مناجات منظوم منسوب به امام علی

مناجات منظوم منسوب به امیرالمومنین (ع)

این مناجات از صحیفه علویه نقل شده است:

بِسمِ اللّهِ الرَّحمَنِ الرَّحِیمِ
به نام خداوند رحمت گر مهربان

لَکَ الْحَمْدُ یَا ذَا الْجُودِ وَ الْمَجْدِ وَ الْعُلَى
ستایش توراست اى صاحب جود و بزرگوارى و برترى

تَبَارَکْتَ تُعْطِی مَنْ تَشَاءُ وَ تَمْنَعُ
فرخنده اى تو عطا کنى به هرکه خواهى و منع کنى ز هرکه خواهى

إِلَهِی وَ خَلاقِی وَ حِرْزِی وَ مَوْئِلِی
خدایم و آفریدگارم، و نگهدارم و پناهم
إِلَیْکَ لَدَى الْإِعْسَارِ وَ الْیُسْرِ أَفْزَعُ
به جانب تو در سختى و آسانى پناه می ‏آورم

إِلَهِی لَئِنْ جَلَّتْ وَ جَمَّتْ خَطِیئَتِی
خدایا اگر خطایم بزرگ و انبوه است
فَعَفْوُکَ عَنْ ذَنْبِی أَجَلُّ وَ أَوْسَعُ
پس گذشت تو از گناه من بزرگتر و گسترده ‏تر است

إِلَهِی لَئِنْ أَعْطَیْتُ نَفْسِی سُؤْلَهَا
خدایا اگر خواهش نفسم را به نفسم واگذاشتم
فَهَا أَنَا فِی رَوْضِ النَّدَامَهِ أَرْتَعُ
اینک در مرغزار پشیمانى می‏ گردم

إِلَهِی تَرَى حَالِی وَ فَقْرِی وَ فَاقَتِی
خدایا بدحالى و تهیدستى و نیازم را می ‏بینى
وَ أَنْتَ مُنَاجَاتِی الْخَفِیَّهَ تَسْمَعُ
و تو مناجات پنهان مرا می ‏شنوى

إِلَهِی فَلا تَقْطَعْ رَجَائِی وَ لا تُزِغْ
خدایا امیدم را قطع مکن، و منحرف مساز
فُؤَادِی فَلِی فِی سَیْبِ جُودِکَ مَطْمَعٌ
قلبم را که من به باران جودت طمع دارم

إِلَهِی لَئِنْ خَیَّبْتَنِی أَوْ طَرَدْتَنِی
خدایا اگر محرومم کنى یا از پیشگاهت برانى
فَمَنْ ذَا الَّذِی أَرْجُو وَ مَنْ ذَا أُشَفِّعُ
پس به چه کسى امیدوار شوم و چه کسى را شفیع گیرم

إِلَهِی أَجِرْنِی مِنْ عَذَابِکَ إِنَّنِی
خدایا از عذابت پناهم ده که من
أَسِیرٌ ذَلِیلٌ خَائِفٌ لَکَ أَخْضَعُ
اسیر و خوار و ترسانم و برایت فروتنى می ‏کنم

إِلَهِی فَآنِسْنِی بِتَلْقِینِ حُجَّتِی
خدایا با آموزش دلیل راه همراهم باش
إِذَا کَانَ لِی فِی الْقَبْرِ مَثْوًى وَ مَضْجَع
در آن زمان که در قبر منزل و خوابگاهم باشد

إِلَهِی لَئِنْ عَذَّبْتَنِی أَلْفَ حِجَّهٍ
خدایا اگر هزار سال مرا عذاب نمایى
فَحَبْلُ رَجَائِی مِنْکَ لا یَتَقَطَّعُ
رشته امید من از تو قطع نمی ‏شود

إِلَهِی أَذِقْنِی طَعْمَ عَفْوِکَ یَوْمَ لا
خدایا مزه گذشتت را به من بچشان آنگاه که
بَنُونَ وَ لا مَالٌ هُنَالِکَ یَنْفَعُ
نه فرزندان و نه مال در آن زمان سود نرساند

إِلَهِی لَئِنْ لَمْ تَرْعَنِی کُنْتُ ضَائِعا
خدایا اگر مرا رعایت نکنى تباه شده‏ ام
وَ إِنْ کُنْتَ تَرْعَانِی فَلَسْتُ أُضَیَّعُ
و اگر رعایتم نمایى تباهى نپذیرم

إِلَهِی إِذَا لَمْ تَعْفُ عَنْ غَیْرِ مُحْسِنٍ
خدیا اگر از غیر نیکوکاران نگذرىفَمَنْ لِمُسِی‏ءٍ بِالْهَوَى یَتَمَتَّعُ
پس امید کسى‏ که با هوس کامروایى میکند کیست
إِلَهِی لَئِنْ فَرَّطْتُ فِی طَلَبِ التُّقَى
خدایا اگر در طلب پروا کوتاهى نمودم
فَهَا أَنَا إِثْرَ الْعَفْوِ أَقْفُو وَ أَتْبَعُ
پس اینک دنبال گذشت توام و سراغ آن میروم

إِلَهِی لَئِنْ أَخْطَأْتُ جَهْلا فَطَالَمَا
خدایا اگر از روى جهالت خطا کردم
رَجَوْتُکَ حَتَّى قِیلَ مَا هُوَ یَجْزَعُ
تا آنجا به تو امید بستم که درباره‏ام گفته شد باک ندارد

إِلَهِی ذُنُوبِی بَذَّتِ الطَّوْدَ وَ اعْتَلَتْ
خدایا گناهم بلندتر و بزرگ‏تر از کوههاى برافراشته شده
وَ صَفْحُکَ عَنْ ذَنْبِی أَجَلُّ وَ أَرْفَعُ
ولى چشم‏پوشى تو از گناه من بزرگ‏تر و برفرازتر است

إِلَهِی یُنَجِّی ذِکْرُ طَوْلِکَ لَوْعَتِی
خدایا یاد عطاى همیشگى ‏ات آتش دلم را خنکا می ‏بخشد
وَ ذِکْرُ الْخَطَایَا الْعَیْنَ مِنِّی یُدَمِّعُ
و یاد گناهان، دیدگانم را اشکبار می ‏سازد

إِلَهِی أَقِلْنِی عَثْرَتِی وَ امْحُ حَوْبَتِی
خدایا لغزشم را نادیه گیر و گناهم را پاک کنفَإِنِّی مُقِرٌّ خَائِفٌ مُتَضَرِّعٌ
من اقرار به گناه دارم و هراسان و نالانم
إِلَهِی أَنِلْنِی مِنْکَ رَوْحا وَ رَاحَهً
خدایا از سوى خود آسایش و راحتى به من ده
فَلَسْتُ سِوَى أَبْوَابِ فَضْلِکَ أَقْرَعُ
که من جز درهاى احسان تو را نمی ‏کوبم

إِلَهِی لَئِنْ أَقْصَیْتَنِی أَوْ أَهَنْتَنِی
خدایا اگر مرا دور کنى یا سبکم انگارى
فَمَا حِیلَتِی یَا رَبِّ أَمْ کَیْفَ أَصْنَعُ
پس چه چاره کنم اى پروردگار و چه سازم

إِلَهِی حَلِیفُ الْحُبِّ فِی اللَّیْلِ سَاهِرٌ
خدایا سوگند خورده عشق در شب بیدار است
یُنَاجِی وَ یَدْعُو وَ الْمُغَفَّلُ یَهْجَعُ
رازونیاز و دعا می‏ کند ولى شخص غافل می‏ خوابد

إِلَهِی وَ هَذَا الْخَلْقُ مَا بَیْنَ نَائِمٍ
خدایا از این مردم گروهى در خوابند
وَ مُنْتَبِهٍ فِی لَیْلِهِ یَتَضَرَّعُ
و گروهى دیگر شب‏بیدار و زارى می‏ کنند

وَ کُلُّهُمْ یَرْجُو نَوالَکَ راجِیاً
و همه آنان عطاى تو را امید دارند، و امیدوارلِرَحْمَتِکَ الْعُظْمَى وَ فِی الْخُلْدِ یَطْمَعُ
رحمت بزرگ تواند و به بهشت تو طمع ورزند
إِلَهِی یُمَنِّینِی رَجَائِی سَلامَهً
خدایا امید من در دلم آرزوى سلامتى می ‏کند
وَ قُبْحُ خَطِیئَاتِی عَلَیَّ یُشَنِّعُ
و زشتى گناهانم مرا به رسوایى تهدید می ‏نماید

إِلَهِی فَإِنْ تَعْفُو فَعَفْوُکَ مُنْقِذِی
خدایا اگر بگذرى گذشتت نجات‏بخش من است
وَ إِلا فَبِالذَّنْبِ الْمُدَمِّرِ أُصْرَعُ
ور نه با گناهم به عرصه نابودى در افتم

إِلَهِی بِحَقِّ الْهَاشِمِیِّ مُحَمَّدٍ
خدایا به حق محمّد هاشمی نسب
وَ حُرْمَهِ أَطْهَارٍ هُمْ لَکَ خُضَّعٌ
و به حرمت پاکانى که نزد تو فروتنند

إِلَهِی بِحَقِّ الْمُصْطَفَى وَ ابْنِ عَمِّهِ
خدایا به حق محمّد مصطفى و پسر عمویش
وَ حُرْمَهِ أَبْرَارٍ هُمْ لَکَ خُشَّعٌ
و به حرمت نیکوکارانى که براى تو خاشعند

إِلَهِی فَانْشُرْنِی عَلَى دِینِ أَحْمَدٍ
خدایا مرا در رستاخیز بر دین احمد برانگیز
مُنِیبا تَقِیّا قَانِتا لَکَ أَخْضَعُ
تائب و پرهیزگار و عابد و فروتن در پیشگاهت

وَ لا تَحْرِمَنِّی یَا إِلَهِی وَ سَیِّدِی
اى خداى من و آقاى من مرا محروم مساز
شَفَاعَتَهُ الْکُبْرَى فَذَاکَ الْمُشَفَّعُ
از شفاعت بزرگ محمّد که شفاعتش پذیرفته است

وَ صَلِّ عَلَیْهِمْ مَا دَعَاکَ مُوَحِّدٌ
و بر ایشان درود فرست تا هرگاه که موّحدى تو را بخواند
وَ نَاجَاکَ أَخْیَارٌ بِبَابِکَ رُکَّعٌ
و خوبان با تو مناجات کنند و در برابرت به رکوع پردازند

و نیز در «صحیفه علویه» مناجات منظوم دیگرى از آن حضرت نقل شده که اوّل آن «یا سامع الدّعاء» است. ولى چون مشتمل بر واژه ‏هاى مشکل و لغات ناآشنا بود و ما بنابر اختصار از ذکر خوددارى نمودیم.
ثلاث کلمات من مولانا علی علیه السلام فی المناجاه

سه جمله از مولایمان على(درود بر او) در باب مناجات:

إِلَهِی کَفَى بِی عِزّاً أَنْ أَکُونَ لَکَ عَبْداً وَ کَفَى بِی فَخْراً أَنْ تَکُونَ لِی رَبّاً أَنْتَ کَمَا أُحِبُّ فَاجْعَلْنِی کَمَا تُحِب‏
خدایا مرا این عزّت بس است که بنده تو باشم، و برایم این افتخار کافى است که تو پروردگار من باشى،تو آنچنانى‏که دوست دارم، مرا هم چنان کن که دوست دارى.