مقام علمی حضرت زهرا

مقام علمی حضرت فاطمه زهرا (س) چگونه است؟

امام صادق(ع) درباره کلمه «فاطمه» فرمود: یعنی که شرّ و بدی در وجود او راهی ندارد و اگر «علی» برای همسری این بزرگوار نبود تا قیامت کسی هم‌شأن ایشان نمی‎شد.

بسم الله الرحمن الرحیم
فضایل و کمالات حضرت زهرا سلام الله علیها، مانند فضایل سایر معصومان است. چون آن حضرت دختر خاتم پیامبران است که برای تولدش رسول خدا چنین بشارت داده شد: «انا اعطیناک الکوثر»
برای درک مقام معنوی و فضایل آن حضرت کافی است که روایات رسیده از پیامبر اکرم ـ صل الله علیه و اله ـ را از خاطر بگذرانیم.
فاطمه بهترین زنان دو عالم است، افضل از همه بانوان جهان که از مقام عصمت کبری برخوردار بود، و از هر حیث نسبت به بانوان جهان برتری و الگوی زنان بعد از خود است.
چنانکه در روایات فراوان آمده است، حضرت زهرا تنها بانویی بود که در شأن همسری امیرمؤمنان بود و اگر علی نبود برای زهرا کفوی نبود، این روایت و روایت‌های دیگری که در منابع حدیثی درباره مقام و فضیلت حضرت زهرا آمده همه نشانگر این است که این بانو فضایل و مقام معنوی و علمی بسیار بالایی داشت.
از نظر علمی در حدّی بود که سایر ائمه در آن درجه قرار داشتند، اگر آن بانو کفوی غیر از علی نداشت این حقیقت بیانگر عظمت علمی حضرت زهرا (س) است.
از امام صادق ـ علیه‌السلام ـ نقل شده که سؤال فرمود: آیا می‎دانید تفسیر کلمه «فاطمه» چیست؟ راوی گوید خیر، مولایم مرا به تفسیر آن آگاه فرمایید! فرمود یعنی که شرّ و بدی در وجود او راهی ندارد و اگر برای همسری این بزرگوار علی نبود تا قیامت کسی همشأن ایشان نمی‎شد[1]
مقام علمی آن حضرت نیز چونان علی(ع) بعد از پیامبر سرآمد تمام بشریت است اگرچه عرصه را به آن حضرت به قدری تنگ نمودند که اندکی پس از پدر مهربانش دنیا را ترک کرد و با پهلوی شکسته به حضور پدرش شتافت. «الله لقد فطمها الله تبارک و تعالی بالعلم و عن الطمث بالمیثاق» [2] یعنی خداوند آن با نور را از علم مملو ساخت و از ناپاکی‌های زنان در عالم در منع کرد و مبرا نمود.
«به خدا سوگند خداوند متعال آن حضرت را به قدری در علم وسعت و ظرفیت داد که از علم بشری بی‌‎نیاز نمود و هرگز نیازی به آموختن از دیگران نداشته باشد زیرا پدرش اولین معلم اسلام است و آخرین پیامبر است که خداوند او را با دین کامل و کتاب آسمانیش به سوی بشریت فرستاد».[3]
همچنانکه علی می‌‎فرمود: «بپرسید از من از هر چیزی که نمی‎دانید و از هر چیزی که می‌خواهید زیرا که در این سینه من علومی انباشته شده که از پیامبر فرا گرفته‎ام و همواره دنبال مردمی هستم که لیاقت داشته باشد، تا آن را به آنها بیاموزم. فاطمه نیز از این مقام رفیع علمی برخوردار بود، چون هم‌شأن با علی در تمام فضایل معنوی و علمی بود، اگر ما به خطبه آن حضرت که درباره دفاع از ولایت که در مسجد ایراد فرمود خوب تأمل کنیم خطبه‌‎اش را هم‎سنگ خطبه‎های امیرمؤمنان خواهیم یافت.[4]
مرحوم مجلسی درباره تفسیر حدیث امام باقر ـ علیه‌السلام ـ که فرمود: «…فطمها الله بالعلم…»
یعنی به سبب کثرت علم از جهل بریده شد و به قدری علم دارد که جهالت هرگز در آن راه ندارد و از آغاز آفرینش برخوردار از علوم ربانی شده[5] بنابراین با توجه به اینکه آن حضرت تنها دختر پیامبر اکرم (ص) بوده است که فرزندانش امامان معصومی چون حسن و حسین هستند که هر یک معدن و مخرن علوم الهی بودند و در حضور آن بانو تعلیم و تربیت دیده بودند.
از طرفی آن بانو تنها هم شان امیرمؤمنان(ع) بود و از هر جهت خصوصاً از جهت علمی و همچنین یازده امام معصوم که وارث علم الهی هستند، فرزندان آن حضرت هستند و تمام آنها به فضائل آن حضرت تصریح کرده‌‎اند و آن حضرت در تمام فضائل با آنها شریک است[6] و آنها وارث علم فاطمه (س) هستند که مصحف فاطمه به آنها رسید.
معرفی منابع جهت مطالعه
1. بانوی نمونه، ابراهیم امینی، انتشارات شفق.
2. زندگانی فاطمه زهرا، سیدجعفر شهیدی، انتشارات، نشر فرهنگ اسلامی.
3. فاطمه زهرا، سید محمدکاظم قزوینی، انتشارات آفاق.
4. فاطمه زهرا بهجه قلب المصطفی ، احمد رحمانی همدانی، انتشارات مرضیه.
………………………………………………………………………………………………….
پاورقی‌ها:
[1] . موسوی، محمدکاظم، فاطمه از مهد تا لحد، نشر آقاق، چاپ چهارم، 1371، ص65.
[2] . مجلسی، بحارالانوار، ج43، ص14، 15، و رحمانی همدانی، فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفی، تهران، مرضیه، چاپ دوم، 1372ش، ص149.
[3] . موسوی، محمدکاظم، «پیشین»، ص 64.
[4] . ر.ک: خطابة فدک، عزالدین زنجانی، شرح خطبه حضرت زهرا، مشهد، چاپ اول، ص40.
[5] . مجلسی «پیشین» ج 43، ص65، 101. و ر.ک: رحمانی همدانی، پیشین، ج43، ص14.
[6] . ر.ک: رحمانی همدانی، پیشین، ص37، 60 و ص9، 13. (فضائل حضرت زهرا از زبان فرزندانش).