نماز مستحبی دوازده رکعتی در روز مبعث (اقبال الاعمال)
الجزء الثانی؛ الباب الثامن فیما نذکره مما یختص بشهر رجب و برکاته و ما نختاره من عباداته و خیراته و فیه فصول، فصل فیما نذکره من غسل و صلاه و عمل فی الیوم السابع و العشرین من رجب
جلد دوم؛ باب هشتم: اعمال مخصوص ماه رجب و برکات و خیرات آن، فصل نود و ششم، اعمال روز بیست و هفتم ماه رجب (غسل و نماز و …) سوم: نماز مخصوص این روز (اولین نماز):
و أما الصلوات فیه فذکر شیخنا المفید فی الرساله العزیه صلاه یوم المبعث و قال إنها تصلى صلاه [صدر] النهار و قال الشیخ سلمان بن الحسن فی کتاب البدایه عند ذکر صلاه یوم المبعث إنها تصلى قبل الزوال فأحببت أن یکون عند العامل بذلک معرفه بهذه الحال و سیأتی فی روایه ابن یعقوب الکلینی أنه یصلیها أی وقت شاء [یعنی] من یوم المبعث و نحن نذکر منها عده روایات و إن اتفقت فی عدد الرکعات فإنها تختلف فی بعض المرادات فمن ذلک
در رابطه با نماز این روز باید توجه کرد که شیخ «مفید» در کتاب «الرساله العزّیّه» آورده است: «نماز روز مبعث در اوایل روز خوانده می‌شود.»؛ ولى شیخ «سلمان بن حسن» در کتاب «البدایه» پیش از ذکر نماز روز مبعث آورده است: «این نماز پیش از ظهر خوانده می‌شود.» ما این مطلب را در اینجا یادآور شدیم تا هرکس که می‌خواهد این نماز را بخواند، از وقت انجام آن اطلاع داشته باشد. گذشته از این دو، در روایت «ابن یعقوب کلینى» خواهد آمد که: «انسان این نماز را در هروقت-یعنى از روز مبعث-که خواست، می‌تواند بخواند.» اکنون نماز روز مبعث را از طریق چندین روایت ذکر می‌کنیم؛ زیرا این روایات اگرچه در تعداد رکعات متفق هستند، ولى در برخى موارد با هم اختلاف دارند، که یادآور می‌شویم:
ما رواه محمد بن علی الطرازی رحمه الله فی کتابه فقال
«محمد بن على طرازى» -رحمه اللّه-در کتاب خویش آورده است:
صلاه یوم سبعه و عشرین من رجب و هو الیوم الذی بعث فیه سیدنا رسول الله ص
نماز روز بیست و هفتم رجب، یعنى همان روزى که سرورمان رسول خدا-صلّى اللّه علیه و آله و سلّم- در آن به پیامبرى مبعوث شد
أَبُو الْعَبَّاسِ أَحْمَدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ نُوحٍ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ حَدَّثَنِی أَبُو أَحْمَدَ الْمُحَسِّنُ بْنُ عَبْدِ الْحَکَمِ الشَّجَرِیُّ وَ کَتَبْتُهُ مِنْ أَصْلِ کِتَابِهِ قَالَ [فی نسخته] نَسَخْتُ مِنْ کِتَابِ أَبِی نَصْرٍ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ الْهَیْثَمِ وَ ذَکَرَ أَنَّهُ خَرَجَ مِنْ جِهَهِ أَبِی الْقَاسِمِ الْحُسَیْنِ بْنِ رُوحٍ قَدَّسَ اللَّهُ رُوحَهُ
به‌گونه‌اى که از سوى «ابو القاسم حسین بن روح» -قدس اللّه روحه-صادر شده، به این صورت است:
أَنَّ الصَّلَاهَ یَوْمَ سَبْعَهٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ رَجَبٍ اثْنَتَا عَشْرَهَ رَکْعَهً یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَهٍ فَاتِحَهَ الْکِتَابِ[1] وَ مَا تَیَسَّرَ مِنَ السُّوَرِ وَ یَجْلِسُ [وَ یُسَلِّمُ] وَ یَقُولُ بَیْنَ کُلِّ رَکْعَتَیْنِ
این نماز دوازده رکعت است، که انسان در هر رکعت «فاتحه الکتاب» و هریک از سوره‌ها که میسّر شد می‌خواند و بعد از این‌که سلام گفت و نشست، بعد از هر دو رکعت می‌گوید:
لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
معبودى جز خدا نیست و خداوند بزرگ‌تر است و ستایش از آن او و پاک و منزه است و هیچ دگرگونى و نیرویى جز به وسیله‌ى خداوند بلندپایه و بزرگ تحقق نمی‌یابد.
(الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً)[2]
ستایش خدایى را که هیچ‌کس را به همسرى و فرزندى برنگرفت و هیچ شریکى در فرمانروایى ندارد و از روى خوارى، هیچ‌کس را به سرپرستى [امرى]نپذیرفته است و خدا را چنان‌که باید به بزرگى یاد کن.
یَا عُدَّتِی فِی مُدَّتِی وَ یَا صَاحِبِی فِی شِدَّتِی وَ یَا وَلِیِّی فِی نِعْمَتِی یَا غِیَاثِی فِی رَغْبَتِی
اى اندوخته‌ى من در طول عمرم، اى همدم من در حال سختى، اى سرپرست نعمت من، اى فریادرس من در خواسته‌ام،
یَا مُجِیبِی فِی حَاجَتِی یَا حَافِظِی فِی غَیْبَتِی یَا کَالِئِی فِی وَحْدَتِی یَا أُنْسِی فِی وَحْشَتِی
اى برآورنده‌ى نیازم، اى نگاه‌دار من در حال غیبتم [از وطن]، اى کسى که در حال تنهایى از من نگاه‌دارى می‌کنى، اى مونس من در حال هراس،
أَنْتَ السَّاتِرُ عَوْرَتِی فَلَکَ الْحَمْدُ وَ أَنْتَ الْمُقِیلُ عَثْرَتِی فَلَکَ الْحَمْدُ
تویى پوشاننده‌ى عیبم. پس ستایش تو را [و تویى درگذرنده از لغزشم پس ستایش تو را
وَ أَنْتَ الْمُنَفِّسُ صَرْعَتِی فَلَکَ الْحَمْدُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اسْتُرْ عَوْرَتِی وَ آمِنْ رَوْعَتِی
و تویى دستگیر من در حال افتادگى‌ام پس ستایش تو را]، بر محمد و آل محمد درود فرست و عیبم را بپوشان
وَ أَقِلْنِی عَثْرَتِی وَ اصْفَحْ عَنْ جُرْمِی وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی (فِی أَصْحابِ الْجَنَّهِ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِی کانُوا یُوعَدُونَ)[3]
و لغزشم را نادیده انگار و از گناهم چشم پوشى کن و از بدى‌هایم درگذر و جزو بهشتیان قرار ده، وعده‌ى راستى که به آن وعده داده می‌شوند.
فَإِذَا فَرَغْتَ مِنَ الصَّلَاهِ وَ الدُّعَاءِ قَرَأْتَ الْحَمْدَ وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ[4] وَ قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ[5] وَ الْمُعَوِّذَتَیْنِ[6] وَ إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِی لَیْلَهِ الْقَدْرِ[7] وَ آیَهَ الْکُرْسِیِّ[8] سَبْعاً سَبْعاً ثُمَّ تَقُولُ
و وقتى نماز و دعاى یادشده را به پایان بردى، هریک از سوره‌هاى «حمد»، «قُلْ هُوَ اَللّهُ أَحَدٌ»، «قُلْ یا أَیُّهَا اَلْکافِرُونَ»، دو سوره‌ى «معوذتین»، «إِنّا أَنْزَلْناهُ فِی لَیْلَهِ اَلْقَدْرِ» و «آیه الکرسى» را هفت بار بخواند، سپس بگوید:
اللَّهُمَّ اللَّهُ اللَّهُ رَبِّی لَا أُشْرِکُ بِهِ شَیْئاً
خدا، خدا پروردگار من است و من هیچ‌چیز را شریک او قرار نمی‌دهم.
سَبْعَ مَرَّاتٍ ثُمَّ ادْعُ بِمَا أَحْبَبْتَ
هفت بار، آن‌گاه در مورد هرچه دوست داشتى، دعا کن.
[1]) سوره الحمد
[2]) سوره الاسراء، آیه 111
[3]) سوره الاحقاف، آیه 16
[4]) سوره الاخلاص