نهج البلاغه و خبرهایی از غیب

در کتاب شریف نهج البلاغه برخی اخبار غیبی وجود دارد که در زیر از نظرتان میگذرانیم:1- شهر بصره غرق می‏شود.پس از اینکه جنگ جمل به پایان رسید و بصره فتح شد علی (ع) خطبه‏ای ایراد کرد که بخشی از آن، از خبرهای غیبی آن حضرت به شمار می‏آید.
فرمود: وایم الله لتغرقن بلدتکم کانی بمسجد کم کجؤجؤ سفینه…
به خدا سوگند شهر شما غرق می‏شود و مسجد شما بسان سینه کشتی (که بدنه آن در آب فرو می‏رود و تنها سینه‏اش روی آب ظاهر است) دیده می‏شود خداوند از بالا و پایین به این شهر عذاب خواهد فرستاد. 1
ابن ابی الحدید در شرح این کلام می‏نویسد:
بصره تاکنون دوباره در آب غرق شده است یک بار در زمان «القادر الله» و بار دیگر در زمان «القائم بامرالله» طغیان آب‏های خلیج فارسی این شهر را در آب فرو برد و از آن همه ساختمان تنها قسمتی از مسجد جامع همان طور که علی (ع) خبر داده بود در میان آب دیده می‏شد و در این دو حادثه تمام خانه‏ها خراب شد و جمیعت زیادی غرق شدند. 2* * *2- معاویه بر سرزمین عراق مسلط می‏گردد.
امیر مؤمنان (ع) خبر می‏دهد که او پیش از معاویه از دنیا می‏رود و معاویه پس از او بر عراق مسلط می‏گردد و سپس می‏افزاید:
«انه سیامرکم بسبی و البرائه منی…» .
«از شما می‏خواهد که به من ناسزا گویید و از من بیزاری جویید…»3
همانطور که علی (ع) خبر داده بود، معاویه پس از آنحضرت بر عراق مسلط شد و از مردم خواست که به آن حضرت ناسزا بگویند وازاو بیزاری جویند و داستان اسف‏انگیز ناسزا گویی به علی (ع) حتی در خطبه‏های نماز جمعه که از زمان معاویه به دستور او مرسوم شده بود در تواریخ ثبت و ضبط است. 4* * *3- از آنها ده نفر جان به سلامت نمی‏برند و از شما هم ده نفر کشته نمی‏شوند.
در نبردی که میان امام (ع) و خوارج در کنار نهروان رخ داد امام پس از اتمام حجت، و بازگشت گروهی از آنان به صفوف امام، روبه یاران خود کرد و فرمود:
«مصارعهم دون النطفه والله لایفلت منهم عشره ولایهلک منکم عشره» .5
«قتلگاه آنان کنار آب نهروان است بخدا سوگند، از گروه آنان ده نفر جان به سلامت نمی‏برند و از شما هم ده تن کشته نمی‏شود».
ابن ابی الحدید می‏گوید این خبر غیبی یکی از معجزات علی (ع) است که نقل آن نزدیک به تواتر رسیده است و در نبردی که میان امام و خوارج نهروان رخ داد همه شاهد بودند که نه نفر از خوارج جان به سلامت بردند و از میان یاران علی (ع) فقط هشت تن به شهادت رسیدند. 6* * *4- مروان بن حکم حکومت بسیار کوتاهی خواهد داشت .
مروان بن حکم در جنگ جمل اسیر شد و امام حسن و امام حسین از پدر عفو او را خواستند حضرت او را آزاد کرده، و سپس فرمود:
«اما ان له امره کلعقه الکلب انفه و هو ابوالاکبش الاربعه و ستلقی الامه منه و من ولده یوماً احمر».7
«آگاه باشید برای این مروان فرمانروائی کوتاهی است بسان لیسیدن سگ بینی خود را (این تعبیر کنایه از کوتاهی مدت فرمانروائی است) او پدرچهار رئیس است و امت اسلامی از فرمانروائی او و فرزندانش روز خونینی خواهند دید».
همانطور که آن حضرت خبر داده بود مروان به حکومت رسید اما حکومت او بیش از نه ماه طول نکشید و چهار فرزندش که یکی از آنها عبدالملک و سه تای دیگر عبارتنداز: عبدالعزیز، بشر و محمد به ریاست رسیدند عبدالملک، خلیفه شد و آن سه والی مصر و عراق و جزیره شدند.
و امت اسلامی از مروان و فرزندانش روزهای خونینی دیدند که روشن‏ترین گواه آن، ظلم و ستم و خونریزی‏هایی است که به دست حجاج بن یوسف خونخوار که از طرف عبدالملک مروان، والی و استاندار عراق بود انجام شد. 8* * *5- جوان ثقفی بر شما مسلط می‏شود و هستی شما را غارت می‏کند.
«اما و الله لیسلطن علیکم غلام ثقیف الذیال المیال یا کل خضرتکم و یذیب شحمتکم…» 9
«آگاه باشید به خدا سوگند جوانی متکبر و ستمگر از طائفه ثقیف بر شما مسلط می‏شود که سبزه شما را می‏خورد و پیه شما را آب می‏کند کنایه از اینکه به جان و مال شما رحم نمی‏کند و همه را از آن خود می‏داند».
این جوان ثقبفی همان حجاج بن یوسف ثقفی خونخوار و ستمگر معروف بود که در ایام حکومت خود به جان و مال مردم افتاد و هزاران نفر را به قتل رسانید. 10* * *6- برنامه مهدی موعود (عج) پیروی از قرآن و هدایت است
«یعطف الهوی علی الهدی اذا عطفوا الهدی علی الهوی و یعطف الرأی علی القرآن اذا عطفوا القرآن علی الرأی» 11
«هنگامی که مردم هدایت را پیرو هواهای نفسانی خود قرار دهند مهدی موعود (ع) می‏آید و هواهای نفسانی را مغلوب هدایت می‏نماید و نیز هنگامی که مردم قرآن را برآراء و نظریات و تمایلات شخصی خود تطبیق نمودند آن حضرت آراء و نظریات را تابع قرآن قرار می‏دهد برنامه آن حضرت حکومت قرآن و هدایت است» 12* * *7- اگر بخواهیم از همه خصوصیات شما خبر دهم می‏توانم.
والله لوشئت ان اخبرکل رجل منکم بمخرجه و مولجه و جمیع شأنه لفعلت ولکن اخاف ان تکفروا فی برسول الله صلی الله علیه و آله…» 13
«به خدا سوگند اگر بخواهم می‏توانم از همه خصوصیات هر کدام شما که از کجا و چگونه و به چه هدف آمدی و چه تصمیم دارید و خصوصیات دیگر خبر دهم. اما می‏ترسم درباره من غلو کنید و مرا از رسول خدا (ص) بالاتر بدانید و یا به خدائی من معتقد شوید و این عقیده موجب کفر شما شود».
ابن ابی الحدید در ذیل این کلام، می‏نویسد: این گفتار علی (ع) مانند گفتار حضرت مسیح (ع) است که می‏گفت: از معجزه‏های من این است که:
«و أُنبتکُم بما تاکلون و ما تدّخَرون فی بیوتکم».14
«شما را از غذائی که در خانه می‏خورید و از آنچه ذخیره می‏کنید خبر می‏دهم. 15* * *8- زمانی بیاید که ازاسلام فقط نام آن باقی ماند
«یأتی علی الناس زمان لایبقی فیهم من القرآن الارسمه و من الاسلام الااسمه مساجدهم یومئذ عامره من البناء خراب من الهدی…»16
«روزگاری بیابد که در میان مردم از قرآن جز خواندن و قرائت و از اسلام جز نامی باقی نماند، در آن زمان مساجد از حیث بنا و ساختمان معمور و آباد است اما از جهت هدایت و معنویت خراب است (مسلمانان به اسم اسلام و قرآن اکتفا می‏کنند و رفتن به مساجد هم جنبه تشریفات به خود می‏گیرد در صورتیکه اسلام و قرآن باید در متن زندگی آنان حام باشد)».* * *9- خوارج پس از من با خواری و ذلت زندگی خواهند کرد.
«اما انکم ستلقون بعدی ذلا شاملا وسیفاً قاطعاً واثره یتخذها الظالمون فیکم سنه».17
«آگاه باشید پس از من با ذلت همه جانبه و شمشیر برنده و استبداد روبرو می‏گردید اموال و حقوق شما را ستمگران می‏گیرند و این کار درباره شما برای همیشه معمول و رسم می‏گردد».
همانطور که امیرمؤمنان (ع) خبر داد خوارج پیوسته از طرف حکومت‏ها، مورد تعقیب قرار گرفته اموال آنان پیوسته از طرف ستمگران تصاحب می‏شد. 18* * *10- از هر چه سؤال کنید خبر می‏دهم.
«فاسألونی قبل ان تفقدونی، فوالذی نفسی بیده لا تسألونی عن شی‏ء فیما بینکم و بین الساعه… الا انباتکم…» 19
در این خطبه امیر مؤمنان حدود آگاهی خویش از غیب را بیان می‏کند و می‏فرماید:
«از هر چه که تا قیامت پیش می‏آید سؤال کنید جواب خواهم داد و از هر نبرد و جنگی که پیش می‏آید و خصوصیات آن، تعداد افرادی که کشته می‏شوند یا می‏میرند و اینکه در کجا کشته می‏شوند و کجا به خاک سپرده می‏شوند از همه این‏ها آگاهی دارم».20
این بود ده مورد از خبرهای غیبی امیر مؤمنان (ع) که در نهج‏البلاغه آمده است .
البته خبرهای غیبی آن حضرت که در نهج‏البلاغه و سایر کتابهای تاریخ و حدیث یاد شده فراوان است و یکی از دانشمندان معاصر هفتاده و پنج مورد از آنها را در کتابی گردآورده و بنام اخبار غیبی امیرمؤمنان (ع) منتشر ساخته است ولی ما به جهت رعایت اختصار به همین اندازه اکتفا می‏کنیم .پی نوشتها:
1- نهج البلاغه، خطبه 13.
2- شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 1، ص 253 چاپ بیست جلدی.
3- نهج‏البلاغه، خطبه 57.
4- به شرح نهج‏البلاغه، ج 4 ص 55 – 128 مراجعه شود.
5- نهج‏البلاغه، خطبه 58.
6- به شرح نهج‏البلاغه، ج 5، ص 3 – 13 مراجعه شود.
7- نهج‏البلاغه، خطبه 72.
8- به شرح نهج‏البلاغه، ج 6، ص 146 – 148 مراجعه شود.
9- نهج البلاغه ،خطبه 115.
10- شرح نهج‏البلاغه، ج 7، ص 276 – 281.
11- نهج‏البلاغه خطبه 138.
12- به شرح نهج‏البلاغه، ج 9، ص 138 مراجعه شود.
13- نهج البلاغه، خطبه 176.
14- سوره آل عمران، آیه 49.
15- شرح نهج‏البلاغه، ج 10، ص 10 – 15.
16- نهج‏البلاغه، کلمات قصار شماره 369.
17- نهج البلاغه، خطبه 57.
18- شرح نهج‏البلاغه، ذیل همان خطبه.
19- نهج البلاغه، خطبه 89.
20- به شرح نهج البلاغه، ج 7، ص 57 مراجعه شود.تفسیر منشور جاوید، آیت الله سبحانی، ج 8، ص 345 – 351.