نماز روز دحوالارض
نماز مستحبی در روز بیست و پنجم ذی القعده (مفاتیح الجنان)
اعمال ماه ذی القعده؛ روز بیست و پنجم، روز دحوالارض است و از جمله اعمال آن، نمازى است که در کتب شیعه قمیین روایت شده و آن دو رکعت است در وقت چاشت (بالا آمدن آفتاب تا پیش از گذشتن از وقت ظهر) در هر رکعت بعد از حمد پنج مرتبه سوره و الشمس بخواند و بعد از سلام نماز بخواند
لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
جنبش و توانایى جز به خداى بلند مرتبه بزرگ نخواهد بود
پس دعا کند و بخواند
یَا مُقِیلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِی عَثْرَتِی یَا مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِی یَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِی وَ ارْحَمْنِی
اى درگذرنده از لغزشها از لغزشم درگذر اى اجابت کننده دعوتها دعوت و دعایم اجابت فرما اى شنواى آوازها صدایم بشنو و به من رحم کن
وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی وَ مَا عِنْدِی یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ
و از بد کرداریم بگذر و از آنچه نزد من است اى خداى صاحب جلالت و بزرگوارى.
نماز مستحبی در روز بیست و پنجم ذی القعده (زاد المعاد)
اعمال ماه ذی القعده؛ روز بیست و پنجم ذی القعده که روز دحو الارض است، در روایتى وارد شده است که مستحب است که در این روز، در وقت چاشت دو رکعت نماز به جا آورد و در هررکعت بعد از حمد پنج مرتبه سورۀ «و الشمس» بخواند و بعد از سلام این دعا را بخواند:
لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ،
جنبش و قوّتى جز به خداى بلندمرتبۀ بزرگ نخواهد بود،
یَا مُقِیلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِی عَثْرَتِی، یَا مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِی،
اى درگذرندۀ از لغزشها! از لغزشم درگذر؛ اى اجابت‌کنندۀ دعایم اجابت فرما؛
یَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِی وَ ارْحَمْنِی وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَام.[1]
اى شنواى آوازها! صدایم بشنو و به من رحم کن و از بدکردارى‌ام بگذر و از آنچه نزد من است، اى خداى صاحب جلالت و بزرگوارى.
[1] ) اقبال الاعمال ص 314.
نماز مستحبی در روز بیست و پنجم ذی القعده (اقبال الاعمال)
الجزء الأول؛ هذا مبدأ ذکر الأعمال الأشهر الثلاثه أعنی شوال و ذی قعده و ذی حجه من کتاب الإقبال، الباب الثانی فیما نذکره من فوائد شهر ذی القعده، فصل فیما نذکره مما ینبغی أن یکون المکلف علیه فی الیوم المشار إلیه
جلد اول، شروع ذکرهای اعمال ماه های سه گانه، یعنی شوال، ذی القعده و ذی الحجه از کتاب اقبال الاعمال، باب دوم، فوائد ماه ذی القعده، فصل پانزدهم، وظایف روز بیست و پنجم ذی القعده
اعلم أن من مهمات أهل السعادات عند تجدید النعم الباهرات أن یکونوا مشغولین بالشکر لواهب تلک العنایات و خاصه [و خاصته] إن کان العبد ما هو فی حالاته موافقا لمولاه فی إرادته و کراهاته بل یکره سیده شیئا فیخالفه فی کراهته و یحب سیده شیئا فیخالفه فی محبته و یعامل أصدقاءه و معارفه بالصفاء و الوفاء أکثر مما یعامل بذلک مالک الأشیاء و من بیده تدبیر دار الفناء و دار البقاء و إلیه ورود رکائب الآمال و الرجاء فلیکن متعجبا کیف علم الله جل جلاله أن هذا العبد یکون إذا خلقه على هذه الصفات من المخالفات
یکى از امور مهم براى نیکبختان به هنگام تجدید نعمت‌هاى بزرگ، این است که به سپاسگزارى از عطاکننده‌ى آن عنایت‌ها مشغول گردند، به ویژه در موقعیتى که حال بنده با آنچه مورد پسند و یا ناخوشایند او است موافق نباشد، بلکه در چیزى که ناخوشایند مولاى او است و یا آقاى او آن را دوست دارد، با او مخالفت نموده و با دوستان و آشنایان خود بیشتر از خدا-که مالک همه‌ى اشیا است و تدبیر سراى فنا و بقا به دست او است و مرکب‌هاى آمال و امید به درگاه او فرو می‌آیند-باصفا و وفا رفتار کند. بنابراین، جاى آن است که بنده از این امر شگفت‌زده شود که وقتى خداوند -جلّ جلاله-بنده را آفرید، آگاه بود که این ویژگى‌ها و مخالفت‌ها و ناسازگارى‌ها را با او خواهد داشت، ولى با این حال، جایگاه سکونت براى او مهیا نمود و چیزهایى را که تا زمان مرگ بدان نیاز دارد، براى او آفرید و به واسطه‌ى جنایات او، او را مورد مؤاخذه قرار نداد و در بازخواست او شتاب ننمود و همانند اهل طاعت با او برخورد نمود.
فصل فی صلاه غریبه فی هذا الیوم
فصل نماز در روز بیست و پنجم ماه ذی القعده
رَأَیْتُهَا فِی کُتُبِ الشِّیعَهِ الْقُمِّیِّینَ قَالَ: وَ رُوِیَ
دیده ام در کتب شیعه آمده است: و روایت شده است
أَنَّهُ یُصَلِّی فِی الْیَوْمِ الْخَامِسِ وَ الْعِشْرِینَ مِنْ ذِی الْقَعْدَهِ رَکْعَتَانِ عِنْدَ الضُّحَى بِالْحَمْدِ[1] مَرَّهً وَ الشَّمْسِ وَ ضُحَیهَا[2] خَمْسَ مَرَّاتٍ وَ یَقُولُ بَعْدَ التَّسْلِیمِ
که نماز در روز یسست و پنجم ذی القعده هنگام صبح خوانده می شود و دو رکعت است به حمد یک مرتبه و الشَّمْسِ وَ ضُحَیهَا پنج مرتبه بعد از سلام
لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
جنبش و توانایى جز به خداى بلند مرتبه بزرگ نخواهد بود
وَ تَدْعُو وَ تَقُولُ
و دعا می کنی و می گویی:
یَا مُقِیلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِی عَثْرَتِی یَا مُجِیبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِی یَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِی وَ ارْحَمْنِی
اى درگذرنده از لغزشها از لغزشم درگذر اى اجابت کننده دعوتها دعوت و دعایم اجابت فرما اى شنواى آوازها صدایم بشنو و به من رحم کن
وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی وَ مَا عِنْدِی یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ
و از بد کرداریم بگذر و از آنچه نزد من است اى خداى صاحب جلالت و بزرگوارى.
له و المعارضات و مع ذلک فبنى له المساکن و خلق له فیها ما یحتاج إلیه إلى الممات و لم یؤاخذه و لم یعاجله بالجنایات و عامله معامله أهل الطاعات و یحسن أن یکون على الإنسان إن کان مطیعا لربه أثر ما وهبه من المسکن و أعطاه فیه من الإحسان کما لو اشترى دارا یحتاج إلیه أو وهبه سلطان مساکن کان مضطرا إلیها أو کما لو بنى هو دارا بالتعب و العناء و مقاساه الذرجاریه و البناء أو یکون مسرورا على أقل الصفات کما لو حصل له دار عاریه أو بإجاره هو محتاج إلیها فی تلک الأوقات فأما إن خلى قلبه بالکلیه من معرفه هذه النعم الإلهیه فکأنه کالمیت الذی لا یحسن بما فیه أو کالأعمی الذی لا ینظر إلى المواهب التی فضله ممن یراعیه أو کالأصم الذی لا یسمع من ینادیه و لیبک على فقدان فوائد قلبه و عقله و یتوب
نیز شایسته است در کسى که از پروردگارش فرمانبرى می‌کند، در برابر نعمت مسکن که خداوند به او ارزانى داشته و نیکوکاریى که به او عطا نموده-مانند صورتى که اگر به خانه نیاز داشته باشد و آن را خریدارى کند، یا پادشاه وقت جایگاه سکونت مورد نیاز او را به او عطا کند، یا با تحمل رنج و سختى توسط خود و کارگران و بنّا، خانه‌اى براى خود بسازد-نشانه‌ى سپاسگزارى از این نعمت‌ها در وجود او نمودار گردد؛ یا دست‌کم همانند زمانى که به خانه نیاز داشته باشد و خانه‌اى امانتى یا اجاره‌اى در اختیار او قرار گیرد، شادمان گردد؛ وگرنه اگر قلب او از شناخت این‌گونه نعمت‌هاى الهى به کلى فارغ باشد، گویى مرده‌اى است که هیچ‌گاه مورد ستایش قرار نمی‌گیرد، یا همانند نابینایى است که به مواهبى که رعایت‌کنندگان حدود الهى شایستگى آن را دارند، نمی‌نگرد، یا مانند ناشنوایى است که صداى کسى که او را ندا درمی‌دهد، نمی‌شنود و در این هنگام، باید براى از دست رفتن فواید قلب و عقل خود گریه سر دهد و توبه نماید.
[1]) سوره الحمد
[2]) سوره الضحی