غسل در شب اول رمضان (ماه رمضان)
اعمال مخصوصه ماه رمضان: شب اول و در آن چند عمل است: پنجم- غسل شب اول ماه کند و روایت شده که هر که در شب اول ماه رمضان غسل کند خارش بدن به او نرسد تا ماه رمضان آینده.
ششم- در نهر جارى غسل کند و سى کف آب بر سر بریزد تا با طهارت معنوى باشد تا ماه رمضان آینده.
غسل در شب اول رمضان (اقبال الاعمال)
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛
الباب الرابع فیما نذکره مما یختص بأول لیله من شهر رمضان؛ فصل فیما نذکره من فضل غسل أول لیله منه
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب چهارم از اعمالی که مختص شب اول ماه رمضان است؛ فصل اول: فضیلت غسل در شب اول ماه:
رَوَاهُ ابْنُ أَبِی قُرَّهَ فِی کِتَابِ عَمَلِ شَهْرِ رَمَضَانَ بِإِسْنَادِهِ إِلَى أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ
«ابن ابى قرّه» در کتاب «عمل شهر رمضان» آورده است که امام صادق-علیه السّلام- فرمود:
یُسْتَحَبُّ الْغُسْلُ فِی أَوَّلِ لَیْلَهٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ لَیْلَهِ النِّصْفِ مِنْهُ
«مستحب است انسان در شب اوّل ماه رمضان و نیز شب نیمه‌ى آن غسل کند.»
أقول و قد ذکره جماعه من أصحابنا الماضین فلا نطیل بذکر أسماء المصنفین و وقت اغتسال شهر رمضان قبل دخول العشاء و یکفی ذلک الغسل اللیله جمیعها
بسیارى از راویان و مصنّفان گذشته نیز این حدیث را نقل کرده‌اند. ما براى پرهیز از به درازا کشیدن سخن، از ذکر نام‌هاى آنان خوددارى می‌کنیم. وقت انجام غسل‌هاى ماه رمضان پیش از وقت [نماز]عشا است و این غسل براى تمام شب کافى است.
وَ رُوِیَ
در حدیث منقول از ائمه‌ى طاهرین-علیهم السّلام-آمده است:
أَنَّ الْغُسْلَ أَوَّلَ اللَّیْلِ
«وقت غسل [شب‌هاى ماه رمضان]اوّل شب است.»
وَ رُوِیَ
و یا بنابر روایت دیگر:
بَیْنَ الْعِشَاءَیْنِ
«بین نماز مغرب و عشا است.»
و روینا ذلک عن الأئمه الطاهرین أقول [فصل] و رأیت فی کتاب أعتقد أنه تألیف أبی محمد جعفر بن أحمد القمی
در هر حال، در کتابى که به اعتقادم، از تألیفات «ابو محمد جعفر بن احمد قمّى» می‌باشد
عَنِ الصَّادِقِ ع
در حدیثى از امام صادق-علیه السّلام-آمده است:
مَنِ اغْتَسَلَ أَوَّلَ لَیْلَهٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فِی نَهَرٍ جَارٍ وَ یَصُبُّ عَلَى رَأْسِهِ ثَلَاثِینَ کَفّاً مِنَ الْمَاءِ طَهُرَ إِلَى شَهْرِ رَمَضَانَ مِنْ قَابِلٍ
«هرکس در شب اوّل ماه رمضان در جوى آبى که آب آن روان است غسل کند و 30 بار با کف دست آب بر سرش بریزد، تا ماه رمضان آینده پاک می گردد.»
أَقُولُ وَ مِنْ ذَلِکَ الْکِتَابِ الْمُشَارِ إِلَیْهِ: عَنِ الصَّادِقِ ص
هم چنین در همان کتاب در حدیث دیگر از آن حضرت آمده است:
مَنْ أَحَبَّ أَنْ لَا تَکُونَ بِهِ الْحِکَّهُ فَلْیَغْتَسِلْ أَوَّلَ لَیْلَهٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ فَإِنَّهُ مَنِ اغْتَسَلَ أَوَّلَ لَیْلَهٍ مِنْهُ لَا یُصِیبُهُ حِکَّهٌ إِلَى شَهْرِ رَمَضَانٍ الْقَابِلِ [قابل]
«هرکس خواهان آن است که به گرى و کچلى دچار نشود، شب اوّل ماه رمضان غسل کند؛ زیرا هرکس در این شب غسل کند، تا ماه رمضان آینده دچار گرى نمی شود.»
و سیأتی فی أول یوم من شهر رمضان ما رویناه فیه من الغسل أیضا
در اعمال روز اوّل ماه رمضان نیز غسل دیگرى براساس روایات وارده نقل شده است که در آنجا ذکر خواهیم کرد.
غسل در شب اول رمضان (زاد المعاد)
غسل در شب اوّل ماه سنّت است. و از حضرت صادق علیه السّلام منقول است که هرکه غسل کند در شب اوّل ماه مبارک رمضان در نهر جارى و سى کف آب بر سر ریزد، با طهارت معنوى باشد تا ماه رمضان آینده.[1]
و در حدیث دیگر فرمود که هرکه در شب اوّل ماه رمضان غسل کند خارش بدن در آن سال به او نرسد. [2]
[1] ) وسائل الشیعه: ج 3 ، ص 325 ح 3773 و 3774.
[2] ) مصدر سابق.