اسرافیل
فرشته ای مقرّب، ابلاغ کننده فرمان الهی به دیگر فرشتگان، دمنده صور و از حاملان عرش الهی در قیامت.(1) بر اساس روایات، همچنین اسرافیل ولی لوح محفوظ و واسطه امین بین خداوند و سه فرشته برگزیده دیگر معرفی شده است و بر این نکته تصریح شده که وحی خدا بر جبرئیل توسط او ابلاغ می گردد.(2) براساس این روایات، فرمان ها و وحی الهی در لوح محفوظ ظاهر می شود و اسرافیل آن را به دیگر فرشتگان ابلاغ می کند. علامه مجلسی در ذیل این روایات، از برخی نقل می کند که وی بر اساس روایتی، همه فرشتگان لوح را تحت امر و پیرو اسرافیل دانسته است.(3) برابر روایات اسرافیل فرشته ای بسیار یزرگ، با شکوه و دارای قدرت فراوان است. ابن عباس در روایتی می‌گوید: «اسرافیل دارای قدرت 7 زمین، کوه ها، بادها، درندگان و سراپای وجود او برخوردار از شعور، قدرت بیان و زبان است که خداوند را به هزار هزار لغت تسییح می گوید … و در هر شبانه روز سه بار به جهنم نگریسته، می گرید. میکائیل 500 سال پس از اسرافیل و جبرئیل 500 سال پس از میکائیل آفریده شده است».(4) طبق برخی روایات، پس از دمیدن نخست و مرگ همگان، خداوند یا عزرائیل، ابتدا جان جبرئیل، سپس میکائیل و در پایان اسرافیل(5) و برابر روایتی ابتدا جان اسرافیل، سپس دو فرشته دیگر را می گیرد و خود عزرائیل نیز قبض روح می شود.(6)
_____________________
1. طبرسی، مجمع‌البیان، ج10، ص652.
2. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج1، ص59؛ بحارالانوار، ج56، ص260؛ صدوق، التوحید، ص264.
3. بحارالانوار، ج54، ص319; فخر رازی، التفسیر الکبیر، ج2، ص162.
4. بحرانی، البرهان، ج5، ص200ـ201.
5. رازی، ابوالفتوح، روض‌الجنان، ج15، ص81.
6. میبدی، کشف‌الاسرار، ج8، ص436; تفسیر قرطبی، ج15، ص182.