آیا یا این گونه از نسخ که تلاوت نباشد ولى حکم آن باشد امکان دارد که واقع شود؟

آیا این گونه از نسخ که تلاوت نباشد ولى حکم آن باشد امکان دارد که واقع شود؟ البته شیعه معتقد است که واقع نشده؛ ولى آیا امکان وقوع دارد یا خیر؟ چرا؟

همان گونه که گفته شد نسخ سه گونه است: نسخ تلاوت بدون حکم، نسخ تلاوت و حکم و نسخ حکم بدون تلاوت.
این سه گونه همان طور که امکان ذاتى دارند امکان وقوعى هم دارند؛ همان ادله و جواب هایى که قائلان به امکان نسخ در مقابل قائلان به عدم امکان نسخ بیان می کنند کافى است.
به عقیده شیعه دو قسم اول (نسخ تلاوت بدون حکم و نسخ تلاوت و حکم) در قرآن اتفاق نیفتاده است؛ چرا که نمونه هایى که براى این نوع نسخ ذکر می کنند از یک یا دو نمونه بیشتر نیست و این موارد، اخبار آحادى هستند که درباره قرآن ـ که ثبوتش با تواتر و نسخ آن نیز با تواتر باید باشد ـ کاربردى نداشته از اعتبار ساقطند331.
دیگر این که مدعیان به وقوع این دو قسم نسخ نمونه ها را براى بعد از زمان پیامبر اکرم(ص) نقل می کنند، در حالى که به عقیده محققان علوم قرآنى، پس از وفات پیامبر اکرم نسخى واقع نشده است332.
در پایان شایسته ذکر است که کاربرد مباحث و معانى امکان در حقایق تکوینى و تشریعى با هم دیگر متفاوت است که نباید خلط شود.
—————
331. ر.ک: جوان آراسته، درسنامه علوم قرآنى، ص 421؛ ابوالقاسم خویى، همان، ص 18؛ ج 1، ص 288.
332. ر.ک: محمد هادى معرفت، علوم قرآنى، ص 188