ارم ذات معاد
خداوند در تذکری به پیامیر اکرم صلی الله علیه و آله و همه مخاطبان قرآن، از سرنوشت قومی که در پی سرپیچی از دستورهای خداوند و طغیان و سرکشی، گرفتار عذاب شده و سرانجامی ناگوار برای آنان رقم خورده، خبر داده است.(1) اغلب مفسران، مقصود از «عاد» را همان «عاد أُولی» می دانند که در آیه 50 سوره نجم و آیه 41 سوره ذاریات، از نابودی آنان به وسیله طوفانی سهمگین، خبر داده شده است.(2) مفسران «ارم» را نام قبیله ای می دانند و می گویند: «ارم» نام جد یا مادر عاد یا لقب خود او بوده است؛ از این رو قبیله اش به این نام شهرت یافته اند.(3) برخی ارم را همان شهر افسانه ای می دانند که شداد بن عاد با جمع آوری جواهرات، سنگ های قیمتی و … در طول سیصد سال و با مشکلات فراوان بنا کرد، ولی هرگز نتوانست از آن بهره ای ببرد.(4) مفسران معتقدند که ارم نام قبیله یا شهری باشد که قوم عاد در آن می زیسته اند و ذات العماد صفت بناهای رفیع آنان بوده است.(5) برخی مفسران نیز با بهره گیری از معنای لغوی «ارم» که به «علامت» و «نشانه» ترجمه شده، ذات العماد را به معنای برج ها و اسطوانه هایی می دانند که برای راهنمایی رهگذران در اطراف شهرها یا در صحراها نصب می‌کردند.(6)
_______________________
1. فجر: 7-6.
2. طبری، جامع البیان، مج13، ج27، ص101; طوسی، التبیان، ج10، ص342.
3. طبرسی، همان، ج10، ص737؛ تفسیرمراغی، مج10، ج30، ص142؛ تفسیر بیضاوی، ج4، ص414.
4. ابن خلکان، معجم البلدان، ج1، ص155.
5. ابن انیاری، البیان فی غریب اعراب القرآن، ج2، ص511.
6. طبری، همان، مج15، ج30، ص225.