ،جنیان و آدمیان باشد، حکومت مطلق زمین را در دست گرفته و صلح و عدالت را در همه جای زمین می گستراند.
چون مدت زمان تمام شود، دنیای کهنه،نو شود و زنده گردد و صاحب ملک تازه پیدا شود از فرزندان دو پیشوای جهان یکی ناموس آخرالزمان و دیگری صدیق اکبر،یعنی وصی بزرگ وی که «پشن»نام دارد و نام آن صاحب ملک تازه راهنما است،به حق پادشاه شود و خلیفه رام خداباشد و حکم براند و او را معجزه بسیار باشد و هر که پناه به او برد و دین پدران او اختیار کند سرخ رو باشد در نزد رام…
2) از دیگر کتب مقدس هندویان کتاب «دید» است که هندویان آنرا در زمره کتابهای مقدس خویش بر می شمرند.، این کتاب با عنوان منصور، از منجی آخرالزمان حکایت شده است: «پس از خرابی دنیا پادشاهی در آخرالزمان پیدا شود که پیشوای خلائق باشد و نام او«منصور» باشد تمام عالم را بگیرد و به دین خود درآورد و همه کس را از مومن و کافر بشناسد و هر چه از خدا خواهد سرآید». (2)
از این رو می توان گفت که این مطالب اشاره به نقاط مشترکی میان ادیان ابراهیمی و این مکتب دارد، و آن نکات عبارتند از:
الف: خرابی دنیا قبل از ظهور حضرت در آخرالزمان.
ب: تمام مردم را می‌شناسد یعنی به واقع آنها آگاهی دارد، می‌داند مۆمن کدام است و کافر کدام است، وبه ظاهر افراد نمی‌نگرد.
ج: منجی از مقربین بوده و مستجاب الدعوه می‌باشد.
3)«شاکمونی» ، که از اعظم کتب هندویان بوده و بنا به عقیده برخی از آنها، وی پیامبر و صاحب کتاب آسمانی است، او در کتاب خویش، ظهور منجی موعود را موجب وحدت دیانت، و حکومتی فراگیر و یکپارچه در جهان دانسته است.
چنانکه وی می گوید:« در پادشاهی دنیا به دوست فرزند سید خلایق دو جهان«کشن» (3)بزرگوار تمام شود، وی کسی باشد که بر کوههای مشرق و مغرب دنیا حکم براند و فرمان دهد و بر ابر‌ها سوار شود و فرشتگان کارکنان او باشند، جن و انس در خدمت او شوند و از «سودان» که زیر خط استوا است تا سرزمین«تسعین» که زیر قطب شمالی است، و ماورای بحار را صاحب شود و دین خداوند گردد و نام او ایستاده باشد و خداشناس باشد». (4)
هندو
4) از دیگر کتابهای به جای مانده از آئین هندو کتاب «روشن جوک» چنین آمده است: «سرانجام دنیا به کسی برگردد که خدا را دوست دارد و از بندگان خاص او باشد و نام او فرخنده و خجسته باشد.»(5)
5) در کتاب «باسک» نیز به این مهم تاکید شده که میراث آینده زمین، حکومتی است که منجی با ظهور خود، آغازگر این حاکمیت در تمام عرصه زمین است «همه آن دور دنیا تمام شود و به پادشاهی عادلی در آخرالزمان که پیشوای ملائکه و پریان و آدمیان باشد و حق و راستی با او باشد و آنچه در دریا و زمینها و کوهها پنهان باشد، همه را به دست آورد و از آسمانها و زمین و آنچه باشد خبر دهد و از او بزرگتر کسی به دنیا نیاید…». (6)
6) وقتی در برخی از کتابهای مکتب هندو، نشانه های منجی را با باورهای منجی گرایانه اسلامی، به صورت تطبیقی مقایسه می کنیم، در می یابیم؛ که شاخصه های منجی گرایی در آئین هندو، با اوصافی از این دست که در متون اسلامی آمده است، بسیار همخوانی و شباهت دارد مثلا در کتاب «پاتیکل» که در نزد بزرگان هندو به عنوان کتاب آسمانی است، آمده است:
«چون مدت زمان تمام شود، دنیای کهنه، نو شود و زنده گردد و صاحب ملک تازه پیدا شود از فرزندان دو پیشوای جهان یکی ناموس آخرالزمان و دیگری صدیق اکبر، یعنی وصی بزرگ وی که «پشن»(7) نام دارد و نام آن صاحب ملک تازه راهنما است، به حق پادشاه شود و خلیفه رام (خدا) باشد و حکم براند و او را معجزه بسیار باشد و هر که پناه به او برد و دین پدران او اختیار کند سرخ رو باشد در نزد رام… ». (8)
از دیگر کتب مقدس هندویان کتاب «دید» است که هندویان آنرا در زمره کتابهای مقدس خویش بر می شمرند.، این کتاب با عنوان منصور، از منجی آخرالزمان حکایت شده است: پس از خرابی دنیا پادشاهی در آخرالزمان پیدا شود که پیشوای خلائق باشد و نام او«منصور» باشد تمام عالم را بگیرد و به دین خود درآورد و همه کس را از مومن و کافر بشناسد و هر چه از خدا خواهد سرآید
مطالبی که در اینجا ذکر شده است عبارت از:
الف: آمدن صاحب ملک تازه بعد از کهنه شدن دنیا. که از آن در شیعه با عبارت صاحب الزمان(عج) یاد می شود.
ب: ناموس آخرالزمان را می توان اشاره به رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) ، و عبارت (پشن) وصی بزرگ را می توان به امیرمومنان علی (علیه السلام) تاویل نمود .
ج: فرزند دو پیشوای بزرگ را نیز می توان به این تاویل نمود که وجود مقدس منجی فرزند دو بزرگوار (پیامبرگرامی اسلام و حضرت علی(علیه السلام) ) می باشد.
د: اسامی حضرت غیر از صاحب‌الزمان(صاحب ملک تازه) مهدی ـ هادی و قائم بالحق می‌باشد و خلیفه الله است.
ه: اطاعت او و اختیار دین پدرانش سرخ روی بودن نزد خدا را به دنبال دارد.
و: آخرین حاکم و پادشاه در دنیا می‌باشد و بعد از ایشان دنیا تمام می‌شود. و بر جهان تسلط پیدا می‌کند و باطل را از بین می برد.
ز: این شباهت روایت درباره منجی ممکن است به دلیل ورود اسلام در سرزمین هند بوده باشد، چرا که ادبیات غنی اسلامی با ورود به هر سرزمینی تاثیر مستقیم بر بافت اعتقادی و باورهای مردم داشته و برخی از مکاتب لاجرم برای باقی ماندن مجبور به وام گیری مطالب بیشماری از ادبیات دینی اسلامی شدند. در نهایت آنچه که از بررسی و مطالعه متون کهن این مکتب به دست می آید اینست که مساله هزاره گرایی در این مکتب به نوعی نمود پیدا می کند که می تواند وام گیری این مفهوم از تفکرات مسیحی و یهودی باشد. از سویی دیگر آنچه در تفکر ظهور منجی در این مکتب جلب توجه می کند، مساله ظهور انسان کامل و تجلی جانشین خدا بر روی زمین است که در مراتب مختلف و در افراد متفاوت در هر عصری جلوه می کند، که این مطلب با توجه به تاویلاتی که در روایات و احادیث اسلامی مبنی بر مقام خلیفه اللهی انسان کامل و ظهور این مرتبه در مقام ولایت خاصه وجود دارد، بعید نیست برگرفته از آنچه اسلام و ادیان دیگر در مورد اهل بیت و مهدی موعود (عج) پیش گویی نموده اند، بوده باشد.
پی نوشتها:
1- ترجمه اوپانیشاد، ص737
2- خورشید مغرب،ص54.
3- کشن، در لغت هندی نام پیامبر اسلام است که در بشارت فوق فرزند برومندش را به نام ایستاده (قائم)و خداشناس نامیده است.
4- ادیان و مهدویت، ص50
5- مهدی انقلاب بزرگ، ص68
6- حضرت مهدی(عج) در بشارتهای آسمانی، ص41.
7- پشن بنابر بررسیهای برخی از مورخین می تواند اشاره به وجود مقدس حضرت علی (ع) باشد.
8- حضرت مهدی(عج) در بشارتهای آسمانی، ص26
سید حامد حسینی