تقسیم بندى قرآن به جزء و حزب از چه زمان و بر چه اساسى بوده است؟
تقسیم قرآن به سى جزء و هر جزء به چهار حزب، پس از دوران «حجاج» و به منظور تسهیل در امر تدریس و فراگیرى قرآن انجام گرفت179.
زرکشى در این باره می گوید: «اشتهار تقسیم قرآن به سى جزء، مانند اشتهار تقسیم هر حزب به ربع ها از طریق مدارس علمی و بعضى جاهاى دیگر بوده است.»180
البته در برخى از متون آمده که تقسیم قرآن به جزء در زمان پیامبراکرم(ص) نیز سابقه داشته و بنا به نقلى مصحف على(ع) داراى هفت جزء بوده است181.از مالک نقل کرده اند: مصحفى از جدش ارائه نمود که هم زمان با مصحف عثمان نوشته شده بود و در آن نشانه هایى وجود داشت. از امام صادق(ع) نیز نقل شده که مصحفى داشته اند که به چهارده جزء تقسیم شده بود؛ ولى آن نوع تقسیم بندى با آن چه امروز داریم تفاوت دارد182. عده اى نیز معتقدند: قرآن به دستور مأمون عباسى به اعشار، اخماس، جزء و حزب تقسیم شد183.
—————
179. صبحى صالح، پژوهشى درباره قرآن کریم و وحى، ترجمه محمدمجتهد شبسترى، ص 149 ـ 154.
180. زرکشى، البرهان فى علوم القرآن، ج 1، ص 249.
181. محسن اسماعیلى، کلیات علوم قرآن، ص 60.
182. محسن اسماعیلى، کلیات علوم قرآن، ص 60.
183. محسن اسماعیلى، کلیات علوم قرآن، ص 60.