دعای امام صادق (ع) در ظهر روز جمعه (مفاتیح الجنان)
بیست و یکم از اعمال روز جمعه آنکه چون زوال شمس شود بخواند دعایى را که محمد بن مسلم از حضرت صادق علیه السلام روایت کرده است و آن به نحوى که در مصباح شیخ است آن است که بگوید
لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ سُبْحَانَ اللَّهِ
هیچ خدایى بجز خداى یکتا نیست و او بزرگتر از حد وصف است و منزه است خدا
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ
و ستایش مخصوص خداست که نه کس را به فرزندى گرفته و نه شریکى در ملک وجود دارد
وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً
و قدرت بى نهایتش از یارى هر کس بى نیاز است و او را به بزرگى یاد کن که بزرگى خاص اوست
پس بگوید
یَا سَابِغَ النِّعَمِ یَا دَافِعَ النِّقَمِ یَا بَارِئَ النَّسَمِ
اى بخشنده نعمت ها اى برطرف کننده سختی ها اى آفریننده بندگان
یَا عَلِیَّ الْهِمَمِ یَا مُغْشِیَ الظُّلَمِ یَا ذَا الْجُودِ وَ الْکَرَمِ
اى بلند همت اى پرده پوش ظلم ها اى صاحب جود و کرامت
یَا کَاشِفَ الضُّرِّ وَ الْأَلَمِ یَا مُونِسَ الْمُسْتَوْحِشِینَ فِی الظُّلَمِ یَا عَالِماً لاَ یُعَلَّمُ
اى برطرف کننده مصائب و آلام اى مونس دل هاى پریشان در تاریکى عالم اى داناى بى معلم
صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
درود فرست بر محمد (ص) و آل محمد (ع)
وَ افْعَلْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ یَا مَنِ اسْمُهُ دَوَاءٌ وَ ذِکْرُهُ شِفَاءٌ وَ طَاعَتُهُ غَنَاءٌ (غِنًى)
و با من آن کن که سزاوار توست اى خدایى که نام او دواى دردها و یاد او شفاى امراض و اطاعت او بینیازى است
ارْحَمْ مَنْ رَأْسُ مَالِهِ الرَّجَاءُ وَ سِلاَحُهُ الْبُکَاءُ
ترحم کن بر حال کسى که سرمایه اش امیدوارى به تو و وسیله اش گریه و زارى به درگاه توست
سُبْحَانَکَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ یَا حَنَّانُ یَا مَنَّانُ یَا بَدِیعَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ
منزهى تو هیچ خدایى غیر تو نیست اى مهربان اى صاحب منت بر خلق اى پدید آرنده آسمان ها و زمین اى صاحب جلال و بزرگوارى.
دعای امام صادق (ع) در ظهر روز جمعه (مصباح المتهجد)
الصلوات المستحب فعلها فی الیوم الجمعه المرغب فیها
فَإِذَا زَالَتِ اَلشَّمْسُ فَلْیَدْعُ بِمَا رَوَاهُ مُحَمَّدُ بْنُ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِی عَبْدِ اَللَّهِ ع
لاَ إِلَهَ إِلاَّ اَللَّهُ وَ اَللَّهُ أَکْبَرُ وَ سُبْحَانَ اَللَّهِ وَ (اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ اَلَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَداً
وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی اَلْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ اَلذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیراً) [1]
ثُمَّ یَقُولُ
یَا سَابِغَ اَلنِّعَمِ وَ یَا دَافِعَ اَلنِّقَمَ یَا بَارِئَ اَلنَّسَمِ یَا عَلِیَّ اَلْهِمَمِ وَ یَا مُغَشِّیَ اَلظُّلَمِ یَا ذَا اَلْجُودِ
وَ اَلْکَرَمِ یَا کَاشِفَ اَلضُّرِّ وَ اَلْأَلَمِ یَا مُونِسَ اَلْمُسْتَوْحِشِینَ فِی اَلظُّلَمِ یَا عَالِماً لاَ یُعَلَّمُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
وَ اِفْعَلْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ یَا مَنِ اِسْمُهُ دَوَاءٌ وَ ذِکْرُهُ شِفَاءٌ وَ طَاعَتُهُ غَنَاءٌ اِرْحَمْ مَنْ رَأْسُ مَالِهِ اَلرَّجَاءُ
وَ سِلاَحُهُ اَلْبُکَاءُ سُبْحَانَکَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ یَا حَنَّانُ یَا مَنَّانُ یَا بَدِیعَ اَلسَّمَاوَاتِ وَ اَلْأَرْضِ یَا ذَا اَلْجَلاَلِ وَ اَلْإِکْرَامِ .
و قد أوردنا ما یدعى به عند الزوال فی عمل یوم و لیله فیما تقدم فلیدع بذلک أیضا یوم الجمعه ثم یصلی رکعتین الزوال و یقول بعدهما
سبحان ربی و بحمده أستغفر ربی و أتوب إلیه
مائه مره.
وَ رُوِیَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع أَنَّهُ قَالَ:
کَانَ عَلِیُّ بْنُ اَلْحُسَیْنِ ع إِذَا زَالَتِ اَلشَّمْسُ صَلَّى وَ دَعَا ثُمَّ صَلَّى عَلَى اَلنَّبِیِّ ص فَقَالَ
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ شَجَرَهِ اَلنُّبُوَّهِ وَ مَوْضِعِ اَلرِّسَالَهِ وَ مُخْتَلَفِ اَلْمَلاَئِکَهِ
وَ مَعْدِنِ اَلْعِلْمِ وَ أَهْلِ بَیْتِ اَلْوَحْیِ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اَلْفُلْکِ اَلْجَارِیَهِ فِی اَللُّجَجِ اَلْغَامِرَهِ
یَأْمَنُ مَنْ رَکِبَهَا وَ یَغْرَقُ مَنْ تَرَکَهَا اَلْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مَارِقٌ وَ اَلْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زَاهِقٌ وَ اَللاَّزِمُ لَهُمْ لاَحِقٌ
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اَلْکَهْفِ اَلْحَصِینِ وَ غِیَاثِ اَلْمُضْطَرِّینَ وَ مَلْجَإِ اَلْهَارِبِینَ
وَ مَنْجَا اَلْخَائِفِینَ وَ عِصْمَهِ اَلْمُعْتَصِمِینَ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلاَهً کَثِیرَهً
تَکُونُ لَهُمْ رِضًى وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أَدَاءً وَ قَضَاءً بِحَوْلٍ مِنْکَ وَ قُوَّهٍ یَا رَبَّ اَلْعَالَمِینَ
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ اَلَّذِینَ أَوْجَبْتَ حَقَّهُمْ وَ مَوَدَّتَهُمْ وَ فَرَضْتَ طَاعَتَهُمْ وَ وَلاَیَتَهُمْ
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اُعْمُرْ قَلْبِی بِطَاعَتِکَ وَ لاَ تُخْزِهِ بِمَعْصِیَتِکَ
وَ اُرْزُقْنِی مُوَاسَاهَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیْهِ مِنْ رِزْقِکَ مِمَّا وَسَّعْتَ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِکَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ عَلَى کُلِّ نِعْمَهٍ
وَ أَسْتَغْفِرُ اَللَّهَ مِنْ کُلِّ ذَنْبٍ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ مِنْ کُلِّ هَوْلٍ .
وَ عَنْهُ ع أَنَّهُ قَالَ:
قُلْ عَقِیبَ اَلرَّکْعَتَیْنِ إِلاَّ أَنَّهُ قَالَ قَبْلَ اَلزَّوَالِ ثُمَّ یَقُولُ
اَللَّهُمَّ إِنِّی أَتَقَرَّبُ إِلَیْکَ بِجُودِکَ وَ کَرَمِکَ وَ أَتَشَفَّعُ إِلَیْکَ بِمُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ
أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مَلاَئِکَتِکَ اَلْمُقَرَّبِینَ
وَ أَنْبِیَائِکَ اَلْمُرْسَلِینَ وَ أَنْ تُقِیلَنِی عَثْرَتِی وَ تَسْتُرَ عَلَیَّ ذُنُوبِی وَ تَغْفِرَهَا لِی
وَ تَقْضِیَ اَلْیَوْمَ حَاجَتِی وَ لاَ تُعَذِّبَنِی بِقَبِیحِ عَمَلِی فَإِنَّ عَفْوَکَ وَ جُودَکَ یَسَعُنِی
ثُمَّ تَسْجُدُ وَ تَقُولُ
یَا أَهْلَ اَلتَّقْوَى وَ أَهْلَ اَلْمَغْفِرَهِ أَنْتَ خَیْرٌ لِی مِنْ أَبِی وَ أُمِّی وَ مِنَ اَلنَّاسِ أَجْمَعِینَ بِی إِلَیْکَ حَاجَهٌ
وَ فَقْرٌ وَ فَاقَهٌ وَ أَنْتَ غَنِیٌّ عَنْ عَذَابِی أَسْأَلُکَ أَنْ تُقِیلَنِی عَثْرَتِی وَ أَنْ تَقْلِبَنِی بِقَضَاءِ حَاجَتِی
وَ تَسْتَجِیبَ لِی دُعَائِی وَ تَرْحَمَ صَوْتِی وَ تَکْشِفَ أَنْوَاعَ اَلْبَلاَءِ عَنِّی بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ اَلرَّاحِمِینَ
وَ قُلْ
أَسْتَجِیرُ بِاللَّهِ مِنَ اَلنَّارِ
سَبْعِینَ مَرَّهً فَإِذَا رَفَعْتَ رَأْسَکَ فَقُلْ
یَا شَارِعاً لِمَلاَئِکَتِهِ دِینَ اَلْقَیِّمَهِ دِیناً وَ یَا رَاضِیاً بِهِ مِنْهُمْ لِنَفْسِهِ وَ یَا خَالِقاً مِنْ سِوَى اَلْمَلاَئِکَهِ مِنْ خَلْقِهِ
لِلاِبْتِدَاءِ بِدِینِهِ وَ یَا مُسْتَخِصَّاً مِنْ خَلْقِهِ لِدِینِهِ رُسُلاً إِلَى مَنْ دُونَهُمْ یَا مُجَازِیَ أَهْلِ اَلدِّینِ
بِمَا عَمِلُوا فِی اَلدِّینِ اِجْعَلْنِی بِحَقِّ اِسْمِکَ اَلَّذِی فِیهِ تَفْصِیلُ اَلْأُمُورِ کُلِّهَا
مِنْ أَهْلِ دِینِکَ اَلْمُؤْثِرِینَ لَهُ بِإِلْزَامِکَهُمْ حَقَّهُ وَ تَفْرِیغِکَ قُلُوبَهُمْ لِلرَّغْبَهِ فِی أَدَاءِ حَقِّکَ إِلَیْکَ
لاَ تَجْعَلْ بِحَقِّ اِسْمِکَ اَلَّذِی فِیهِ تَفْصِیلُ اَلْأُمُورِ وَ تَفْسِیرُهَا شَیْئاً سِوَى دِینِکَ عِنْدِی أَثِیراً
وَ لاَ إِلَیَّ أَشَدَّ تَحَبُّباً وَ لاَ بِی لاَصِقاً وَ لاَ أَنَا إِلَیْهِ أَشَدُّ اِنْقِطَاعاً مِنْهُ وَ أَغْلِبْ بَالِی
وَ هَوَایَ وَ سَرِیرَتِی وَ عَلاَنِیَتِی بِأَخْذِکَ بِنَاصِیَتِی إِلَى طَاعَتِکَ وَ رِضَاکَ فِی اَلدِّینِ .
[1] ) سوره الاسراء، آیه 111.