متن و ترجمه زیارت وداع پیامبر

زیارت وداع پیامبر (ص) – مفاتیح الجنان

در هنگام وداع پیامبر است که؛ هرگاه خواستى از مدینه بیرون آیى غسل کن و برو نزد قبر پیغمبر صلى الله علیه و آله و بعمل آور آنچه پیشتر می ‏کردى پس وداع کن آن حضرت را و بگو

السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ أَسْتَوْدِعُکَ اللَّهَ وَ أَسْتَرْعِیکَ وَ أَقْرَأُ عَلَیْکَ السَّلاَمَ‏

سلام بر تو باد اى فرستاده خدا سپردم تو را به خدا و خواستارم رعایتت را و به تو درود می ‏فرستم

آمَنْتُ بِاللَّهِ وَ بِمَا جِئْتَ بِهِ وَ دَلَلْتَ عَلَیْهِ اللَّهُمَّ لاَ تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنِّی لِزِیَارَهِ قَبْرِ نَبِیِّکَ‏

و به خداى و آنچه تو آوردى و به آن دلالت نمودى ایمان دارم بار خدایا این را آخر دیدار و عهد من براى زیارت تربت پیامبرت قرار مده

فَإِنْ تَوَفَّیْتَنِی قَبْلَ ذَلِکَ فَإِنِّی أَشْهَدُ فِی مَمَاتِی عَلَى مَا شَهِدْتُ عَلَیْهِ فِی حَیَاتِی أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ‏

پس اگر جانم را پیش از آن بستانى پس بدرستى که من گواهى دهم در مماتم بر آنچه گواهى دادم بر آن در حیات و زندگیم که نیست معبودى به حق جز ذات تو

وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ‏

و اینکه محمد صلى الله علیه و آله بنده و فرستاده توست

و حضرت صادق علیه السلام در وداع قبر پیغمبر صلى الله علیه و آله به یونس بن یعقوب فرموده که بگو

صَلَّى اللَّهُ عَلَیْکَ السَّلاَمُ عَلَیْکَ لاَ جَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ تَسْلِیمِی عَلَیْکَ‏

رحمت خداى بر تو باد سلام وداع و درود بر تو خداى قرار ندهد آخرین سلام دادن من به تو

زیارت وداع پیامبر (ص) (بلدالامین)
شهر ربیع الاول؛ وَ فِی الْیَوْمِ السَّابِعَ عَشَرَ مِنْهُ کَانَ مَوْلِدُ سَیِّدِنَا رَسُولِ اللَّهِ ص عِنْدَ طُلُوعِ الْفَجْرِ مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَهِ فِی عَامِ الْفِیلِ

ماه ربیع الاول؛ و در روز هفدهم سید و آقای ما پیامبر صلی الله علیه و آله هنگام طلوع آفتاب روز جمعه در عام الفیل به دنیا آمد.

وَ تَقُولُ فِی وَدَاعِهِ ص‏

و در وداع پیامبر صلی الله علیه و آله می گویی:

اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِیَارَهِ قَبْرِ نَبِیِّکَ

فَإِنْ تَوَفَّیْتَنِی قَبْلَ ذَلِکَ فَإِنِّی أَشْهَدُ فِی مَمَاتِی عَلَى مَا أَشْهَدُ عَلَیْهِ

فِی حَیَاتِی أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ

وَ أَنَّکَ قَدِ اخْتَرْتَهُ مِنْ خَلْقِکَ ثُمَّ اخْتَرْتَ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ الْأَئِمَّهَ الطَّاهِرِینَ

الَّذِینَ أَذْهَبْتَ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهَّرْتَهُمْ تَطْهِیراً فَاحْشُرْنَا مَعَهُمْ وَ فِی زُمْرَتِهِمْ

وَ تَحْتَ لِوَائِهِمْ وَ لَا تُفَرِّقْ بَیْنَنَا وَ بَیْنَهُمْ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ‏

زیارت وداع پیامبر (ص) (مصباح المتهجد)
آداب الحج؛ فإذا أردت وداع النبی ع فائت قبره بعد فراغک من حوائجک فودعه و اصنع مثل ما صنعت عند وصولک. و قل‏

آداب حج که در ماه ذی الحجه انجام می گردد؛ پس هنگامی که خواستی وداع کنی پیامبر را پس برو نزد قبرش و بعد از تمام شدن دعاهایت برگرد و بگو:

اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِیَارَهِ قَبْرِ نَبِیِّکَ

فَإِنْ تَوَفَّیْتَنِی قَبْلَ ذَلِکَ فَإِنِّی أَشْهَدُ فِی مَمَاتِی عَلَى مَا أَشْهَدُ عَلَیْهِ

فِی حَیَاتِی أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ‏

زیارت وداع پیامبر (ص) (کامل الزیارات)
باب هفتم- وداع قبر رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم‏؛ هنگام وداع پیامبر صلی الله علیه و آله زیارتی از امام صادق علیه السلام نقل شده است که می خوانیم:

حدیث اول

حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مَهْزِیَارَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ عَلِیٍّ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ سَعِیدٍ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَى وَ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ وَ فَضَالَهَ عَنْ مُعَاوِیَهَ بْنِ عَمَّارٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع

محمّد بن حسن بن على بن مهزیار، از پدرش، از جدّش على، از حسن بن سعید، از صفوان بن یحیى و ابن ابى عمیر و فضاله از معاویه بن عمّار نقل کرده که وى گفت:

‏ إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَخْرُجَ مِنَ الْمَدِینَهِ فَاغْتَسِلْ ثُمَّ ائْتِ قَبْرَ النَّبِیِّ ص بَعْدَ مَا تَفْرُغُ مِنْ حَوَائِجِکَ فَوَدِّعْهُ وَ اصْنَعْ مِثْلَ مَا صَنَعْتَ عِنْدَ دُخُولِکَ- وَ قُلِ

حضرت ابو عبد اللَّه علیه السّلام فرمودند: بعد از آنکه از حوائج و خواسته‏ هاى خود فارغ شدى و قصد نمودى از مدینه‏ خارج شوى ابتداء غسل کن و بعد نزد قبر رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم برو و با قبر وداع کن و آنچه هنگام داخل شدن به روضه مطهره انجام دادى اکنون نیز به جاى آور و بگو:

اللَّهُمَّ لَا تَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنْ زِیَارَتِی قَبْرَ نَبِیِّکَ ص

خداوندا زیارتى که من قبر پیغمبرت را نمودم آخرین زیارت من قرار مده

فَإِنْ تَوَفَّیْتَنِی قَبْلَ ذَلِکَ فَإِنِّی أَشْهَدُ فِی مَمَاتِی عَلَى مَا أَشْهَدُ عَلَیْهِ فِی حَیَاتِی

پس اگر من را قبل از زیارت دیگر می ‏راندى بطور قطع و حتم در حال مرگم به آنچه در هنگام حیات و زنده بودنم شهادت می‏ دادم، شهادت می دهم

أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ.

و آن این است که می ‏گویم: نیست معبودى مگر تو و شهادت می‏ دهم که حضرت محمّد صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم بنده و فرستاده تو می‏ باشد.

حدیث دوم

حَدَّثَنِی جَمَاعَهُ مَشَایِخِی عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَى عَنِ الْحَسَنِ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ یُونُسَ بْنِ یَعْقُوبَ قَالَ:

گروهى از مشایخ و اساتید من از سعد بن عبد اللَّه و او از احمد بن محمّد بن عیسى و او از حسن بن فضّال و او از یونس بن یعقوب نقل کرده که گفت:

سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ وَدَاعِ قَبْرِ رَسُولِ اللَّهِ ص‏ فَقَالَ تَقُولُ

از حضرت ابا عبد اللَّه علیه السّلام راجع به الفاظ وداع قبر رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم سؤال کردم: حضرت فرمودند:بگو:

صَلَّى اللَّهُ عَلَیْکَ السَّلَامُ عَلَیْکَ لَا جَعَلَهُ اللَّهُ آخِرَ تَسْلِیمِی عَلَیْکَ.

درود و رحمت فرستد حقتعالى بر تو. سلام و تهنیت بر تو باد. خداوند متعال این سلام را آخرین سلام من بر تو قرار ندهد.

حدیث سوم

وَ بِإِسْنَادِهِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ فَضَّالٍ قَالَ:

سعد بن عبد اللَّه باسنادش از حسن بن علىّ بن فضّال نقل کرده که وى گفت:

رَأَیْتُ أَبَا الْحَسَنِ ع وَ هُوَ یُرِیدُ أَنْ یُوَدِّعَ لِلْخُرُوجِ إِلَى الْعُمْرَهِ فَأَتَى الْقَبْرَ مِنْ مَوْضِعِ رَأْسِ رَسُولِ اللَّهِ ص بَعْدَ الْمَغْرِبِ

حضرت ابا الحسن علیه السّلام را دیدم که قصد وداع قبر رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم را داشته و می‏ خواستند که از آنجا به عمره بروند، حضرت علیه السّلام بعد از مغرب به طرف قبر مطهّر تشریف برده و نزدیک سر مبارک رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم ایستاده،

فَسَلَّمَ عَلَى النَّبِیِّ ص وَ لَزِقَ بِالْقَبْرِ ثُمَّ أَتَى الْمِنْبَرَ ثُمَّ انْصَرَفَ حَتَّى أَتَى الْقَبْرَ فَقَامَ إِلَى جَانِبِهِ فَصَلَّى وَ أَلْزَقَ مَنْکِبَهُ الْأَیْسَرَ بِالْقَبْرِ قَرِیباً مِنَ الْأُسْطُوَانَهِ الَّتِی دُونَ الْأُسْطُوَانَهِ المحلقه المُخَلَّقَهِ عِنْدَ رَأْسِ النَّبِیِّ ص فَصَلَّى سِتَّ رَکَعَاتٍ أَوْ ثَمَانَ رَکَعَاتٍ فِی نَعْلَیْهِ

ابتداء بر پیامبراکرم صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم سلام نموده و سپس به قبر چسبیدند و بعد از آن به طرف منبر رفتند و سپس برگشته تا به قبر رسیدند و در کنار آن ایستاده و شانه چپ را به قبر چسبانده و در حالى که نزدیک ستونى که در جنب ستون حلقه‏ دار واقع در نزدیکى سر مبارک می ‏باشد ایستادند و نعلین‏ هاى عربى به پاى مبارکشان بود شش یا هشت رکعت نماز خواندند.

قَالَ فَکَانَ مِقْدَارُ رُکُوعِهِ وَ سُجُودِهِ ثَلَاثَ تَسْبِیحَاتٍ أَوْ أَکْثَرَ فَلَمَّا فَرَغَ مِنْ ذَلِکَ سَجَدَ سَجْدَهً أَطَالَ فِیهَا السُّجُودَ حَتَّى بَلَّ عَرَقُهُ الْحَصَى

راوى می ‏گوید: مقدار رکوع و سجود آن حضرت به قدر گفتن سه تسبیح یا بیشتر بود و وقتى از نمازها فارغ شدند به سجده رفته و آن قدر سجده را طول دادند تا ریگ ‏ها از عرق بدن آن حضرت مرطوبى شدند.

قَالَ وَ ذَکَرَ بَعْضُ أَصْحَابِنَا أَنَّهُ رَآهُ أَلْصَقَ خَدَّهُ بِأَرْضِ الْمَسْجِدِ.

راوى می ‏گوید: بعضى از اصحاب گفته ‏اند: که آن حضرت را دیده که صورت مبارکشان روى زمین مسجد نهاده بودند.