سرمشق ما در زندگى، در معاشرت، در جهاد و در عبادت، پیشوایان معصومند.
نماز آنان نیز براى ما الگو است.
هر چه انسان خداشناستر باشد، عبادتش عمق بیشتر داشته و عاشقانهتر و عارفانهتر خواهد بود.
پیامبران و اولیاء خدا، بخاطر عشقى که به خدا داشتند، بیش از همه عبادت میکردند. همواره به یاد خدا بودند، سجدههاى طولانى، رکوعهایى مستمر، نماز شبهایى همراه با گریه و دعاهایى از دل برخاسته داشتند.
دلیل آنکه حضرت ابراهیم به مقام «دوستى خدا» رسید و«خلیل اللَّه» شد، سجدههاى طولانى او بود. «۱»
حضرت موسى، پس از هر نماز، سمت راست و چپ صورت خود را بر خاک مینهاد. «۲»
امام کاظم علیه السلام بعد از نماز صبح، سر به سجده میگذاشت و تا پاسى از روز، در حال سجده بود. «۳»
امام سجاد علیه السلام در سجده به قدرى نام خدا را تکرار میکرد و سجده را طول میداد که وقتى سر بلند میکرد، بدنش خیس عرق بود. «۴» به آن حضرت از آن جهت «سجّاد» گفتهاند که سجدههایى طولانى داشت و آثار سجده در پیشانى و مواضع سجودش آشکار بود. «۵»
حضرت على علیه السلام آن قدر رکوع طولانى داشت که عرق، از ساق پاى او جارى میشد. «۶»
پیامبر خدا، شیفته نماز بود و چنان دلبسته به آن بود که برای رسیدن وقت نماز، لحظه شمارى میکرد و چون وقتش میرسید، چنان بود که گویا کسى را نمیشناسد، و به نماز میشتافت. «۷»
آن حضرت میفرمود:
خداوند، نور چشم مرا در نماز قرار داده و آن را در نظرم محبوب ساخته است. انسان گرسنه و تشنه وقتى آب و غذا میخورند، سیر و سیراب میشوند ولى من هرگز از نماز، سیر نمیشوم. «۸»
وقتى آن حضرت نماز میخواند، دلش لرزان و هراسناک بود و از خوف خدا میلرزید. «۹»
رسول خدا، بخش عمدهاى از شب را به عبادت میگذراند.
حضرت على علیه السلام در نماز، از خود بیخود میشد و رنگ از چهرهاش میپرید.
پیامبر صلى الله علیه و آله میفرمود: من بهشت را براى شما ضمانت میکنم، به شرط آنکه مرا با سجدههاى طولانى یارى نمائید. «۱۰»
قرآن، سیماى یاران حضرت محمد صلى الله علیه و آله را چنین بیان میکند:
«تراهم رکّعاً سجّداً یبتغون فضلًا من اللَّه و رضواناً سیماهم فى وجوههم من اثر السجود» «۱۱»
همراهان پیامبر را میبینى که اهل رکوع و سجودند، رحمت و رضاى خدا را میطلبند، و اثر سجود بر سیمایشان آشکار است.
امام صادق علیه السلام جز بر خاک مزار امام حسین علیه السلام سجده نمیکرد، و میفرمود: سجده بر تربت حسین علیه السلام نورانیّتى دارد که همه پردههاى مانع را پاره میکند. «۱۲»
روشن است که سجده بر تربت سیدالشهداء، الهام دهنده فداکارى در راه دین و جهاد و شهادت در راه خدا است و نمازگزار را با فرهنگ شهادت و مبارزه که در کربلا جلوه کرد، آشنا میسازد.
درباره نماز اولیاء خدا و انسانهاى والا، نمونه بسیار است که در این خلاصه نمیگنجد.
امید است که حالات معنوى آن پیشوایان، سرمشق ما باشد.
پی نوشتها
(۱). مستدرک وسائل، ج ۱ ص ۳۲۹
(۲). قصارالجمل
(۳). قصارالجمل
(۴). بحارالانوار، ج ۸۲ ص ۱۳۷
(۵). وسائل، ج ۴ ص ۹۷۷
(۶). بحارالانوار ۷ ج ۸۲ ص ۱۱۰
(۷). سنن النبى، ص ۲۵۱
(۸). سنن النبى، ص ۲۶۹
(۹). سنن النبى، ص ۲۶۹
(۱۰). مستدرک وسائل، ج ۱ ص ۳۲۹
(۱۱). سوره فتح، آیه ۲۹
(۱۲). بحارالانوار، ج ۱۰۳ ص ۱۳۵
منبع: آشنایی بانماز/محسن قرائتی/ص۶۱ تا ص۶۴. نرم افزار کتابخانه دیجیتال نور/مجوعه آثار حجه الأسلام و المسلیمن قرائتی