ترجمه سوره عنکبوت – مکارم شیرازی

به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

الم (۱)

آیا مردم گمان کردند همین که بگویند: «ایمان آوردیم‏»، به حال خود رها می‏شوند و آزمایش نخواهند شد؟! (۲)

ما کسانى را که پیش از آنان بودند آزمودیم (و اینها را نیز امتحان می‏کنیم); باید علم خدا درباره کسانى که راست می‏گویند و کسانى که دروغ می‏گویند تحقق یابد! (۳)

آیا کسانى که اعمال بد انجام می‏دهند گمان کردند بر قدرت ما چیره خواهند شد؟! چه بد داورى می‏کنند! (۴)

کسى که امید به لقاء الله (و رستاخیز) دارد (باید در اطاعت فرمان او بکوشد!) زیرا سرآمدى را که خدا تعیین کرده فرامی‏رسد; و او شنوا و داناست! (۵)

کسى که جهاد و تلاش کند، براى خود جهاد می‏کند; چرا که خداوند از همه جهانیان بى نیاز است. (۶)

و کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام دادند، گناهان آنان را می‏پوشانیم (و می‏بخشیم) و آنان را به بهترین اعمالى که انجام می‏دادند پاداش می‏دهیم. (۷)

ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکى کند، و اگر آن دو (مشرک باشند و) تلاش کنند که براى من همتایى قائل شوى که به آن علم ندارى، از آنها پیروى مکن! بازگشت شما به سوى من است، و شما را از آنچه انجام می‏دادید با خبر خواهم ساخت! (۸)

و کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام دادند، آنها را در زمره صالحان وارد خواهیم کرد! (۹)

و از مردم کسانى هستند که می‏گویند: «به خدا ایمان آورده‏ایم!» اما هنگامی که در راه خدا شکنجه و آزار می‏بینند، آزار مردم را همچون عذاب الهى می‏شمارند (و از آن سخت وحشت می‏کنند); ولى هنگامی که پیروزى از سوى پروردگارت (براى شما) بیاید، می‏گویند: «ما هم با شما بودیم (و در این پیروزى شریکیم)»!! آیا خداوند به آنچه در سینه‏هاى جهانیان است آگاه‏تر نیست؟! (۱۰)

مسلما خداوند مؤمنان را می‏شناسد، و به یقین منافقان را (نیز) می‏شناسد. (۱۱)

و کافران به مؤمنان گفتند: «شما از راه ما پیروى کنید، (و اگر گناهى دارد) ما گناهانتان را بر عهده خواهیم گرفت!» آنان هرگز چیزى از گناهان اینها را بر دوش نخواهند گرفت; آنان به یقین دروغگو هستند! (۱۲)

آنها بار سنگین (گناهان) خویش را بر دوش می‏کشند، و (همچنین) بارهاى سنگین دیگرى را اضافه بر بارهاى سنگین خود; و روز قیامت به یقین از تهمتهائى که می‏بستند سوال خواهند شد! (۱۳)

و ما نوح را بسوى قومش فرستادیم; و او را در میان آنان هزار سال مگر پنجاه سال، درنگ کرد; اما سرانجام طوفان و سیلاب آنان را فراگرفت در حالى که ظالم بودند. (۱۴)

ما او و سرنشینان کشتى را رهایى بخشیدیم، و آن را آیتى براى جهانیان قرار دادیم! (۱۵)

ما ابراهیم را (نیز) فرستادیم، هنگامی که به قومش گفت: «خدا را پرستش کنید و از (عذاب) او بپرهیزید که این براى شما بهتر است اگر بدانید! (۱۶)

شما غیر از خدا فقط بتهایى (از سنگ و چوب) را می‏پرستید و دروغى به هم می‏بافید; آنهایى را که غیر از خدا پرستش می‏کنید، مالک هیچ رزقى براى شما نیستند; روزى را تنها نزد خدا بطلبید و او را پرستش کنید و شکر او را بجا آورید که بسوى او بازگشت داده می‏شوید! (۱۷)

اگر شما (مرا) تکذیب کنید (جاى تعجب نیست)، امتهایى پیش از شما نیز (پیامبرانشان را) تکذیب کردند; وظیفه فرستاده (خدا) جز ابلاغ آشکار نیست‏». (۱۸)

آیا آنان ندیدند چگونه خداوند آفرینش را آغاز می‏کند، سپس بازمی‏گرداند؟! این کار براى خدا آسان است! (۱۹)

بگو: «در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است؟ سپس خداوند (به همین‏گونه) جهان آخرت را ایجاد می‏کند; یقینا خدا بر هر چیز توانا است! (۲۰)

هر کس را بخواهد (و مستحق بداند) مجازات می‏کند، و هر کس را بخواهد مورد رحمت قرارمی‏دهد; و شما را به سوى او بازمی‏گردانند. (۲۱)

شما هرگز نمی‏توانید بر اراده خدا چیره شوید و از حوزه قدرت او در زمین و آسمان بگریزید; و براى شما جز خدا، ولى و یاورى نیست!» (۲۲)

کسانى که به آیات خدا و دیدار او کافر شدند، از رحمت من مایوسند; و براى آنها عذاب دردناکى است! (۲۳)

اما جواب قوم او ( ابراهیم) جز این نبود که گفتند: «او را بکشید یا بسوزانید!» ولى خداوند او را از آتش رهایى بخشید; در این ماجرا نشانه‏هایى است براى کسانى که ایمان می‏آورند. (۲۴)

(ابراهیم) گفت: «شما غیر از خدا بتهایى براى خود انتخاب کرده‏اید که مایه دوستى و محبت میان شما در زندگى دنیا باشد; سپس روز قیامت از یکدیگر بیزارى می‏جویید و یکدیگر را لعن می‏کنید; و جایگاه (همه) شما آتش است و هیچ یار و یاورى براى شما نخواهد بود!» (۲۵)

و لوط به او ( ابراهیم) ایمان آورد، و (ابراهیم) گفت: «من بسوى پروردگارم هجرت می‏کنم که او صاحب قدرت و حکیم است!» (۲۶)

و (در اواخر عمر،) اسحاق و یعقوب را به او بخشیدیم و نبوت و کتاب آسمانى را در دودمانش قرار دادیم و پاداش او را در دنیا دادیم و او در آخرت از صالحان است! (۲۷)

و لوط را فرستادیم هنگامی که به قوم خود گفت: «شما عمل بسیار زشتى انجام می‏دهید که هیچ یک از مردم جهان پیش از شما آن را انجام نداده است! (۲۸)

آیا شما به سراغ مردان می‏روید و راه (تداوم نسل انسان) را قطع می‏کنید و در مجلستان اعمال ناپسند انجام می‏دهید؟! «اما پاسـخ قومش جز این نبود که گفتند:» اگر راست می‏گویى عذاب الهى را براى ما بیاور! (۲۹)

(لوط) عرض کرد: «پروردگارا! مرا در برابر این قوم تبهکار یارى فرما!» (۳۰)

و هنگامی که فرستادگان ما (از فرشتگان) بشارت (تولد فرزند) براى ابراهیم آوردند، گفتند: س‏خ‏للّهما اهل این شهر و آبادى را (و به شهرهاى قوم لوط اشاره کردند) هلاک خواهیم کرد، چرا که اهل آن ستمگرند!» (۳۱)

(ابراهیم) گفت: «در این آبادى لوط است!» گفتند: «ما به کسانى که در آن هستند آگاهتریم! او و خانواده‏اش را نجات می‏دهیم; جز همسرش که در میان قوم (گنهکار) باقى خواهد ماند.» (۳۲)

هنگامی که فرستادگان ما نزد لوط آمدند، از دیدن آنها بدحال و دلتنگ شد; گفتند:«نترس و غمگین مباش، ما تو و خانواده‏ات را نجات خواهیم داد، جز همسرت که در میان قوم باقى می‏ماند. (۳۳)

ما بر اهل این شهر و آبادى به خاطر گناهانشان، عذابى از آسمان فرو خواهیم ریخت!» (۳۴)

و از این آبادى نشانه روشنى (و درس عبرتى) براى کسانى که می‏اندیشند باقى گذاردیم! (۳۵)

و ما بسوى «مدین‏»، برادرشان «شعیب‏» را فرستادیم; گفت: «اى قوم من! خدا را بپرستید، و به روز بازپسین امیدوار باشید، و در زمین فساد نکنید!» (۳۶)

(ولى) آنها او را تکذیب کردند، و به این سبب زلزله آنان را فراگرفت، و بامدادان در خانه‏هاى خود به رو در افتاده و مرده بودند! (۳۷)

ما طایفه «عاد» و «ثمود» را نیز (هلاک کردیم)، و مساکن (ویران شده) آنان براى شما آشکار است; شیطان اعمالشان را براى آنان آراسته بود، از این رو آنان را از راه (خدا) بازداشت در حالى که بینا بودند. (۳۸)

و «قارون‏» و «فرعون‏» و «هامان‏» را نیز هلاک کردیم; موسى با دلایل روشن به سراغشان آمد، اما آنان در زمین برترى جویى کردند، ولى نتوانستند بر خدا پیشى گیرند! (۳۹)

ما هر یک از آنان را به گناهانشان گرفتیم، بر بعضى از آنها طوفانى از سنگریزه فرستادیم، و بعضى از آنان را صیحه آسمانى فروگرفت، و بعضى دیگر را در زمین فرو بردیم، و بعضى را غرق کردیم; خداوند هرگز به آنها ستم نکرد، ولى آنها خودشان بر خود ستم می‏کردند! (۴۰)

مثل کسانى که غیر از خدا را اولیاى خود برگزیدند، مثل عنکبوت است که خانه‏اى براى خود انتخاب کرده; در حالى که سست‏ترین خانه‏هاى خانه عنکبوت است اگر می‏دانستند! (۴۱)

خداوند آنچه را غیر از او می‏خوانند می‏داند، و او شکست‏ناپذیر و حکیم است. (۴۲)

اینها مثالهایى است که ما براى مردم می‏زنیم، و جز دانایان آن را درک نمی‏کنند. (۴۳)

خداوند، آسمانها و زمین را بحق آفرید; و در این آیتى است براى مؤمنان. (۴۴)

آنچه را از کتاب (آسمانى) به تو وحى شده تلاوت کن، و نماز را برپا دار، که نماز (انسان را) از زشتیها و گناه بازمی‏دارد، و یاد خدا بزرگتر است; و خداوند می‏داند شما چه کارهایى انجام می‏دهید! (۴۵)

با اهل کتاب جز به روشى که از همه نیکوتر است مجادله نکنید، مگر کسانى از آنان که ستم کردند; و (به آنها) بگویید: «ما به تمام آنچه از سوى خدا بر ما و شما نازل شده ایمان آورده‏ایم، و معبود ما و شما یکى است، و ما در برابراو تسلیم هستیم!» (۴۶)

و این گونه، کتاب ( قرآن) را بر تو نازل کردیم، کسانى که کتاب (آسمانى)به آنها داده‏ایم به این کتاب ایمان می‏آورند; و بعضى از این گروه ( مشرکان) نیز به آن مؤمن می‏شوند; و آیات ما را جز کافران انکار نمی‏کنند. (۴۷)

تو هرگز پیش از این کتابى نمی‏خواندى، و با دست خود چیزى نمی‏نوشتى، مبادا کسانى که در صدد (تکذیب و) ابطال سخنان تو هستند، شک و تردید کنند! (۴۸)

ولى این آیات روشنى است که در سینه دانشوران جاى دارد; و آیات ما را جز ستمگران انکار نمی‏کنند! (۴۹)

گفتند: «چرا معجزاتى از سوى پروردگارش بر او نازل نشده؟!» بگو: «معجزات همه نزد خداست (و به فرمان او نازل می‏شود، نه به میل من و شما); من تنها بیم دهنده‏اى آشکارم! (۵۰)

آیا براى آنان کافى نیست که این کتاب را بر تو نازل کردیم که پیوسته بر آنها تلاوت می‏شود؟! در این، رحمت و تذکرى است براى کسانى که ایمان می‏آورند (و این معجزه بسیار واضحى است) . (۵۱)

بگو: «همین بس که خدا میان من و شما گواه است; آنچه را در آسمانها و زمین است می‏داند; و کسانى که به باطل ایمان آوردند و به خدا کافر شدند زیانکاران واقعى هستند! (۵۲)

آنان با شتاب از تو عذاب را می‏طلبند; و اگر موعد مقررى تعیین نشده بود، عذاب (الهى) به سراغ آنان می‏آمد; و سرانجام این عذاب بطور ناگهانى بر آنها نازل می‏شود در حالى که نمی‏دانند (و غافلند). (۵۳)

آنان با عجله از تو عذاب می‏طلبند، در حالى که جهنم به کافران احاطه دارد! (۵۴)

آن روز که عذاب (الهى) آنها را از بالاى سر و پایین پایشان فرامی‏گیرد و به آنها ید: «بچشید آنچه را عمل می‏کردید» (روز سخت و دردناکى براى آنهاست!) (۵۵)

اى بندگان من که ایمان آورده‏اید! زمین من وسیع است، پس تنها مرا بپرستید (و در برابر فشارهاى دشمنان تسلیم نشوید)! (۵۶)

هر انسانى مرگ را می‏چشد، سپس شما را بسوى ما بازمی‏گردانند. (۵۷)

و کسانى که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام دادند، آنان را در غرفه‏هایى از بهشت جاى می‏دهیم که نهرها در زیر آن جارى است; جاودانه در آن خواهند ماند; چه خوب است پاداش عمل‏کنندگان! (۵۸)

همانها که (در برابر مشکلات) صبر (و استقامت) کردند و بر پروردگارشان توکل می‏کنند. (۵۹)

چه بسا جنبنده‏اى که قدرت حمل روزى خود را ندارد، خداوند او و شما را روزى می‏دهد; و او شنوا و داناست. (۶۰)

و هر گاه از آنان بپرسى: «چه کسى آسمانها و زمین را آفریده، و خورشید و ماه را مسخر کرده است؟» می‏گویند: «الله‏»! پس با این حال چگونه آنان را (از عبادت خدا) منحرف می‏سازند؟! (۶۱)

خداوند روزى را براى هر کس از بندگانش بخواهد گسترده می‏کند، و براى هر کس بخواهد محدود می‏سازد; خداوند به همه چیز داناست! (۶۲)

و اگر از آنان بپرسى: «چه کسى از آسمان آبى فرستاد و بوسیله آن زمین را پس از مردنش زنده کرد؟ می‏گویند: «الله‏»! بگو: «حمد و ستایش مخصوص خداست!»اما بیشتر آنها نمی‏دانند. (۶۳)

این زندگى دنیا چیزى جز سرگرمی و بازى نیست; و زندگى واقعى سراى آخرت است، اگر می‏دانستند! (۶۴)

هنگامی که بر سوار بر کشتى شوند، خدا را با اخلاص می‏خوانند (و غیر او را فراموش می‏کنند); اما هنگامی که خدا آنان را به خشکى رساند و نجات داد، باز مشرک می‏شوند! (۶۵)

(بگذار) آنچه را (از آیات) به آنها داده‏ایم انکار کنند و از لذات زودگذر زندگى بهره گیرند; اما بزودى خواهند فهمید! (۶۶)

آیا ندیدند که ما حرم امنى (براى آنها) قرار دادیم در حالى که مردم را در اطراف آنان (در بیرون این حرم) می‏ربایند؟! آیا به باطل ایمان می‏آورند و نعمت خدا را کفران می‏کنند؟! (۶۷)

چه کسى ستمکارتر از آن کس است که بر خدا دروغ بسته یا حق را پس از آنکه به سراغش آمده تکذیب نماید؟! آیا جایگاه کافران در دوزخ نیست؟! (۶۸)

و آنها که در راه ما (با خلوص نیت) جهاد کنند، قطعا به راه‏هاى خود، هدایتشان خواهیم کرد; و خداوند با نیکوکاران است. (۶۹)