مقالات

ابزارهای تبلیغی وهابیت در عصر حاضر

بسمه تعالی
آئین وهابیّت با الهام گیری از اندیشه های کسانی همچون ابن تیمیّه و ابن قیّم جوزی، توسط محّمد ابن عبدالوهّاب تولّد یافته است. آئینی منحرف و سطحی و به دور از روح والای تعالیم حیاتبخش اسلامی بوده و از آغاز تولّدش تاکنون حاصلی جز تفرقه افکنی، تباهی، تخریب، و فساد انگیزی در عالم اسلام و میان مسلمانان نداشته است.
این آئین از مبانی اعتقادی کاملاً سست و ابتدائی برخوردار بوده و برداشتهائی بسیار سطحی و مبتذل از آیات قرآنی و روایات و اخبار ارائه می دهد.
استعمار و استکبار برای حاکمیت و سلطه سیاه و شیطانی خود در جستجوی زمینه های حاکمیت می باشد. شعار کهنه و همیشگی آنها تفرقه بینداز و حکومت کن بوده که یکی از مهّم ترین راههای رسیدن به آن ایجاد جوناسالم و تکفیر و تفسیق در جامعه است.
علل و عوامل بسیاری بوده که موجب تحّرک مردم و سبب ایستادگی آنان در برابر نیروهای مهاجم و ویرانگر استعمار بوده است مانند ملّیت، زبان، فرهنگ برخی از این عوامل تنها برای مدّتی کوتاه مؤثر بوده و در برهه ای از زمان توانسته در برابر هجوم همه جانبه استعمار مقابله کند، ولی به تدریج بی رنگ شده و کارآئی خود را از دست داده است.
آنچه در این میان توانسته همیشه مانع عمده و سدّ محکمی در برابر اهداف استعماری باشد، قدرت دین و نفوذ مذهب در بین مردم بوده است آنهم دین اسلام و این چیزی است که همیشه مورد اعتراف استعمارگران بوده و هست.
استعمارگران که چنین سدّ استوار و دژ نفوذناپذیری را در برابر خود بطور مستمر می دیده اند برای مقابله با آن به ترفندهای مختلفی از جمله:
مقابله مستقیم و رویاروئی نظامی و نمودار آن جنگهای صلیبی و اشغال نظامی کشورهای اسلامی مانند لیبی، عراق، افغانستان، ایران و الجزایر بوده است. رویاروئی مستقیم فرهنگی از طریق تحریف و وارونه جلوه دادن احکام اسلامی و ایراد اتهامات به مقدسات آن.
مقابله غیرمستقیم با ترویج فسا در فحشاء در بین مسلمانان جهت بی تفاوت نمودن آنان نسبت به دین.
تحریک احساسات قوی و ناسیونالیستی جهت دسته دسته کردن افراد و گروهها در سرزمین های اسلامی.
مورد دیگری که نظر اصلی بحث ما می باشد مذهب تراشی و بوجود آوردن فرقه های مختلف در بین مسلمانان بوده که از جمله آن می توان به ایجاد فرقه در بین شیعیان و همچنین فرقه وهابیّت در بین اهل تسنن اشاره نمود. جریان سنی افراطی بوجود آمده توسط استعمار انگلیس، وهابیّت نام گرفت.
مأموران انگلیسی محمّمد بن عبدالوهاب را با حس جاه طلبی و ضعف اخلاقی و اندیشه های افراطی که در او یافتند، برای ایجاد این فرقه مناسب می بینند و به همین منظور گام به گام او را همراهی می کنند تا زمانی که زمینه را مناسب دیده و وادارش می کنند که مذهب جدید را اعلام کند و سپس به دستور انگلیس با یکی از مزدوران و سرسپردگان معروف استعمار پیر بنام مسعود بن عبدالعزیز متحّد می شود و با امکانات فراهم شده اقدام به جمع مرید می نماید.
در این مقاله به لطف خداوند متعال قصد داریم که به ابزارهای تبلیغاتی وهابیّت در زمان حاضر بپردازیم.

شیوه و عملکرد وهابیّت در زمان شکل گیری
هنگامی که محمّد ابن عبدالوهّاب (شیخ محّمد) درعیه را موطن خود قرار داد، اهل آن شهر در نهایت نادانی بودند و در امر نماز و پرداختن زکات سستی می ورزیدند. شیخ محّمد به آنان امر دین را از طریق برداشت های خود آموخت و آنها را تحت امر خود قرار داد.
شیخ محّمد از این پس به رؤسا و قضات نجد نامه نوشت و از آنان خواست از او اطاعت کنند و منقاد او باشند. گروهی فرمان بردند و گروهی دیگر عدم اطاعت خود را اظهار کردند و دعوت شیخ را به باد استهزاء گرفتند و او را به نادانی و نداشتن معرفت نسبت دادند، جمعی او را جادوگر خواندند و عدّه ای دیگر نسبتهای زشت به او دادند. شیخ به اهل درعیه فرمان قتال داد، ایشان مکرر با مردم نجد جنگ کردند تا آنان را به اطاعت شیخ در آوردند و آل سعود بر نجد و قبائل ساکن آن غلبه کردند.
شیوه و روش این گروه از ابتداء بر خشونت، جرح و قتل مسلمانان و همچنین تکفیر آنان قرار داشته است.
وهابیّون پس از جنگ و خونریزی بسیار در سرزمین های عربستان امروزی و به تحت امر خود در آوردن آن، با استناد به کتابی که شیخ احمد احسائی بنام شرح الزیاره نوشته و در آن ضمن بالا بردن مقام ائمه(ع)، نسبت به خلفاء ثلاث لعن و دشنام روا داشته بود، فتوی قتل شیعیان را از برخی علماء اهل سنت نیز گرفتند و ار حجاز به عتبات حمله ور شدند و ضمن غارت حرم ائمه معصومین(ع) به کشتار و تجاوز وحشتناکی دست زدند و از جمله بسیاری از علماء شیعه را اصولاً مخالف فرقه بودند از دم تیغ گذراندند.
نکته قابل توجه اینجاست که در این حمله و غارت و کشتار علماء، خانه سید کاظم رشتی مروّج کتاب مذکور و شاگرد و جانشین شیخ احمد احسائی هیچ آسیبی نمی بیند، بلکه خانه اش حرم امن و پناهگاه اعلام می گردد و این مسئله نشاندهنده سر در آخور داشتن هر دو گروه در انبان استعمار پیر انگلیس می باشد.
خلاصه فرهنگ وهابیّت براساس تکفیر فرق اسلامی، ایجاد تفرقه بین مسلمین، محو آثار رسالت و وحی، سازش با جبّاران و استعمارگران بنیاد نهاده شده است. روش های تبلیغی آنان در زمان شکل گیری همانطور که در بالا نیز اشاره رفت، ابتداء با دعوت از طریق ارسال نامه به سران قبائل عربستان و در صورت عدم قبول آنان با لشگرکشی و جنگ و خونریزی قبائل را به اطاعت از خود و امید.شکل گیری حاکمیت دینی و حاکمیت سیاسی در عربستان
از ائتلاف بوجود آمده توسط استعمارگران انگلیس بین دو خانواده آل سعود و آل شیخ در عربستان و پس از تصرف در آوردن کل سرزمین عربستان و تشکیل کشور پادشاهی عربستان سعودی، امور دینی به نوادگان و بازماندگان محّمد ابن عبدالوهّاب که به آل شیخ معروفند واگذار گردید و امور سیاسی و اداره کشور به نوادگان و فرزندان سعود ابن عبدالعزیز و معروف به آل سعود سپرده شد.
در قرن گذشته میلادی و پس از دستیابی عربستان به منابع عظیم نفتی و ثروت سرشار بدست آمده، وهابیّون به ترویج و توسعه افکار خود در سطح جهان اسلام پرداختند.روش های تبلیغی وهابیّت در زمان حاضر
پس از استحکام پایه های حکومت وهابیّون در داخل کشور ثروتمند عربستان سعودی و شکل گیری نظام هاد کشورهای جدید، وهابیّون با برخورداری از ثروت سرشار نفت، روش پیشبرد مقاصد خود را تغییر داده و با استفاده از ثروت سرشار بطور مقطعی دست از قتل و غارت و کشتار برداشته و به نفوذ خود از طرق فرهنگی اقدام نمودند.
ایجاد شبکه های وهابیّت در کشورهای اسلامی
وهابیّون در کشورهای اسلامی فقیر و بخصوص در شبه قاره مانند پاکستان، بنگلادش، افغانستان و مسلمانان هند که دارای جمعیت های بسیار زیاد و درآمدهای بسیار کمی هستند با خرج پولهای بسیار زیاد و خرید علمای اهل سنت به ساختن مدارس علمیه، مساجد، مراکز به اصطلاح اسلامی پرداختند و بطور بسیار سازمانداده شده و با تشکیلات قوی و شبکه های مرتبط با یکدیگر به ترویج آئین وهابیّت پرداخته و مردم مسلمان شبه قارّه را که عمدتاً از مسلمانان حنفی می باشند و در پذیرش عقائد وهابیّت مستعدتر هستند را به این آئین فرا می خوانند.
با توجّه به فقر اقتصادی کشورهای شبه قاره و وجود تعداد بسیار زیاد نیروهای کار فعال از شبه قاره در کشور عربستان در رده های مختلف کارگر، تکنسین، مهندس و پزشک و تردد این افراد به کشورهای خود یک عامل دیگر در ترویج افکار وهابیّت در این کشورها می باشد.
در محروم ترین نقاط کشور پاکستان در استان بلوچستان این کشور که از محروم ترین نقاط جهان نیز به حساب می آید وهابیّون به ساخت مدارس دینی و مساجد اقدام نموده و با هزینه نمودن پول بسیار زیاد افراد را جذب خود می کنند و در استان بلوچستان ایران نیز نفوذ نموده و دارای پایگاه هستند.
این شبکه گسترده و فعّال وهابیّت در سراسر دنیا نفوذ نموده و در شبه قاره، آفریقا، خاور دور، آسیای مرکزی و کشورهای تازه استقلال یافته شوروی سابق، اروپا و آمریکا فعّال می باشند و برخی حرکت های استقلا طلبانه در این کشورها مانند چچن از عناصر این شبکه ها نیز بهره می برند و یا از انشعابات مختلف بوجود آمده در آنها. حرکت های تروریستی مانند گروه ابوسیاف در فیلیپین، سپاه صحابه در پاکستان و فعالیت های بن لادن در سودان و افغانستان و اروپا و آمریکا ابتداء از همین شبکه های ایجاد شده وهابیّت سرچشمه گرفته و پس از بوجود آمدن اختلاف بین آنها بخصوص در زمان جنگ دوّم خلیج فارس و جدا شدن سلفیون و بن لادن از وهابیّون، انشعابات مختلف در آنها بوقوع پیوسته است.
مدارس دینی و دانشگاههای وهابیّون در عربستان از میان شاگردان و طلاّب علوم دینی که در کشورهای اسلامی وجود دارند، شاگردان برجسته را انتخاب و بصورت بورسیه به عربستان اعزام نموده و در آنجا پس آموزش و تعلیم آنان و تبدیل ایشان به مبلّغین وهابیّت، آنها را به کشور خود بازگردانده و به تبلیغ این آئین می پردازند.اختلاف بین حاکمیت سیاسی و حاکمیت دینی در عربستان
کشور عربستان سعودی مهد و مرکز وهابیّت می باشد و همانطور که قبلاً نیز اشاره رفت حاکمیت سیاسی در دست خاندان آل سعود و حاکمیت مذهبی به خاندان آل شیخ سپرده شده است.
خاندان آل سعود در اثر سالها حاکمیت در عربستان و در نتیجه تردد و ارتباطات زیاد با دنیای خارج و بخصوص با آمریکائیان و اروپائی ها و همچنین دیگر کشورهای اسلامی دید بازتری یافته اند و با عقاید خشن، خشک و بی پایه آل شیخ در تکفیر و تفسیق دیگر مسلمانان همراهی ندارند و خود را وهابّی نمی دانند و این مسئله در سطح روابط سیاسی عربستان با دیگر کشورهای اسلامی در سالهای اخیر بیشتر نمود پیدا می کند ولی در داخل عربستان و در مسائل دینی و نگهداری حرمین شریفین و دیگر آثار اسلامی باقیمانده از زمان رسول گرامی اسلام (ص) و ائمه معصومین به دلیل در اختیار بودن این مکانها در اختیار وهابیّون آل شیخ و همچنین در برخورد روحانیون وهابیّ با مسلمانان دیگر کشورها و حجّاج بیت اللَّه الحرام نمود کمتری دارد و همانطور که همه ساله مشاهده می شود، سال به سال آثار اصلی باقیمانده از زمان رسول گرامی اسلام(ص) در جای جای کشور عربستان کم شده و روحانیون وهابیّ در حمایت شرطه ها همچنان با مسلمانان دیگر کشورها بخصوص با شیعیان ایرانی رفتار خوبی نداشته و ما را به کفر و شرک متهّم می سازند.

دیگر ابزارهای وهابیّت در عصر حاضر
وهابیّون علمای خود را به زبانهای مختلف دنیا آموزش داده و به اعزام آنها به کشورهای مختلف اقدام می نمایند و نشر افکار خود می پردازند و مسلمانان فقیر و ناآشنا با تعالیم اصیل اسلامی را جذب خود می نمایند.
همانطور که در موسم حج نیز مسلمانان مشاهده ی نمایند علمای وهابیّ در بین نماز مغرب و عشاء در مسجد الحرام و مسجد النبی در اوج وجود جمعیت حجاج و زائران در این مساجد مقدس به زبان اردو و دیگر زبانها اقدام به وعظ و خطا به نموده و تعداد بسیار زیادی از مسلمانان شبه قارّه و دیگر کشورها را جذب و به سخنان آنان گوش فرا می دهند.
در موسم حج و همچنین در ماههای زیارتی که مسلمانان بسیار زیادی برای زیارت خانه خدا و مرقد رسول گرامی اسلام و انجام عمره مفرده در ماههای رجب و شعبان و رمضان به حرمین شریفین مشرف می شوند، طلاّب خارجی که از طریق شبکه وهابیّت در کشورهای خود جذب شده و بصورت بورسیه در عربستان به تحصیل وهابیّت مشغولند، بسیار فعّال در حرمین شریفین با مسلمانان به گفتگو نشسته و افکار وهابیّان را به آنها تلقین و تبلیغ می نمایند. با توجّه به اینکه این افراد از کشورهای خود حجاج هستند و زبان مادری آنها را می دانند، تأثیر بسیار زیادی بر روی زائرین خانه خدا می گذارند.
همچنین در قبرستان بقیع و حرم مطهر ائمه بزرگوار ما، روحانیون وهابیّ حضور فعّال دارند و پس از برخورد با علماء، اساتید دانشگاهها، روشنفکران و متفکران کشورهای مختلف با زبان انگلیسی، اردو و با تسلط کامل شروع به گفتگو با آنان نموده و به تبلیغ آئین خود و شرک و کفر جلوه دادن توسلّ و عرض ارادت شیعیان به ائمه معصومین خود می نمایند.
وهابیّون با مطالعه عمیق و گسترده، متون کتب دیگر فرق اسلامی و بخصوص شیعه به نقاط ضعف و احادیث و روایاتی که بعضاً در این کتاب ها مانند اصول کافی وجود دارد و این احادیث و روایات جای بحث کارشناسانه بسیار زیاد دارند و امثال این احادیث و روایات در متون و کتابهای خود آنها به مراتب بیشتر بچشم می خورد به بحث با مسلمانان می پردازند که اطلاع کافی و لازم را از اینگونه بحث ها ندارند و در بحث به ظاهر مقهور وهابیّون می شوند. حضور روحانیون و مبلغیّن آگاه و با اطلاعات جامع و مسلط به زبان عربی و اردو و انگلیسی در موسم حج و در ایام می تواند پاسخ خوبی به این یاوه گوئی های وهابیّون بدهد.
آنها همچنین در سطح گسترده به چاپ کتب و متونی از برخی علمای شیعه که به هیچ وجه مورد قبول کل تشیع نمی باشد مانند کتاب هاجی نوری در تأئید تحریف قرآن اقدام می نمایند و آن را در بین مسلمانان مختلف به رایگان و در سطح بسیار زیادی توزیع می نمایند و از این طریق شیعه را به قبول تحریف قرآن و دیگر موارد کذب و دروغ مانند اعتقاد به خائن بودن جبرئیل امین و بالاتر دانستن مقام حضرت علی(ع) از حضرت رسول اکرم(ص) متهّم می سازند.
وهابیّون همچنین در تبلیغ آئین خود پس از برقراری ارتباط با حجّاج و قرائرین بیت اللَّه الحرام و اخذ آدرس آنان، ارتباط خود را بطور مستمر ادامه داده و مطالب خود را در قالب جزوات و کتابچه های با چاپ و جلد بسیار زیبا و نفیس و با مطالب مختصر که خواننده را جذب می کند، آنان را به شبکه های خود در آن کشورها معرفی نموده تا بتوانند روی این افراد کار کنند و از آنها وهابیّون وابسته به خود را پدید آورند.
با ترجمه قرآن کریم به تقریباً اکثر زبانهای زنده و فعّال دنیا، باب ارتباط با مخاطب خود را باز نموده و او را جهت اخذ مطالب دین از طریق خود کانالیزه می نمایند و مطالب خود را به خورد مسلمانان می دهند.
همانطور که در مسجدالحرام و مسجد النبی مشاهده می گردد قرآن ترجمه شده به کلیه زبانهای زنده دنیا وجود دارد.
در پایان مراسم حج و بازگشت حجّاج به کشورهای خود علاوه بر یک جلد کلام اللَّه مجیده تعدادی کتاب های مختلف جهت جذب زائرین را بطور مجّانی اهداء می نمایند. با توجّه به اطلاع آنان از تنفر مسلمانان شیعه ایرانی از کتابهای آنان، به حجّاج کشورمان فقط یک جلد قرآن اهداء می نمایند.
استفاده از ابزار و تکنولوژی نوین
وهابیّون عصر حاضر برخلاف اسلاف خود که هرگونه نوع آوری را بدعت در دین دانسته و سیم های تلگراف را به عنوان بدعت در دین قطع می نمودند، امروزه از کلیه امکانات و ابزار نوین تکنولوژی روز جهت اشاعه اهداف خود استفاده می نمایند و حضور بسیار گسترده و فعّالی در شبکه اینترنت دارند و با ایجاد سایت های اطلاعاتی مختلف به اطلاع رسانی افکار خود می پردازند.
چندین موج رادیوئی عربستان برنامه های برون مرزی مختلفی را به زبانهای گوناگون برای اکثر کشورهای جهان پخش می نمایند.
وهابیّون در مطبوعات کشورهای مختلف نیز نفوذ نموده و با هزینه نمودن مبالغ هنگفت در اکثر کشورهای اسلامی مطبوعات مختلفی را در اختیار دارند که با زبان محلّی مردم به القاء تفکرات و نفوذ خود می پردازند.
با توجّه به ثروت سرشار عربستان، حکومت این کشور روی اکثر حکومت های اسلامی نفوذ داشته و سر منشاء بسیاری از تغییر و تحولات در این کشورها می باشد.
تعداد زیادی مجّله و روزنامه در دنیای غرب توسط عربستان چاپ می شود و از این طریق به نشر عقاید و نظرات خود می پردازند. این نشریات دارای سابقه طولانی و شناخته شده هستند و تعداد زیادی مخاطب و خواننده در سراسر دنیا دارند که از جمله آنان می توان به مجله الشرق الاوسط و الحیاه که هر دو در لندن چاپ می شوند اشاره نمود.
تأثیرپذیری مسلمانان و میزان موفقیت وهابیّون در تبلیغ خود
وهابیّون علیرغم از پول بسیار هنگفت بدست آمده از فروش نفت و دیگر درآمدهای خود که صرف تبلیغ وهابیّت می نمایند و با دارا بودن شبکه بسیار گسترده و با تجربه با سازماندهی بسیار قوی در سراسر جهان و بخصوص در کشورهای اسلامی بدلیل پوچ بودن عقاید و فاصله زیاد آن با مفاهیم عمیق و اصیل اسلامی، درصد موفقّیت پائینی داشته اند و مسلمانان سراسر دنیا که آزاده و دارای فرهنگ قوی می باشند به پوچی و انحراف این افکار از اسلام اصیل پی برده و وهابیّون فقط در محیطهائی که دچار فقر اقتصادی و همچنین دارای فرهنگ پائینی بوده اند، توانسته اند موفقیت هائی بدست آوردند مانند نفوذ در قوم پشتون افغانستان و همچنین در استانهای سرحد شمالی و بلوچستان پاکستان که اقوام پشتون و بلوچ در آنجاها زندگی می کنند و بسیار فقیر بوده و دارای فرهنگ پائینی نیز می باشند جذب اسلام و فرهنگ وهابیّون شده اند و پدیده طالبان را در افغانستان و طالبان نیز را در کل منطقه بوجود آورده اند. آنها در آسیای مرکزی و خاور دور نیز توانسته اند پایگاههائی برای خود در سطح بسیار کوچکتر فراهم آورند.
اگر در اینجا مقایسه ای بین انقلاب اسلامی ایران و تأثیرگذاری آن بر روی دیگر مسلمانان و اثر وهابیّت را بخواهیم به عمل آوریم، مشاهده خواهیم نمود که در بیست سال گذشته تبلیغات به عمل آمده توسط ج.ا.ایران بسیار ضعیف، سازماندهی نشده، دارای بودجه کم و غیر هماهنگ بوده است و در مقابل تبلیغ وهابیّون سازماندهی شده، هماهنگ دارای شبکه گسترده و با بودجه بسیار کلال بوده است ولی جذب مسلمانان دیگر کشورها به انقلاب اسلامی ایران بسیار بیشتر از آئین پوچ وهابیّت بوده است و این بدلیل غنا مکتب اهل بیت و استفاده آن از سرچشمه های غنی وحی می باشد.جمع بندی مطالب
استعمار بزرگترین دشمن خود را جهت نفوذ در کشورهای اسلامی آئین وحدت بخش اسلام ناب محّمدی(ص) می دانسته است و همانطور که یکی از رهبران استعمار پیر انگلیس در مجلس آن کشور کتاب قرآن را بلند نمود و اعلام داشت تا این کتاب در بین مسلمانان وجود دارد و از آن اطاعت ما قادر برحکومت و به دست آوردن ذخائر غنی آنها نیستیم و جهت مقابله با اسلام به تفرقه اندازی و ایجاد آئین مختلف بین مسلمانان و از جمله وهابیّت پرداختند.
با بوجود آوردن مسلک خشک و خشن وهابیّت که به تکفیر و تفسیق دیگر مسلمانان می پرداخت، آتش جنگ، فتنه، قتل و غارت را در سرزمینهای اسلامی متعلق به حکومت عثمانی بوجود آوردند و ضمن قطعه قطعه کردن سرزمینهای اسلامی و مسلمانان و ایجاد درگیری بین آنان، در مرکز سرزمین های اسلامی و محل فرود وحی و خانه خدا که محلّ انجام بزرگترین گردهمائی سالیانه مسلمانان می باشد حکومتی را مستقر نمودند که بر مبنای ایجاد تفرقه و خصومت و دشمنی بین مسلمانان و سرسپردگی به استعمارگران فلسفه بوجود آمدن آن بوده است.
پس از پایان جنگ جهانی دوّم و بوجود آمدن نظم جدید جهانی وهابیّون به تغییر روش تبلیغ خود پرداخته و با ثروت بدست آمده از نفت بکار به اصطلاح فرهنگی و گسترش افکار خود در سراسر جهان اسلام و دنیای غرب از طریق هزینه نمودن مبالغ بسیار زیاد و خریدن علمای اهل دنیا وابسته و ایجاد مساجد و مدارس دینی، اعزام طلاّب و افراد با استعداد از سراسر کشورهای اسلامی به عربستان و تبدیل انان به مبلّغین وهابیّت، آموزش زبانهای مختلف مسلمانان مانند اردو به علمای خود و اعزام آنها به کشورهای اسلامی جهت تبیلغ وهابیّت، ایجاد ارتباط با حجّاج دیگر کشورها در موسم حج و دیگر ماههای زیارتی و حفظ این ارتباط بطور مستمر با آنان، ترجمه قرآن به کلیه زبانهای زنده دنیا و کانالیزه نمودن مسلمانان جهت فراگیری علم دین از طریق آنها، حداکثر استفاده از حرمین شریفین به عنوان مرکز اصلی دنیای اسلام جهت القاء افکار خود به دیگر مسلمانان، بررسی متون و کتب دیگر فرق اسلامی بخصوص شیعه و بزرگ نمودن نقاط ضعف در این کتب و متون و ارائه آن به دیگر مسلمانان جهت نمودن شیعه و مکتب اهل البیت، چاپ و تکثیر کتب انحرافی در شیعه که مورد قبول علمای این مکتب الهی نمی باشد بصورت رایگان و در سطح بسیار گسترده مانند کتاب هاجی نوری در تأئید تحریف قرآن به ترویج و تبلیغ آئین منحرف خود پرداخته اند.
استفاده از ابزار و تکنولوژی نوین روز مانند اینترنت، امواج رادیوئی و کانال های ماهواره ای تلویزیونی، سود جستن از مطبوعات داخلی و نفوذ در مطبوعات دیگر کشورها و توسعه مطبوعات خود در دیگر کشورها از ابزار وهابیّت جهت تبلیغ آئین خود در عصر حاضر می باشد.
علیرغم کلیه این تمهیدات و هزینه نمودن مبالغ هنگفت، بدلیل پوچی و انحراف عمیق این آئین از اسلام اصیل، جذب مسلمانان دیگر کشورها بسیار کم و محدود به مناطق دارای فقر اقتصادی و فرهنگی می باشد.
والسلام

احسان نجفی سمنانی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا