اهل الذکر
مفسران در تبیین مصادیق اهل الذکر نظرات مختلفی ارائه کرده اند:
1. مراد از اهل الذکر، اهل کتب آسمانی پیشین از علمای یهود و نصارا و مقصود از سؤال، پرسش از نشانی های نبوت است که در کتاب های ایشان وجود دارد.(1)
2. مراد از اهل الذکر، اهل علم به اخیار گذشتگان و آگاه به احوال امت های پیشین است.(2)
3. اهل الذکر، امامان معصوم علیهم السلام هستند.(3) در این زمینه نیز روایات متفاوتی وجود دارد: روایاتی که با زبان اثبات، اهل الذکر را منحصر در ائمه علیهم السلام می داند؛ از جمله روایت امام باقر علیه السلام که فرمود: (تنها) ما اهل الذکر هستیم.(4) مراد این دسته از روایات را می توان بیان روشن ترین مصداق اهلالذکر، یعنی امامان معصوم علیهم السلام دانست.(5) دیگری روایاتی که مضمون حصر را به صورت نفی از دیگران بیان کرده و میگوید: اهل الذکر جز ما کسی نیست.(6) مقصود ائمه علیهم السلام از اینکه گفته اند: اهلالذکر ما هستیم؛ یعنی اینکه هر چیز را باید از اهلش پرسید و همان گونه که بشر بودن پیامبران پیشین را باید از عالمان امت آن پیامبران پرسید، تفسیر و احکام اسلام را نیز باید از امام معصوم علیه السلام پرسید.(7)
__________________
1. الاندلسی، البحرالمحیط، ج، ص؛ المیزان، ج، ص
2. آلوسی، روح المعانی، مج، ج، ص؛ طبرسی، مجمع البیان، ج، ص.
3. دوزدوزانی، فرائد الاصول، ج 1، ص.
4. کلینی، کافی، ج، صـ؛صفار قمی، بصائر الدرجات، ج، ص،.
5. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج، ص.
6. کلینی، همان، ج، ص210ـ؛ صفار قمی، همان، ج، ص، 61.
7. شعرانی، نثر طوبی، ج، ص.