همه ما با توجه به نیازهای فطری که در ذاتمان وجود دارد، در محیط‌های اجتماعی که سرشار از محبت و نشاط باشد رشد و بالندگی‌مان چند برابر خواهد شد. وجود محبت و همدلی علاوه بر ایجاد حس خوب برای خودمان باعث تزریق صمیمیتی بی نظیر به جامعه خواهد شد و همچنین به وسیله همین حس محبت و همدلی می‌توان بسیاری از گرفتاری‌ها و مشکلات را برطرف کرد.
رفع گرفتاری مؤمن رافع گرفتاریهای دنیا و آخرت
محبت، آن گوهر عظیم و فوق العاده، مانند جواهری بی نظیر است که باعث جلا دادن روح و صفای ما و اطرافیان خواهد شد. محبت می‌تواند در قالب روش ها و سبک های گوناگونی مانند انفاق، احسان، صدقه، قرض، رفع گرفتاری مردم، خدمت به خلق، و حتی گاهی با خوشرویی و لبخندی مهربانانه ابراز شود. امروزه با توجه به تراکم مشکلات و گرفتاری ها، بهترین نوع محبت می‌تواند رفع گرفتاری های هم نوعان باشد که علاوه بر انتقال حس رضایت به طرف مقابل باعث می شود گرفتاریهای خودمان نیز در دنیا و آخرت حل شود؛ چنان‌که امام حسین علیه السلام می‌فرمایند: «مَنْ نَفّسَ کُرْبَةَ مُؤْمِنٍ فَرّجَ اللّهُ عَنْهُ کُرَبَ الدّنیَا وَ الاخِرَةِ؛ [۱] هر که گرفتارى مؤمنى را برطرف کند، خداوند گرفتاری‌هاى دنیا و آخرتش را برطرف می‌کند.»
رفع حاجات مردم نعمتی بزرگ برای ساختن جامعه‌ای همدل
دین مبین اسلام، که دینی مملو از مهربانی و محبت است همواره ما را به انجام کارهای خیر و رفع حاجات مردم توصیه کرده، از همین رو اما حسین علیه السلام نیازها و درخواست‌های مردم به سوی ما را نعمتی از جانب خداوند دانسته و فرموده است: «اِعلَموا اَنَّ حَوائِجَ النّاسِ اِلَیکُم مِن نِعَمِ اللهِ عَلَیکُم، فَلا تَمَلُّوا النِّعَمَ؛ [۲] بدانید که نیازهای مردم به شما، از نعمت‌های الهی بر شماست. پس از این نعمت‌ها خسته نشوید.» بنابراین شایسته است درخواست‌ها و احتیاجات مردم به سوی خود را نعمت‌هایی بدانیم که می‌تواند پلی برای رسیدنمان به قرب الهی باشد.
اگر برای رفع گرفتاری دیگران اقدام کنیم در واقع خدمتی به خود کرده ایم زیرا ما جواب اعمال خود را خواهیم دید همان‌گونه که قرآن کریم می‌فرماید: «إِنْ أَحْسَنْتُمْ أَحْسَنْتُمْ لِأَنْفُسِکُمْ وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَها؛[۳] اگر نیکی کنید به خود نیکی کرده‌اید و اگر بدی کنید به خود بدی کرده‌اید.» به عبارت دیگر، در هر دو دنیا اعمال ما به سوی خودمان بازگشت دارند، یعنی کمک‌رسانی و خدمت به مردم، باعث جلب محبت از سوی انان می‌شود و آنان هم در مقابل خدماتی به ما و دیگر افراد جامعه ارائه می‌دهند و این‌گونه زندگی برای همه ما شیرین خواهد شد و جامعه‌ای پر از صمیمیت، نشاط و همدلی را خواهیم داشت و این، جدای از ثواب اخروی اعمال است.
بهشت بسازیم و بهشتی بشویم
اعمال نیک و رفع گرفتاری مردم، علاوه بر تبدیل دنیا به مکانی پر از صمیمیت و همدلی، آخرتی پر ثمر و زیبا را نوید می دهد. رفع حاجات مومنین علاوه بر بهشتی شدن خودمان باعث ورود آشنایان و اطرافیان به بهشت جاویدان خواهد شد از همین رو امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «مَنْ قَضَی لِأَخِیهِ الْمُؤْمِنِ حَاجَةً قَضَی اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ- یَوْمَ الْقِیَامَةِ مِائَةَ أَلْفِ حَاجَةٍ مِنْ ذَلِکَ أَوَّلُهَا الْجَنَّةُ وَ مِنْ ذَلِکَ أَنْ یُدْخِلَ قَرَابَتَهُ وَ مَعَارِفَهُ وَ إِخْوَانَهُ الْجَنَّةَ بَعْدَ أَنْ لَا یَکُونُوا نُصَّابا؛[۴] کسی که یکی از خواسته های برادر مؤمنش را برآورد خداوند در روز قیامت، صد هزار خواسته او را برمی آورد که نخستین آنها بهشت است واز جمله این پاداش آن است که خویشان و آشنایان و برادران دینی او را نیز وارد بهشت می کند به این شرط که ناصبی (دشمن اهل بیت) نباشند.»
رابطه مستقیمی بین رفع حاجات مردم در دنیا و رفع گرفتاریهای خودمان در آخرت وجود دارد؛ به این معنا که وقتی ما گره از کار بندگان خدا باز می‌کنیم و مشکلات او را حل می‌کنیم، خداوند متعال هم در عوض مشکلات و گرفتاریهای ما را در دنیا و آخرت برطرف خواهد کرد. از همین رو رسول خدا حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرمایند: «إِنَّ اللَّهَ فِی عَوْنِ الْمُؤْمِنِ مَا دَامَ الْمُؤْمِنُ فِی عَوْنِ أَخِیهِ الْمُؤْمِنِ وَ مَنْ نَفَّسَ عَنْ أَخِیهِ الْمُؤْمِنِ کُرْبَةً مِنْ کُرَبِ الدُّنْیَا نَفَّسَ اللَّهُ عَنْهُ سَبْعِینَ کُرْبَةً مِنْ کُرَبِ الآْخِرَة؛ [۵] به راستی خداوند، مؤمن را تا زمانی که برادر مؤمن خود را یاری رساند، یاری می کند و کسی که یک گرفتاری از گرفتاریهای برادر مؤمنش را در دنیا بر طرف کند، خداوند هفتاد گرفتاری، از گرفتاریهای آخرت او را برطرف می کند.» بیاییم با شرکت در کارهای خیر و رفع حاجات مردم، دنیایی پر از صمیمیت و همدلی و بهشتی جاودانه را برای خود و دیگر افراد جامعه به وجود بیاوریم.
سیداحسان دهسار
پی نوشت
[۱] مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج ۱۲، ص ۴۱۶.
[۲] بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار علیهم السلام، ج ۷۱، ص ۳۱۸.
[۳] سوره اسراء، آیه ۷.
[۴] بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار علیهم السلام، ج ۷۱، ص ۳۲۲.
[۵] همان، ج ۷۱، ص ۳۱۲.