نماز مستحبی صد رکعتی دیگر در شب نیمه شعبان (اقبال الاعمال)
الجزء الثانی؛ الباب التاسع فیما نذکره من فضل شهر شعبان و فوائده و کمال موائده و موارده و فیه فصول؛ فصل فیما نذکره من فضل لیله النصف من شعبان من أمر عظیم و صلاه مائه رکعه و ذکر کریم
جلد دوم؛ باب نهم: فضیلت ماه شعبان و مزایا و اعمال ماه و در این باب فصل هایی قرار دارد، فصل چهل و چهارم، فضیلت و عظمت شب نیمه‌ى شعبان و نماز صد رکعتى مخصوص آن (پنجمین نماز):
وَجَدْنَا ذَلِکَ فِی کُتُبِ الْعِبَادَاتِ وَ ضَمَانِ فَاتِحِ أَبْوَابِ الرَّحَمَاتِ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص
در برخى کتاب‌هاى دربردارنده‌ى عبادات و گشاینده‌ى درهاى رحمت الهى، آمده است که رسول خدا-صلّى اللّه علیه و آله و سلّم-فرمود:
کُنْتُ نَائِماً لَیْلَهَ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ فَأَتَانِی جَبْرَئِیلُ ع فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ أَ تَنَامُ فِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ فَقُلْتُ یَا جَبْرَئِیلُ وَ مَا هَذِهِ اللَّیْلَهُ
در شب نیمه‌ى شعبان در حال خواب بودم که جبرئیل-علیه السّلام-آمد و گفت: اى محمد، آیا در این شب می‌خوابى؟ گفتم: اى جبرئیل، امشب چه شبى است؟
قَالَ هِیَ لَیْلَهُ النِّصْفِ مِنْ شَعْبَانَ قُمْ یَا مُحَمَّدُ فَأَقَامَنِی ثُمَّ ذَهَبَ بِی إِلَى الْبَقِیعِ فَقَالَ [ثُمَّ قَالَ] لِیَ ارْفَعْ رَأْسَکَ فَإِنَّ هَذِهِ لَیْلَهٌ تُفْتَحُ فِیهَا أَبْوَابُ السَّمَاءِ
گفت: شب نیمه‌ى شعبان. اى محمد، برخیز. بدین سان، جبرئیل-علیه السّلام-مرا بیدار کرد و سپس به سوى «بقیع» برد و گفت: سرت را بلند کن که امشب، شبى است که درهاى آسمان گشوده می‌گردد
فَیُفْتَحُ فِیهَا أَبْوَابُ الرَّحْمَهِ وَ بَابُ الرِّضْوَانِ وَ بَابُ الْمَغْفِرَهِ وَ بَابُ الْفَضْلِ وَ بَابُ التَّوْبَهِ وَ بَابُ النِّعْمَهِ وَ بَابُ الْجُودِ وَ بَابُ الْإِحْسَانِ یُعْتِقُ اللَّهُ فِیهَا بِعَدَدِ شُعُورِ النَّعَمِ وَ أَصْوَافِهَا
و در نتیجه درهاى رحمت، در خشنودى، در آمرزش، در تفضل، در توبه، در نعمت، در بخشش، در نیکى در آن گشوده می‌گردد و خداوند به شماره‌ى مو و پشم چهارپایان، بندگان را [از آتش جهنم]آزاد می‌کند
یُثْبِتُ اللَّهُ فِیهَا الْآجَالَ وَ یُقَسِّمُ فِیهَا الْأَرْزَاقَ مِنَ السَّنَهِ إِلَى السَّنَهِ وَ یُنْزِلُ مَا یَحْدُثُ فِی [إلى] السَّنَهِ کُلِّهَا
و سرآمد عمر انسان‌ها را در آن استوار می‌سازد و روزى‌هاى همگان در طول آن سال تا سال آینده را تقسیم می‌کند و همه‌ى رخدادهاى سال آینده در آن نازل می‌گردد.
یَا مُحَمَّدُ مَنْ أَحْیَاهَا بِتَسْبِیحٍ وَ تَهْلِیلٍ وَ تَکْبِیرٍ وَ دُعَاءٍ وَ صَلَاهٍ وَ قِرَاءَهٍ وَ تَطَوُّعٍ وَ اسْتِغْفَارٍ کَانَتِ الْجَنَّهُ لَهُ مَنْزِلًا وَ مَقِیلًا وَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ [مِنْ ذَنْبِهِ] مَا تَقَدَّمَ وَ مَا تَأَخَّرَ
اى محمد، هرکس این شب را با گفتن تسبیح، تهلیل، تکبیر، خواندن دعا، گزاردن نماز، قرائت قرآن، انجام اعمال مستحبى دیگر و استغفار به درگاه خدا احیا کند، بهشت جایگاه و استراحتگاه او می‌گردد و خداوند، گناهان گذشته و آینده‌اش را می‌آمرزد.
یَا مُحَمَّدُ مَنْ صَلَّى فِیهَا مِائَهَ رَکْعَهٍ یَقْرَأُ فِی کُلِّ رَکْعَهٍ فَاتِحَهَ الْکِتَابِ[1] مَرَّهً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ[2] عَشْرَ مَرَّاتٍ
اى محمد، هرکس در این شب صد رکعت نماز-در هر رکعت «فاتحه الکتاب» یک بار و «قُلْ هُوَ اَللّهُ أَحَدٌ» ده بار-بخواند
فَإِذَا فَرَغَ مِنَ الصَّلَاهِ قَرَأَ آیَهَ الْکُرْسِیِّ[3] عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ فَاتِحَهَ الْکِتَابِ عَشْراً وَ سَبَّحَ لِلَّهِ مِائَهَ مَرَّهٍ
و بعد از نماز ده بار آیه الکرسى و ده بار سوره‌ى «فاتحه الکتاب» بخواند و صد بار تسبیح «سبحان اللّه» بگوید،
غَفَرَ اللَّهُ لَهُ مِائَهَ کَبِیرَهٍ مُوبِقَهٍ مُوجِبَهٍ لِلنَّارِ وَ أَعْطَى بِکُلِّ سُورَهٍ وَ تَسْبِیحَهٍ قَصْراً فِی الْجَنَّهِ
خداوند صد گناه کبیره و مهلک او را که موجب ورود انسان به جهنم می‌گردد، می‌آمرزد و در برابر هر سوره و تسبیح، یک کاخ در بهشت به او عطا می‌کند
وَ شَفَّعَهُ اللَّهُ فِی مِائَهٍ مِنْ أَهْلِ بَیْتِهِ وَ شَرَکَهُ فِی ثَوَابِ الشُّهَدَاءِ وَ أَعْطَاهُ اللَّهُ مَا یُعْطِی صَائِمِی هَذَا الشَّهْرِ وَ قَائِمِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ مِنْ غَیْرِ أَنْ یَنْقُصَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَیْءٌ
و شفاعت او را در رابطه با صد تن از افراد خانواده‌اش می‌پذیرد و او را در ثواب شهیدان شریک می‌گرداند و آن چه را که به روزه‌داران این ماه و شب‌خیزان در این شب عطا می‌کند، به او عطا می‌کند، بىآنکه چیزى از پاداش آنان بکاهد.
فَأَحْیِهَا یَا مُحَمَّدُ وَ أْمُرْ أُمَّتَکَ بِإِحْیَائِهَا وَ التَّقَرُّبِ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى بِالْعَمَلِ فِیهَا فَإِنَّهَا لَیْلَهٌ شَرِیفَهٌ
اى محمد، پس این شب را احیا کن و به امتت دستور ده که آن را احیا کنند و با عمل در آن به درگاه خداوند متعال نزدیکى بجویند؛ زیرا این شب، شب شریفى است.
وَ قَدْ [لقد] أَتَیْتُکَ یَا مُحَمَّدُ وَ مَا فِی السَّمَاءِ مَلَکٌ إِلَّا وَ قَدْ صَفَّ قَدَمَیْهِ فِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ بَیْنَ یَدَیِ اللَّهِ تَعَالَى قَالَ فَهُمْ بَیْنَ رَاکِعٍ وَ قَائِمٍ وَ سَاجِدٍ وَ دَاعٍ وَ مُکَبِّرٍ وَ مُسْتَغْفِرٍ وَ مُسَبِّحٍ
اى محمد، من به سوى تو آمدم در حالى که همه‌ى فرشتگان آسمان در این شب در پیشگاه خدا به صف ایستاده‌اند؛ برخى در حال رکوع و برخى در حال قیام و بعضى در حال سجده‌اند و عده‌اى دعا می‌کنند و برخى تکبیر می‌گویند و گروهى استغفار نموده و برخى تسبیح می‌کنند.
یَا مُحَمَّدُ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى یَطَّلِعُ فِی هَذِهِ اللَّیْلَهِ فَیَغْفِرُ لِکُلِّ مُؤْمِنٍ قَائِمٍ یُصَلِّی وَ قَاعِدٍ یُسَبِّحُ وَ رَاکِعٍ وَ سَاجِدٍ وَ ذَاکِرٍ وَ هِیَ لَیْلَهٌ لَا یَدْعُو فِیهَا دَاعٍ إِلَّا اسْتُجِیبَ لَهُ
اى محمد، خداوند متعال در این شب بر بندگانش اشراف نموده و همه‌ى مؤمنانى را که در این شب به شب‌خیزى پرداخته و نماز می‌گزارند، یا نشسته‌اند و به تسبیح مشغول‌اند، یا در حال رکوع‌اند، یا در حال سجده‌اند و یا به‌گونه‌اى دیگر به یاد خدا می‌پردازند، می‌آمرزد. این شب، شبى است که هرکس در آن دعا کند، دعایش مستجاب می‌گردد
وَ لَا سَائِلٌ إِلَّا أُعْطِیَ وَ لَا مُسْتَغْفِرٌ إِلَّا غُفِرَ لَهُ وَ لَا تَائِبٌ إِلَّا یَتُوبُ عَلَیْهِ مَنْ حُرِمَ خَیْرَهَا یَا مُحَمَّدُ فَقَدْ حُرِمَ
و هرکس درخواست کند، خواسته‌اش برآورده می‌گردد و هرکس آمرزش بخواهد، آمرزیده می‌گردد و هرکس توبه کند، توبه‌اش پذیرفته می‌شود. اى محمد، هرکس از خیر این شب محروم بماند، واقعا محروم گردیده است.
[1]) سوره الحمد(فاتحه)
[2]) سوره الاخلاص(توحید)
[3]) سوره البقره، آیات 255-257
نماز مستحبی صد رکعتی دیگر در شب نیمه شعبان (زاد المعاد)
نماز دیگر در شب نیمه شعبان؛ نمازى است که عامّه و خاصّه از حضرت رسول صلّى اللّه علیه و آله روایت کرده‌اند که حضرت فرمود که در شب نیمه‌ى شعبان در خواب بودم جبرئیل بر من نازل شد و گفت: یا محمّد آیا به خواب می‌روى در این شب! گفتم: این چه شب است؟ گفت: شب نیمۀ شعبان است، پس برخیزانید مرا و برد به سوى قبرستان بقیع و گفت: سر بلند کن به سوى آسمان به درستى که این شبى است که درهاى آسمان در این شب گشوده می‌شود، یعنى درهاى رحمت و درهاى خوشنودى خدا و درهاى آمرزش گناهان و درهاى فضل و احسان و درگاه توبه و درگاه نعمت و درگاه جود و بخشش و می‌آمرزد حق تعالى از بندگان در این شب به عدد موهاى چهارپایان و پشم‌هاى ایشان و اى محمّد! صلّى اللّه علیه و آله هرکه احیا کند این شب را به گفتن اللّه اکبر و سبحان اللّه و لا اله الاّ اللّه و الحمد للّه و نماز کردن و قرآن خواندن و طلب آمرزش کردن و استغفار نمودن، بهشت در آخرت جاى او باشد و گناهان گذشته و آینده‌ى او آمرزیده شود.
اى محمّد! هرکه در این شب صد رکعت نماز بکند هردو رکعت به یک سلام و در هررکعت بعد از حمد ده مرتبه قُلْ هُوَ اَللّهُ أَحَدٌ بخواند و چون از نماز فارغ شود ده مرتبه آیه الکرسى و ده مرتبه سوره‌ى حمد بخواند و صد مرتبه سبحان اللّه بگوید، حق تعالى صد گناه کبیره‌ى هلاک‌کننده‌ى او را بیامرزد و به عدد هر سوره و تسبیحى قصرى در بهشت به او عطا کند و شفاعت او را قبول کند در صد نفر از اهل خانه‌ى او و خویشان او و شریک گرداند او را در ثواب شهیدان و ثواب روزه‌داران این ماه و عبادت‌کنندگان این ماه را به او عطا کند بىآنکه از ثواب آنها چیزى کم شود پس احیا کن این شب را اى محمّد و امر کن امّت خود را که احیا کنند آن را و تقرّب جویند به سوى خدا به عبادت آن، به درستى که این شبى است بسیار شریف. یا محمّد! من چون به نزد تو می‌آمدم جمیع ملائکه‌ى آسمان‌ها پاى خود را صف کرده بودند و نزد خدا به عبادت مشغول بودند و بعضى ایستاده بودند و بعضى در رکوع بودند و بعضى در سجود و بعضى مشغول بودند به دعا و بعضى به تکبیر و بعضى به تسبیح و بعضى به استغفار. یا محمّد! به درستى که حق تعالى در این شب نظر رحمت به سوى بندگان می‌افکند و می‌آمرزد هرمرد مؤمن را که به نماز ایستاده باشد یا نشسته مشغول تسبیح باشد یا در رکوع و سجود باشد یا مشغول یاد خدا باشد و این شبى است که هرکه دعا کند البته دعایش مستجاب می‌شود و هرکه سؤال کند به او عطا کرده می‌شود و هرکه استغفار کند آمرزیده می‌شود و هرکه توبه کند توبه‌اش مقبول می‌گردد و محروم کسى است که از خیر این شب محروم باشد.