دعا هنگامی که ماه رمضان فرا می رسید (اقبال الاعمال)
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب الرابع فیما نذکره مما یختص بأول لیله من شهر رمضان؛ فصل فیما نذکره من الأدعیه عند دخول شهر رمضان
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب چهارم از اعمالی که مختص شب اول ماه رمضان است؛ فصل سیزدهم: فصل دعاها هنگام ورود ماه رمضان، (اولین دعا):
اعلم أن هذه الدعوات لو ذکرناها عند دخول أول ساعه من أول لیله منه کان ذلک الوقت قد ضاق عنه لأن بدخول اللیل تجب صلاه المغرب و یتصل ما یتعقبها من المهمات و الدعوات و الصلوات و المندوبات فلم أجد للدعاء إلا دعاء لدخول الشهر المشار إلیه أقرب من هذا الموضع الذی اعتمدت علیه
اگر این دعاها را در اولین لحظه از شب اوّل ماه رمضان ذکر می کردیم، به واسطه تنگى وقت، خواندن آن‌ها ممکن نبود؛ زیرا با ورود به ماه رمضان، نماز مغرب واجب می گردد و در پى آن اعمال مهم و دعاها و نمازها و مستحبات دیگر به جا آورده می شود. از این رو، براى دعاهاى هنگام ورود ماه رمضان جایى مقدّم تر از اینجا نیافتیم.
فَمِنَ الْأَدْعِیَهِ عِنْدَ دُخُولِ الشَّهْرِ الْمَذْکُورِ مَا رَوَیْنَاهُ بِعِدَّهِ طُرُقٍ إِلَى مَوْلَانَا زَیْنِ الْعَابِدِینَ ع مِنْ أَدْعِیَهِ الصَّحِیفَهِ فَقَالَ وَ کَانَ مِنْ دُعَائِهِ ع عِنْدَ دُخُولِ شَهْرِ رَمَضَانَ
یکى از دعاهاى هنگام ورود ماه رمضان، دعاى «صحیفه سجّادیّه» است که ما آن را با چندین سند از مولایمان امام زین العابدین-علیه السّلام-نقل می کنیم. از دعاهاى امام سجاد-علیه السّلام-هنگام ورود ماه رمضان این بود:
الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدَانَا لِحَمْدِهِ وَ جَعَلَنَا مِنْ أَهْلِهِ لِنَکُونَ لِإِحْسَانِهِ مِنَ الشَّاکِرِینَ وَ لِیَجْزِیَنَا عَلَى ذَلِکَ جَزَاءَ الْمُحْسِنِینَ
ستایش خدا را که ما را به ستایش خود رهنمون گردید و جزو ستایش‌کنندگان قرار داد، تا در برابر نیکوکارى او سپاسگزارى نموده و در برابر آن پاداش نیکوکاران را به ما عطا فرماید
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی حبَانَا بِدِینِهِ وَ اخْتَصَّنَا بِمِلَّتِهِ وَ سَبَّلَنَا فِی سُبُلِ إِحْسَانِهِ لِنَسْلُکَهَا بِمَنِّهِ إِلَى رِضْوَانِهِ حَمْداً یَقْبَلُهُ [یَتَقَبَّلُهُ] مِنَّا وَ یَرْضَى بِهِ عَنَّا
و ستایش خدا را که دین خود را به ما ارزانى داشت و آیین خود را به ما اختصاص داد و در راه هاى نیکوکارى خود رهسپار کرد، تا راه هاى او را به کرم او تا خشنودى اش بسپاریم، ستایشى که از ما بپذیرد و به واسطه آن از ما خشنود گردد
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَ مِنْ تِلْکَ السُّبُلِ شَهْرَهُ شَهْرَ الصِّیَامِ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ شَهْرَ الطَّهُورِ وَ شَهْرَ الْإِسْلَامِ
و ستایش خدا را که یکى از این راه ها را، ماه خود، ماه روزه دارى، ماه رمضان، ماه پاکیزگى، ماه تسلیم،
وَ شَهْرَ التَّمْحِیصِ وَ شَهْرَ الْقِیَامِ الَّذِی (أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى وَ الْفُرْقانِ)[1]
ماه آزمایش و ماه شب خیزى قرار داد، «ماهى که در آن قرآن براى هدایت مردم و به عنوان نشانه هاى روشن از هدایت و جداسازى [حق از باطل] فروفرستاده شده است»
فَأَبَانَ فَضِیلَتَهُ عَلَى سَائِرِ الشُّهُورِ بِمَا جَعَلَ لَهُ مِنَ الْحُرُمَاتِ الْمَوْفُورَهِ وَ الْفَضَائِلِ الْمَشْهُورَهِ فَحَرَّمَ فِیهِ مَا أَحَلَّ فِی غَیْرِهِ
و در نتیجه، با قرار دادن حرمت ها [حرام ها]ى فراوان و برترى هاى معروف، فضیلت ماه رمضان را بر دیگر ماه ها روشن ساخت. از این رو، براى تعظیم آن چیزهایى را که در ماه هاى دیگرحلال بود، در آن حرام ساخت
إِعْظَاماً لَهُ وَ حَجَزَ فِیهِ الْمَطَاعِمَ وَ الْمَشَارِبَ إِکْرَاماً لَهُ وَ جَعَلَ لَهُ وَقْتاً بَیِّناً لَا یَجُوزُ أَنْ یُقَدَّمَ قَبْلَهُ وَ لَا یَجُوزُ أَنْ یُؤَخَّرَ عَنْهُ
و براى بزرگداشت آن از خوراکى ها و نوشیدنى ها نهى کرد و زمان مشخص براى آن قرارداد، به گونه اى که جایز نیست جلو و یا عقب انداخته شود،
ثُمَّ فَضَّلَ لَیْلَهً وَاحِدَهً مِنْ لَیَالِیهِ [عَلَى لَیَالِی] أَلْفِ شَهْرٍ وَ سَمَّاهَا لَیْلَهَ الْقَدْرِ (تَنَزَّلُ الْمَلائِکَهُ وَ الرُّوحُ فِیها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ کُلِّ أَمْرٍ
سپس یک شب از شب هاى آن را بر [شب هاى]هزار ماه برترى داد و شب قدر نامید، شبى که «فرشتگان و نیز روح به اذن پروردگارشان همه امور را فرود می آورند»،
سَلامٌ)[2] دَائِمُ الْبَرَکَهِ إِلَى طُلُوعِ الْفَجْرِ عَلَى مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ بِمَا أَحْکَمَ مِنْ قَضَائِهِ
و سلامتى و ایمنى پربرکت تا طلوع سپیده دم بر هرکس از بندگان که بخواهد، براساس سرنوشت قطعى و استوار خود.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ [وَ آلِ مُحَمَّدٍ] وَ أَلْهِمْنَا فَضْلَ مَعْرِفَتِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِهِ وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِیهِ
خداوندا، بر محمّد و آل محمّد درود فرست و فضیلت و شناخت و بزرگداشت احترام این ماه و نیز خوددارى از امورى که از انجام آن نهى کرده اى، به ما الهام کن و با بازداشتن اعضا از گناهان و به کار زدن آن ها در آنچه مورد پسند تو است،
وَ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ بِکَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِیکَ وَ اسْتِعْمَالِهَا فِیهِ بِمَا یُرْضِیکَ حَتَّى لَا نُصْغِیَ بِأَسْمَاعِنَا إِلَى لَغْوٍ وَ لَا تسرع [وَ لَا نُسْرِعَ] بِأَبْصَارِنَا إِلَى لَهْوٍ
ما را بر روزه دارى در این ماه کمک کن، تا این که با گوش خود به سخنان بیهوده گوش فرانداده و با چشم خود به امور سرگرم کننده و بازدارنده [از یاد تو] نشتابیم
وَ لَا تَبْسُطَ [وَ لَا نَبْسُطَ] أَیْدِیَنَا إِلَى مَحْظُورٍ وَ لَا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَى مَحْجُورٍ وَ حَتَّى لَا تَعِیَ بُطُونُنَا إِلَّا مَا أَحْلَلْتَ
و دستانمان را به حرام دراز نکنیم و با پاهایمان به حرام گام برنداریم و در شکم مان جز حلال جا نگیرد،
وَ حَتَّى لَا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلَّا مَا قُلْتَ وَ لَا نَتَکَلَّفَ إِلَّا مَا یُدْنِی مِنْ ثَوَابِکَ وَ لَا نَتَعَاطَى إِلَّا الَّذِی یَقِی مِنْ عِقَابِکَ
و زبانمان جز به آنچه فرموده اى، گشوده نگردد و زحمت انجام هیچ چیز جز آنچه را که ما را به ثوابت نزدیک می کند بر خود تحمیل نکنیم و جز اعمالى را که ما را از عذابت نگاه می دارد به جا نیاورم،
ثُمَّ خَلِّصْ ذَلِکَ کُلَّهُ مِنْ رِیَاءِ الْمُرَاءِینَ وَ سُمْعَهِ الْمُسْتَمِعِینَ [الْمُسْمِعِینَ] حَتَّى لَا نُشْرِکَ فِیهِ أَحَداً دُونَکَ وَ لَا نَبْتَغِیَ بِهِ مُرَاداً سِوَاکَ
سپس همه این ها را از نمایاندن و شنواندن به دیگران خالص گردان، تا هیچ جز تو را در آن شریک قرار ندهیم و مقصودى جز تو را نجوییم.
اللَّهُمَّ وَقِّفْنَا [وَفِّقْنَا] فِیهِ عَلَى مَوَاقِیتِ الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ بِحُدُودِهَا الَّتِی حَدَدْتَ
خداوندا، ما را در این ماه بر اوقات نمازهاى پنجگانه با حدودى که براى آن ها مشخص کرده اى
وَ فُرُوضِهَا الَّتِی فَرَضْتَ وَ أَوْقَاتِهَا الَّتِی وَقَّتَّ
و واجباتى که واجب نموده اى و اوقاتى که معین فرموده اى، واقف ساز [موفق کن]
وَ أَنْزِلْنَا فِیهَا مَنْزِلَهَ الْمُصِیبِینَ لِمَنَازِلِهَا الْحَافِظِینَ لِأَرْکَانِهَا الْمُؤَدِّینَ لَهَا فِی أَوْقَاتِهَا عَلَى مَا سَنَّهُ مُحَمَّدٌ [عَلَى سُنَّهِ مُحَمَّدٍ] عَبْدُکَ وَ رَسُولُکَ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
و در نمازها ما را به منزلت کسانى که به منازل نمازها رسیده و ارکان آن ها را حفظ و در اوقات مخصوص به جا می آورند قرار ده، بر اساس شیوه بنده و فرستاده ات حضرت محمّد-درود و سلام خدا بر او و خاندان او-
فِی رُکُوعِهَا وَ سُجُودِهَا وَ جَمِیعِ فَوَاضِلِهَا [فَوَاصِلِهَا] عَلَى أَتَمِّ الطَّهُورِ وَ أَسْبَغِهِ وَ أَبْیَنِ الْخُشُوعِ وَ أَبْلَغِهِ
در رکوع و سجده و تمامی مستحبات آن [بخش هاى آن] و با برترین و کامل ترین طهارت و روشن ترین و رساترین و فروتنى
وَ وَفِّقْنَا فِیهِ لِأَنْ نَصِلَ أَرْحَامَنَا بِالْبِرِّ وَ الصِّلَهِ وَ أَنْ نَتَعَاهَدَ جِیرَانَنَا بِالْإِفْضَالِ وَ الْعَطِیَّهِ
و نیز موفق کن که در این ماه با نیکى و بخشش به بستگان خود رسیدگى نموده و با بخشش و هدیه به همسایگانمان سرکشى کنیم
وَ أَنْ نُخَلِّصَ أَمْوَالَنَا مِنَ التَّبِعَاتِ وَ أَنْ نُطَهِّرَهَا بِإِخْرَاجِ الزَّکَوَاتِ
و اموال خود را از پیامدهاى بد [حرام] خالص گردانیم و با پرداخت زکات پاکیزه سازیم
وَ أَنْ تَمِیلَ بِنَا إِلَى أَنْ نُرَاجِعَ مَنْ هَاجَرَنَا [هَجَرَنَا] وَ أَنْ نَنْصِفَ مَنْ ظَلَمَنَا وَ أَنْ نُسَالِمَ مَنْ عَادَانَا خَلَا مَنْ عُودِیَ فِیکَ وَ لَکَ
و ما را متمایل کن که به سوى کسانى که با ما قهر کرده اند برگردیم و با کسانى که به ما ستم کرده اند با انصاف رفتار کنیم و با دشمنان خود آشتى کنیم، جز کسانى که در [راه خشنودى] تو و براى تو، با آنان دشمنیم،
فَإِنَّهُ الْعَدُوُّ الَّذِی لَا نُوَالِیهِ وَ الْحِزْبُ الَّذِی لَا نُصَافِیهِ
زیرا این گونه افراد دشمنانى هستند که هرگز با آنان دوست نخواهیم شد و گروهى هستند که هرگز با آن ها صمیمی نخواهیم گردید
وَ أَنْ نَتَقَرَّبَ إِلَیْکَ فِیهِ مِنَ الْأَعْمَالِ الزَّاکِیَهِ بِمَا تُطَهِّرُنَا مِنَ الذُّنُوبِ
و نیز موفق کن که در این ماه از اعمال پاکیزه به قدرى انجام دهیم که ما را از گناهان پاکیزه کند
وَ تَعْصِمُنَا فِیمَا نَسْتَأْنِفُ مِنَ الْعُیُوبِ حَتَّى لَا یُورِدَ عَلَیْکَ أَحَدٌ مِنْ مَلَائِکَتِکَ إِلَّا دُونَ مَا نُورِدُ مِنْ أَنْوَاعِ الْقُرْبَهِ وَ أَبْوَابِ الطَّاعَهِ لَکَ
و در آینده از عیب ها نگاه دارد، تا این که هیچ یک از فرشتگان عملى بر تو عرضه نکنند مگر این که کمتر ازانواع تقرّب ها و طاعت هاى ما باشد.
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ هَذَا الشَّهْرِ وَ بِحَقِّ مَنْ تَعَبَّدَ لَکَ فِیهِ مِنِ ابْتِدَائِهِ إِلَى وَقْتِ فَنَائِهِ مِنْ مَلَکٍ قَرَّبْتَهُ أَوْ نَبِیٍّ أَرْسَلْتَهُ
خدایا، به حقّ این ماه و به حقّ کسانى که از آغاز تا وقت سپرى شدن آن عبادت تو را به جا می آورند، مانند فرشتگان مقرّب و پیامبران فرستاده شده
أَوْ عَبْدٍ صَالِحٍ اخْتَصَصْتَهُ أَنْ تُجَنِّبَنَا الْإِلْحَادَ فِی دِینِکَ وَ التَّقْصِیرَ فِی تَمْجِیدِکَ وَ الشَّکَّ فِی تَوْحِیدِکَ
و بندگان شایسته ویژه، درخواست می کنم که ما را از انحراف در دین و کوتاهى در ستایش و بزرگداشت تو و تردید در یگانگى ات
وَ الْعَمَى عَنْ سَبِیلِکَ وَ الْکَسَلَ عَنْ خِدْمَتِکَ وَ التَّوَانِیَ فِی الْعَمَلِ لِمَحَبَّتِکَ وَ الْمُسَارَعَهَ إِلَى سَخَطِکَ وَ الِانْخِدَاعَ لِعَدُوِّکَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ
و ندیدن راهت و تنبلى از انجام بندگى ات و سستى در عمل براساس محبتت و شتاب به سوى ناخشنودى ات و فریب دشمنت، شیطان رانده شده دور دارى.
اللَّهُمَّ أَهِّلْنَا فِیهِ لِمَا وَعَدْتَ أَوْلِیَاءَکَ مِنْ کَرَامَتِکَ وَ أَوْجِبْ لَنَا مَا تُوجِبُ لِأَهْلِ الِاسْتِقْصَاءِ لِطَاعَتِکَ
خدایا، ما را در این ماه براى کرامتى که به اولیاى خود وعده دادى شایسته گردان و پاداش کسانى را که طاعت تو را به صورت کامل انجام می دهند به ما عطا کن
وَ اجْعَلْنَا فِی نَظْمِ مَنِ اسْتَحَقَّ [الرَّفِیعَ الْأَعْلَى بِرَحْمَتِکَ] الدَّرَجَهَ الْعُلْیَا مِنْ جَنَّتِکَ
و ما را در شمار کسانى که استحقاق بالاترین درجه از بهشت [و به رحمت خود ما را در شمار کسانى که استحقاق بالاترین درجه] را دارند، قرار ده
وَ اسْتَوْجَبَ مُرَافَقَهَ الرَّفِیعِ الْأَعْلَى مِنْ أَهْلِ کَرَامَتِکَ بِفَضْلِکَ وَ جُودِکَ وَ رَأْفَتِکَ
و به تفضّل و بخشش و مهربانى ات جزو کسانى که شایستگى همدمی با بلندپایگان از اهل کرامتت را دارند، قرار ده.
اللَّهُمَّ وَ إِنَّ لَکَ فِی کُلِّ لَیْلَهٍ مِنْ لَیَالِی شَهْرِنَا هَذَا رِقَاباً یُعْتِقُهَا عَفْوُکَ وَ یَهَبُهَا صَفْحُکَ
خداوندا، در هر شب از شب هاى این ماه، افرادى را عفو تو آزاد و گذشت تو می بخشد،
فَاجْعَلْ رِقَابَنَا مِنْ تِلْکَ الرِّقَابِ وَ اجْعَلْنَا لِشَهْرِنَا مِنْ خَیْرِ أَهْلٍ وَ أَصْحَابٍ
ما را نیز جزو این افراد قرار ده و نیز ما را از بهترین اهل و یاران این ماه قرار ده
وَ امْحَقْ ذُنُوبَنَا مَعَ إِمِّحَاقِ [امْتِحَاقٍ وَ مُحَاقِ] هِلَالِهِ
و گناهان ما را با کاستن هلال آن از بین ببر
وَ اسْلَخْ عَنَّا تَبِعَاتِنَا [التَّبِعَاتِ] مَعَ انْسِلَاخِ أَیَّامِهِ حَتَّى یَنْقَضِیَ عَنَّا وَ قَدْ صَفَّیْتَنَا مِنَ الْخَطِیئَاتِ وَ خَلَّصْتَنَا مِنَ السَّیِّئَاتِ
و پیامدهاى سوء گناهانمان را با سپرى شدن روزهاى آن از ما برکن، تا این که در حالى این ماه سپرى شود که ما ازاشتباهات بى آلایش گشته و از بدى ها رها شده باشیم.
اللَّهُمَّ وَ إِنْ مِلْنَا فِیهِ فَعَدِّلْنَا وَ إِنْ زُغْنَا عَنْهُ فَقَوِّمْنَا وَ إِنِ اشْتَمَلَ عَلَیْنَا عَدُوُّکَ الشَّیْطَانُ الرَّجِیمُ فَاسْتَنْقِذْنَا مِنْهُ
خداوندا، اگر در این ماه کج رفتیم، راست کن و اگر منحرف شدیم، معتدل گردان و اگر دشمن تو، شیطان رانده شده بر ما درپیچید، از او رهایمان کن.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اشْحَنْهُ بِعِبَادَتِنَا وَ زَیِّنْ أَوْقَاتَهُ بِطَاعَتِنَا وَ أَعِنَّا فِی نَهَارِهِ عَلَى صِیَامِهِ
خدایا، بر محمّد و آل محمّد درود فرست و این ماه را از عبادت ما آکنده کن و اوقات آن را به طاعت ما بیاراى و در روزهاى آن بر روزه دارى
وَ فِی لَیْلِهِ عَلَى قِیَامِهِ بِالصَّلَاهِ لَکَ وَ التَّضَرُّعِ إِلَیْکَ وَ الْخُشُوعِ وَ الذِّلَّهِ بَیْنَ یَدَیْکَ
و در شب هاى آن بر شب خیزى همراه با خواندن نماز و تضرّع و فروتنى و خاکسارى در پیشگاهت کمک کن،
حَتَّى لَا یَشْهَدَ نَهَارُهُ عَلَیْنَا بِغَفْلَهٍ وَ لَا لَیْلُهُ بِتَفْرِیطٍ
تا این که روز آن به غفلت ما و شب آن به کوتاهى ما شهادت ندهد.
اللَّهُمَّ وَ اجْعَلْنَا فِی سَائِرِ الشُّهُورِ وَ الْأَیَّامِ وَ مَا یَتَأَلَّفُ مِنَ السِّنِینَ وَ الْأَعْوَامِ کَذَلِکَ مَا عَمَّرْتَنَا
خدایا، ما را در سایر ماه ها و روزها و سال هاى آینده نیز تا زمانى که عمر به ما ارزانى داشته اى، این گونه قرار ده
وَ اجْعَلْنَا مِنْ عِبَادِکَ الْمُخْلَصِینَ (الَّذِینَ یُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَهٌ أَنَّهُمْ إِلى رَبِّهِمْ راجِعُونَ
و از بندگان مخلص خود بگردان، «آنان که اعمال خود را به جا می آورند و از این که به سوى پروردگارشان باز می گردند، دل هایشان لرزان و هراسان است
أُولئِکَ یُسارِعُونَ فِی الْخَیْراتِ وَ هُمْ لَها سابِقُونَ)[3] (الَّذِینَ یَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِیها خالِدُونَ)[4]
و در انجام کارهاى خیر می شتابند و سبقت می گیرند» و «کسانى که وارث بهشت فردوس بوده و جاودانه در آن خواهند بود.»
اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّیِّبِینَ وَ سَلِّمْ کَثِیراً
خداوندا، بر محمّد و خاندان پاک او درود و سلام فراوان بفرست.
أقول و اعلم أن هذا الدعاء الذی ذکرناه و الدعاء الذی نذکره بعده وجدت بخط جدی أبی جعفر الطوسی رحمه الله و قد ذکرهما فی دعاء أول یوم من شهر رمضان- و الذی رویته فی أصل روایتهما أن الأول منهما عند دخول الشهر و الثانی منهما یدعى به مستقبل دخول السنه و من حیث أهل هلال شهر رمضان فقد دخل الشهر و هو أول السنه و رأیت فی کتاب صغیر عندنا أوله مسأله للمفید محمد بن محمد بن النعمان فی عصمه الأنبیاء ع أنه سأل من أول الشهر أ هو اللیل أم النهار فقال أوله اللیل فرأیت أن ذکرهما فی أول لیله من الشهر أقرب إلى الصواب فلذلک ذکرهما [ذکرتهما] فی هذا الباب أقول
دعایى را که یادآور شدیم و نیز دعایى را که بعد از این ذکر خواهیم کرد، از روى خطّ جدّم «ابو جعفر طوسى» -رحمه اللّه-نقل می کنیم. ایشان این دو دعا را جزو دعاهاى روز اوّل ماه رمضان ذکر کرده است، ولى در متن روایت، دعاى اوّل براى هنگام ورود ماه رمضان، و دعاى دوّم براى آستانه ورود سال نقل شده است. و روشن است که با هلال ماه رمضان، ماه رمضان و در نتیجه اوّل سال فرامی رسد. در کتاب کوچکى که اکنون در نزد ما موجود است و شیخ «مفید» -رحمه اللّه-آن را نوشته و اوّل آن با مسأله اى درباره عصمت انبیا-علیهم السّلام-آغاز می شود، آمده است: «از معصوم -علیه السّلام-پرسیده شد: اوّل ماه شب است یا روز؟ فرمود: شب.» از این رو، درست این است که این دو دعا در شب اوّل ماه ذکر شود، لذا آن دو را در این باب ذکر کردیم.
[1]) سوره البقره، آیه 185
[2]) سوره القدر، آیات 4-5
[3]) سوره المؤمنون، آیات 60-61
[4]) سوره المؤمنون، آیه 11